فیزیوتراپی دست نوعی روش توانبخشی غیرجراحی است و متخصص فیزیوتراپی یا کاردرمانگر برای مدیریت اختلالات و آسیب های دست اقدامات مختلفی انجام می دهد.
فیزیوتراپی دست رشته خاصی در فیزیوتراپی است که در موارد جراحات و بیماری ها، به طور تخصصی به تشخیص، درمان و توانبخشی بلندمدت دست می پردازد.
هدف فیزیوتراپی دست، بازیابی حرکت و عملکرد نرمال دست و همچنین کاهش احتمال آسیب دیدگی مجدد بیمار است.
در فیزیوتراپی دست از روش های مختلف فیزیکی مانند ورزش، مراقبت از زخم و آتل بندی دست ها و سایر قسمت های اندام فوقانی از جمله بازو، شانه ها، مچ دست، ساعد و آرنج استفاده می شود.
از آنجا که دست نقش مهمی در حرکات عادی روزانه دارد جراحات و بیماری های دست و مچ دست می توانند ناتوان کننده باشند و بر کیفیت زندگی فرد تاثیر بگذارند.
این مسئله اهمیت فیزیوتراپی دست را بسیار زیاد می کند.
انواع آسیب های دست و مچ دست
چه کسانی باید تحت درمان های فیزیوتراپی دست قرار گیرند و نتایج مورد انتظار چیست؟
بیمارانی که از بیماری ها و جراحت هایی رنج می برند که ممکن است بر حرکات و عملکرد دستها تاثیر بگذارند، گزینه مناسبی برای این نوع فیزیوتراپی هستند.
این جراحات و بیماری‌های شامل موارد زیر هستند:
- استئوآرتریت
- انگشت ماشه ای
- گانگلیون
- روماتوئید آرتریت
- تاندونیت
- تنوسینوویت (التهاب تاندون و غلاف آن)
- سندرم دکوران
- سندروم رینود
- نقص ها یا ناهنجاری های مادرزادی مانند چماقی شدن ناخن
- سندرم های فشردگی عصب مانند کارپال، رادیال
- عفونت هایی مانند آبسه دست، تبخال انگشت
- عفونت های غلاف تاندون
- جراحت شست اسکی باز و دیگر جراحت های مرتبط با رباط های دست
- انگشت چکشی (انگشت بسکتبال بازان) و دیگر جراحت های مرتبط با تاندون های دست
- پیچ خوردگی های دست و مچ دست یا جراحات مفاصل دستها و مچ ها
- کشیدگی ماهیچه های دست ها و مچ ها
- شکستگی استخوان یا شکستگی مچ
- در رفتگی مچ دست
- جراحات ناشی از ضربه
- جراحات ناشی از استفاده بیش از حد یا فشار تکراری
- گاز گرفته شدن توسط حیوانات
- سندرم تونل کارپال
- سندرم تونل کوبیتال
جراحت های دست بیشتر چه افرادی را درگیر می کند؟
- سن بالایی دارند؛ به علت استخوان های ضعیف تر و کاهش توده ماهیچه ای دارند.
- افرادی که خطر زمین خوردن اتفاقی آنها به علت مشکلات تعادلی و بینایی زیاد است.
- شرکت در ورزش های پر برخوردی مانند کشتی، بسکتبال، فوتبال و فوتبال آمریکایی دارند.
- شرکت در ورزش‌هایی مانند ژیمناستیک که در آنها نیاز است دستها و بازوها وزن بدن را تحمل کنند.
- شرکت در ورزش هایی که نیاز به وسایلی مانند راکت تنیس و دسته چوگان دارند که با دست کنترل می شوند.
اگرچه آسیب های جزئی دست و مچ دست بدون درمان نیز التیام پیدا می کنند و ممکن است تنها نیاز به خود مراقبتی و درمان های خانگی داشته باشند اما در مورد جراحت های شدیدتر برای پیشگیری از ماندگار شدن درد در طولانی مدت و آسیب و ناپایداری همیشگی نیاز به درمان و توانبخشی است.
در حین فیزیوتراپی دست و پس از آن بیمار می تواند انتظار داشته باشد که موارد زیر را تجربه کند:
- بهبود علائم درد
- کاهش تورم
- مدیریت زخم و جای زخم
- بهبود تحرک دست ها و مچ ها
- تقویت ماهیچه ها
- بازیابی عملکرد دست ها
روش های درمانی فیزیوتراپی دست
روش های درمانی فیزیوتراپی دست تنها توسط فیزیوتراپیست های حرفه ای و آموزش دیده اجرا می شوند که در زمینه آسیب های مچ و دست تخصص دارند.
آنها معمولا در کلینیک های فیزیوتراپی/ توانبخشی، بیمارستان ها و مراکز سلامت اجتماعی کار می کنند یا به صورت خصوصی به عنوان بخشی از تیم های ورزشی و سازمان های خیریه استخدام شده اند.
در طول یک جلسه مشاوره برای فیزیوتراپی دست، درمانگر برای تعیین میزان جراحت یا تاثیرات بیماری، دست و مچ بیمار را معاینه می‌کند.
پس از آن با توجه به شرایط بیمار یا نوع عارضه، یک برنامه درمانی فردی طراحی می شود.
این برنامه درمانی تکنیک های درمانی مختلفی را پوشش خواهد داد، مانند:
تمرین های دست و مچ
ورزش های منظم به بهبود تدریجی قدرت و تحرک دست و مچ دست پس از یک بیماری یا جراحت کمک می کند.
انجام تمرینات در طول دوره بهبودی پس از صدمات به اندازه دیگر تکنیک های فیزیوتراپی دست نقش بسیار مهمی دارد.
تمرینات مربوط به دست ها و انگشتان برای بازیابی عملکرد و قدرت کامل دست ها و سایر قسمت ها مانند شانه ها مفید هستند.
برخی از متداول ترین تمرینات ارائه شده برای بیمارانی که در حال بهبودی از جراحات یا جراحی هستند عبارتند از:
مشت محکم : در این تمرین انگشتان را به گونه ای خم می کنید که انگار می خواهید تا جایی که می توانید چیزی را محکم فشار دهید.
پس از چند ثانیه نگه داشتن، انگشتان را باز و از یکدیگر دور کنید. این تمرین را می توان با گرفتن توپ یا مچاله کردن یک تکه کاغذ نیز انجام داد.
خم کردن انگشت : این تمرین در طول فیزیوتراپی دست با هدف بهبود قدرت عضلانی و حرکت انجام می شود. در این تمرین انگشتان را در بند انگشت خم و سپس صاف کرده و حرکت را مجدد تکرار کنید.
چسباندن انگشتان به یکدیگر : در این تمرین از انگشت شست و اشاره برای تشکیل یک O استفاده کنید. این حرکت را با استفاده از تمام انگشتان دیگر و شست تکرار کنید.
خم کردن شست : در این تمرین انگشتان را صاف کرده و به یکدیگر نزدیک کنید. انگشت شست را به سمت انگشت کوچک حرکت داده و پایه آن را لمس کنید.
ضربه زدن با انگشت : این تمرین شامل استفاده از تمام انگشتان برای ضربه زدن بر روی یک سطح صاف است. با انگشت شست شروع کرده و تمرین را با تمام انگشتان دیگر تکرار کنید.
درمان دستی
در درمان دستی درمانگر برای بهبود جریان خون و مایع ها، کاهش درد و سفتی و آرام سازی اعصاب و ماهیچه ها، دستها و مچ پاها را ماساژ میدهد.
طب سوزنی
در روش طب سوزنی درمانگر برای از بین بردن فشار و کاهش درد سوزن های بسیار باریکی را وارد نقاط خاصی از بدن می کند.
آب درمانی
آب درمانی به ورزش هایی که درون آب گرم و کم عمق انجام می شوند و آب خوردن اشاره دارد.
مشخص شده است که آب تاثیر آرام بخشی بر روی ماهیچه ها و مفاصل دارد.
درمان با فشرده سازی
درمان با فشرده سازی یا کامپرشن تراپی به وسیله دستگاه ایرکامپرشن به خاطر تاثیر آن در کاهش تورم شهرت دارد.
مگنت درمانی
مگنت تراپی با ایجاد تعادل یونی و مغناطیسی و همچنین افزایش اکسیژن رسانی بافت سرعت درمان دست را بالا برده و منجر به ترمیم سریعتر می شود.
همچنین به وسیله دستگاه های لیزر پرتوان ، اولتراسوند ، الکتروتراپی و… به بهبود هرچه سریعتر دست کمک و منجر به ترمیم سریعتر بافت می شود.
لیزر درمانی
ثابت شده است که لیزر درمانی با افزایش سطح انرژی بافت ها و افزایش چندین برابری سوخت و ساز بافت به کاهش التهاب و ترمیم بافت های مچ دست کمک خواهد کرد.
وسایل کمکی برای تحرک
اگر لازم باشد برنامه درمانی ممکن است شامل استفاده از اسپیلنت ها و بندها (strap) باشد.
اسپیلنت های انگشت و دست، به غیر از بهبود تحرک و کمک به روند بهبودی، در طول دوره ریکاوری حمایت مورد نیاز را فراهم می کنند.
تکنیک های قالب گیری
این تکنیک ها وقتی اجرا می شوند که زخم ها و اسکارها وجود داشته باشند.
درمانگر همچنین برای تسریع روند بهبود و پیشگیری از آسیب مجدد دست و مچ در آینده درمورد آرگونومیک های مناسب به بیمار آموزش میدهد.
فیزیوتراپی دست چه فوایدی دارد؟
این تکنیک به بیماران در بازگشت سریع تر به عملکرد و سبک زندگی طبیعی کمک می کند.
بیمارانی که در حوادث دچار زخم، جراحت، آسیب دیدگی تاندون و اعصاب، سوختگی، شکستگی یا حتی قطع دست یا انگشت شده اند واجد شرایط فیزیوتراپی دست هستند.
فیزیوتراپی همچنین برای افرادی که از بیماری هایی مانند آرتروز، آرنج تنیس بازان، سندرم تونل کارپال و بیماری های عصبی مانند سکته مغزی رنج می برند مناسب است.
فیزیوتراپی دست نقش مهمی در بهبود آسیب های دست یا مچ بدون نیاز به جراحی دارد. همچنین این روش پس از عمل جراحی دست در برنامه درمانی گنجانده شده و برای کمک به بهبودی بیماران استفاده می شود.
فیزیوتراپی دست به تسکین هر گونه درد جدید و مشکلات طولانی مدت نیز کمک می کند. علاوه بر این، فیزیوتراپی دست به بیماران در رفع آسیب های عصبی و بازیابی احساس کمک می کند.
فواید فیزیوتراپی تنها به این موارد محدود نمی شود و به کمک این روش می توان حساسیت ناشی از مشکلات عصبی را نیز کاهش داد.
از آنجایی که تمرکز فیزیوتراپی بر روی ورزش است منجر به بازیابی حرکت و قدرت مچ دست و سایر قسمت های اندام فوقانی می شود.
آتل بندی نیز بخشی از فیزیوتراپی دست بوده و برای رفع سفتی بسیار مهم است. با رفع بیشتر این مشکلات و ناهنجاری ها می توانید به راحتی وظایف و فعالیت های روزانه خود را انجام دهید.
بعد از فیزیوتراپی دست چه انتظاراتی می توان داشت؟
همانطور که قبلا گفته شد، بیماران پس از درمان درد کمتری را تجربه می کنند و تورم نیز کاهش می یابد. فیزیوتراپی دست همچنین به مدیریت و بهبود هرگونه اسکار و زخم کمک می کند.
پس از جلسات فیزیوتراپی دست انتظار می رود که تحرک دست، مچ و انگشتان بهبود یابد.
از آنجایی که هدف این روش درمانی تقویت عضلات و بازیابی عملکرد طبیعی دست ها است، پس از اتمام دوره درمانی تمام این نتایج را بدست خواهید آورد.
خطرات و عارضه های احتمالی
استفاده از تکنیک های مختلف برای درمان دست، آسیب دست و مچ به بیماران کمک می کند که در حالی که استفاده از داروها را به حداقل می رساند بهبود کامل پیدا کنند و به طور کامل باز توانی شوند
از آنجا که اکثر تکنیک های استفاده شده غیر جراحی هستند، درمان های فیزیوتراپی دست ایمن و نسبتاً فاقد هرگونه خطر می باشند.
شاید بزرگترین خطر مربوط به زمانی باشد که درمان در بازیابی حرکت و عملکرد نرمال دست بیمار موفق نباشد.
این خطر برای بیمارانی بیشتر است که از جراحت های ناشی از ضربه و بیماری های دژنراتیو مزمنی که دستها را درگیر می کنند رنج میبرند.
8 تمرین برای آرتروز دست
آرتروز همان التهاب مفصل است که می تواند بسیار دردناک باشد.
کنار آمدن با آرتروز دست مشکل است اما ورزش های خاصی هستند که می توانند به کاهش درد، سفتی و ورم کمک کنند و انعطاف مفصل را بهبود بخشند.
نکته اصلی، انجام مداوم این ورزش است. همچنین، داشتن برنامه ای روتین به انجام بهتر این امر کمک می کند.
در حین انجام این ورزش ها مطمئن شوید حرکات تان آرام است، نفس عمیق می کشید و در صورت هر گونه احساس فشار و درد فورا آن را متوقف کنید.
همچنین با یک متخصص حرفه ای یا فیزیوتراپیست مشورت کنید تا بهترین شکل برنامه روتین درمانی را تجویز کند. چند ورزش پیشنهادی برای دست عبارتند از:
1- خم کردن انگشتان دست
- با باز کردن انگشتان به بیرون شروع کنید.
- به آرامی انگشتان را به داخل جمع کرده و دست را مشت کنید.
- باید شست جمع نشود.
- این حالت را چند ثانیه نگه دارید و دوباره تکرار کنید.
- روزی ۱۰ بار این حرکت را انجام دهید. اگر برای تان راحت و بدون درد است دفعات را بیشتر کنید.
2- بلند کردن شست و انگشت ها
- دست ها را روی میز بگذارید طوری که کف دست روی میز و دست ها به عرض شانه باشند.
- انگشت ها را یک به یک بلند کنید و تا جایی که راحت هستید بالا بیاورید و ۵ ثانیه نگه دارید و بعد استراحت کنید.
- با انگشت اشاره کرده و به ترتیب جلو بروید.
- وقتی یک انگشت بلند شد، مطمئن شوید بقیه روی میز هستند.
- 10ست و دو بار در روز انجام دهید.
3- کشش شست دست
- پشت دست را روی میز بگذارید و انگشت ها را در حالتی طبیعی و ریلکس قرار دهید.
- شست را در طول دست خم کرده بعد انتهای انگشت کوچک را با شست لمس کرده سپس تا جایی که می توانید شست را بالا بکشید.
- چندین بار برای هر دست انجام دهید.
4- لمس شست و انگشتان دیگر
- مثل مورد 3، دست را روی میز گذاشته و بعد نوک شست را به نوک تک تک انگشتان دیگر برسانید.
- 10ست و دو بار در روز برای هر دست انجام دهید.
5- خم کردن مچ به راست و چپ
- دست را از آرنج تا کف دست، صاف روی زمین بگذارید.
- تا جایی که می توانید مچ را به سمت چپ بکشید. ۲ ثانیه نگه دارید و سپس دوباره به حالت اول برگردانید.
- همین کار را با سمت راست کرده و ۲ ثانیه نگه دارید و سپس دوباره به حالت قبل برگردید.
- 10ست و دو بار در روز انجام دهید.
6- خمیدگی انگشت
- دست را بالا نگه دارید و انگشتان صاف کنار هم باشند.
- مفاصل انتهایی و میانی را خم کنید تا زمانی که نوک انگشتان پوست دست را حس کند.
- به آرامی دوباره انگشتان را عمودی کنید.
- 10 بار و دو بار در روز انجام دهید.
7- تمرین با توپ
بسیاری از ورزش ها با توپ ضد استرس، سافت بال یا توپ تنیس قابل انجام هستند. این توپ ها باعث افزایش انعطاف و بهبود قدرت دست می شوند. این تمرین هاعبارتند از:
گریپ کامل:
- هفته ای چند بار این تمرین را انجام دهید و بین هر سری تمرین چند روز استراحت دهید.
- یک توپ ضد استرس را با قدرت تمام در دست فشار دهید.
- بعد از چند ثانیه رها کنید.
- ۱۰ تا ۱۵ بار برای هر دست انجام دهید.
فشار کف دست:
- یک توپ ضد استرس بین دو کف دست خود قرار دهید در حالی که ساعد حالت عمود دارد.
- ۳ تا ۵ ثانیه نگه دارید و فشار دهید.
- ۱۰ بار تکرار کنید.
گریپ انگشتان:
- یک توپ ضد استرس بین نوک انگشت اشاره و شست بگذارید.
- ۳ تا ۵ ثانیه نگه داشته سپس استراحت کنید.
- برای هر انگشت ۱۰ بار تکرار کنید. تا یک دقیقه استراحت کرده سپس همین کار را با دست دیگر ادامه دهید.
قل دادن توپ به عقب و جلو
- یک توپ ضد استرس را در کف دست به سمت انگشت شست و سایر انگشتان قل دهید.
- دوباره توپ را به سمت کف دست قل دهید.
- تکرار کنید
ماساژ نرم دست
برای انجام ماساژ نرم دست، کف دست را با شست دست مخالف ماساژ دهید و از ضربه های کوتاه استفاده کنید.
همچنین برای ماساژ انگشت ها، از نوک شروع کنید و با فشار به کف دست برسید. همیشه به آرامی ماساژ را انجام دهید و در صورت بروز درد متوقف کنید.
نتیجه گیری
فیزیوتراپی دست برای بازیابی عملکرد طبیعی دست ها و سایر قسمت های مرتبط بسیار مهم است.
اخیرا پس از عمل جراحی دست فیزیوتراپی تجویز شده و ثابت شده است که این روش در بهبودی پس از آسیب و جراحی نقش دارد.
با وجود تمام تکنیک های فیزیوتراپی دست می توان برای بهبود آسیب به این فرآیند توانبخشی غیرجراحی اعتماد کرد.
فیزیوتراپیست های ما در کلینیک فیزیوتراپی دایان به شما کمک می کنند که پس از آسیب دست با توجه به نوع عارضه و شرایطی که دارید از درمان های بی خطر فیزیوتراپی دست برای بهبود آسیب‌های دست استفاده کنید.
شماره تماس های کلینیک فیزیوتراپی دایان جهت دریافت نوبت حضوری : 02122786049 – 09128340536
[…] فیزیوتراپی دست نقش مهمی در بهبود جراحات دست و مچ دارد بدون این که جراحی نیاز شود اما فیزیوتراپی برای بعد از جراحی هم مناسب است و هرگونه درد جدید یا طولانی مدت را از بین می برد. […]
[…] فیزیوتراپی دست […]
سلام ببخشید قیمت این دستگاه چند هست از کجا میتونم بگیرم