آخرین چیزی که می خواهید هنگام بارداری نگران آن باشید درد پا است، اما بارداری می تواند منجر به مشکلاتی شود که ساق و کف پاها را تحت تاثیر قرار می دهد.
خبر خوب این است که می توانید اقداماتی از جمله فیزیوتراپی درد پا در بارداری را انجام دهید. در ادامه دلایل، روش های درمان و نکات پیشگیرانه برای مشکلات رایج پا در دوران بارداری آورده شده است.
شاید نسبت به دیگران نیازهای متفاوتی داشته باشید، بنابراین قبل از شروع یا توقف برنامه درمانی یا ورزشی جدید لازم است همیشه با پزشک مشورت کنید.
از درد و کوفتگی بدن خسته شدی؟
تماس بگیر و وقت معاینه یا فیزیوتراپی تنظیم کن!
مشکلات پا و پاشنه پا در بارداری
در دوران بارداری هورمون ها افزایش می یابند. برخی از این هورمون ها مانند رلاکسین برای انجام زایمان طبیعی به شل شدن رباط ها و سایر ساختارها کمک می کنند.
این هورمون ها همچنین رباط های پا را شل کرده و منجر به صافی کف پا و چرخش بیش از حد ساعد به داخل می شوند.
شل شدن رباط ها در دوران بارداری اندازه کفش را نیز افزایش داده و شاید بعد از زایمان مجبور باشید نیم یا یک سایز بزرگتر بپوشید.
همچنین رحم، نوزاد و سینه های در حال رشد باعث افزایش وزن شده و بر روی پاهای در حال آسیب و به ویژه قوس پا فشار اضافی وارد می شود.
درد پاشنه پا (التهاب فاشیا پلانتار) در زنان باردار به دلیل اضافه وزن و فشار روی قوس پا مشکلی طبیعی است.
مرکز ثقل و نحوه راه رفتن و ایستادن نیز تحت تأثیر تغییرات بدن قرار گرفته و در حفظ تعادل دچار مشکل خواهید شد.
پیشگیری و درمان درد پا در بارداری
این نکات را رعایت کنید:
- سعی کنید از ایستادن طولانی مدت و راه رفتن با پای برهنه خودداری کنید. هر زمان که توانستید استراحت کنید، بنشینید و پاها را روی سطحی بلند قرار دهید.
- با وجود اضافه وزن، شل شدن رباط ها و کاهش تعادل، پا به حمایت بیشتری نیاز دارد. انتخاب کفش هایی با پشتیبانی و اندازه مناسب و استفاده از کفی هایی برای حمایت از قوس پا مفید خواهد بود.
اگر همچنان مشکل دارید به پزشک متخصص زنان و زایمان مراجعه کرده و درباره ارتزهای سفارشی صحبت کنید.
تورم پا و مچ پا
ادم (تورم) افزایش مایع در بافت های بدن بوده و تورم پا و مچ پا در دوران بارداری بسیار رایج است.
این تورم معمولا در اثر افزایش حجم خون که در رساندن اکسیژن و مواد مغذی اضافی به نوزاد نقش دارد ایجاد می شود.
هورمون های بارداری نیز می توانند باعث ایجاد تغییرات در رگ های خونی و در نتیجه تورم شوند.
تمام این مایعات اضافی در مکانی جمع شده و جاذبه معمولا آن ها را به سمت پاها و مچ پا می کشاند. شاید متوجه شوید کفش هایتان خیلی تنگ شده اند. افزایش اندازه پا ناشی از تورم بوده و شایع و موقتی است.
تورم پا و مچ پا در دوران بارداری عادی بوده و متقارن و بدون درد بودن پاها طبیعی است. با این حال تورم همراه با درد، تورم نامتقارن یا تورم قسمت کناری پاها می تواند نشان دهنده یک مشکل جدی مانند ترومبوز ورید عمقی باشد.
در چنین شرایطی لازم است سریعا به پزشک مراجعه کرده و مشکل را اطلاع دهید.
اگر متوجه تورم در صورت یا اطراف چشم شدید و یا اگر تورم بسیار ناگهانی ظاهر شود باید فورا به پزشک مراجعه کنید. این علائم می توانند نشانه های پره اکلامپسی باشند.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی پا
با انواع آسیب های پا و مچ پا به همراه علائم و روش های درمان آنها بیشتر آشنا شوید
پیشگیری و درمان
این نکات را رعایت کنید:
- سعی کنید برای مدت طولانی بی حرکت نمانید. پیاده روی باعث فعال شدن ماهیچه های ساق پا شده و به خارج شدن بخشی از مایع اضافی از پاها کمک می کند.
با این وجود حتما چند بار در روز استراحت کنید و تا جایی که ممکن است هنگام نشستن پاهای خود را بالا بیاورید.
- برای کمک به کاهش تورم از جوراب های فشاری استفاده کنید. جوراب ساق بلند تا زانو مناسب هستند، اما جوراب هایی که تا ران کشیده می شوند حتی بهتر بوده و می توانید مطمئن باشید که مایع اضافی در اطراف زانو جمع نمی شود.
- درباره دستگاه های فشرده سازی پنوماتیک با پزشک صحبت کنید.
- در طول روز مقدار زیادی آب بنوشید. سعی کنید از خوردن غذاهایی که حاوی مقدار زیادی نمک هستند اجتناب کنید چراکه این غذاها باعث افزایش احتباس مایعات می شوند.
- استحمام یا شنا کنید. آب نیروی خارجی به پاها وارد کرده و به کاهش تورم کمک می کند.
- روی پهلوی چپ استراحت دهید. این کار فشار رگ های خونی را کاهش داده و اجازه می دهد مایعات بیشتری از پاها به سمت بالای بدن حرکت کنند.
- برای کمک به کاهش تورم رفلکسولوژی را در نظر بگیرید.
- کفش متناسب با اندازه پا بپوشید.
گرفتگی عضلات پا در بارداری
گرفتگی عضلات پا معمولا شامل اسپاسم دردناک ساق پا می شود.
مشخص نیست که چرا زنان باردار بیشتر مستعد ابتلا به درد و گرفتگی عضلات پا هستند اما این مشکل می تواند به دلیل تغییر غلظت کلسیم، خستگی عضلات (به دلیل افزایش وزن) یا فشار رحم در حال رشد بر روی عروق و اعصاب باشد.
گرفتگی ساق پا بیشتر در سه ماه دوم بارداری رایج بوده و هم در روز و هم شب اتفاق می افتد، اما در شب بیشتر مشاهده می شود.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی گرفتگی عضلات
پیشگیری و درمان
به این توصیه ها عمل کنید:
- ماهیچه های ساق پا را کشیده و ماساژ دهید.
- پیاده روی کنید.
- برای شل شدن ماهیچه ها حمام گرم کنید.
- با پزشک درباره مصرف مکمل های کلسیم، منیزیم یا ویتامین ب صحبت کنید.
- در طول روز مقدار زیادی آب بنوشید.
- اگر گرفتگی دارید عضلات ساق پا را کشیده، زانو را صاف کرده و پا را به سمت بالا بکشید. این کار به رفع اسپاسم عضله ساق پا کمک می کند.
رگ های واریسی
رگ های واریسی ممکن است یکی از علل درد پا در بارداری باشند و به دلیل و علت های مختلف به وجود می آیند.
رگ های واریسی رگ هایی بزرگ شده هستند و معمولا می توان آن ها را روی سطح پوست مشاهده کرد. این رگ ها گاهی شبیه طناب های بنفش و پیچ خورده هستند.
افزایش حجم خون و هورمون های بارداری باعث ایجاد تغییرات در رگ های خونی و در نتیجه واریس می شود.
رگ های واریسی همچنین ناشی از فشار رحم و نوزاد در حال رشد بر عروق خونی هستند. واریس در پاها رایج است اما گاهی نیز در ولو و رکتوم (هموروئید) ایجاد می شود.
بیشتر بخوانید : راستای صحیح ایستادن در بارداری
پیشگیری و درمان
برای مقابله با واریس:
- سعی کنید برای مدت طولانی نایستید. پیاده روی خوب است زیرا باعث می شود خون به عضلات در حال تمرین حرکت کند و سپس به قلب بازگردد.
- اگر برای مسافت طولانی در ماشین هستید برای کشش و تمرین پاها به طور مرتب توقف کنید. این کار همچنین از ترومبوز وریدی عمقی که یک نوع لختگی خون جدی است جلوگیری می کند.
- سعی کنید پاها را روی یکدیگر قرار ندهید چراکه این کار بر عروق و اعصاب فشار وارد می کند.
- با پزشک درباره مصرف روتوزاید (روتین) در سه ماه آخر بارداری صحبت کنید.
تغییر ناخن پا
ناخن های پا در دوران بارداری سریعتر رشد می کنند و دلیل آن افزایش حجم خون و گردش هورمون ها است. ویتامین های دوران بارداری نیز می توانند به بهبود سلامت کلی مو و ناخن کمک کنند.
با این حال هنگام تأمین مواد مغذی برای نوزاد گاهی مواد مغذی کافی به سلول های ناخن پا نرسیده و این موضوع باعث ایجاد تغییرات در ناخن مانند شکنندگی، برجستگی، ایجاد شیار یا خطوط تیره (ملانونیشیا) در بستر ناخن می شود.
حتی ممکن است یکی از ناخن ها شل شده و بیفتد. این تغییرات ناخن معمولا بعد از بارداری از بین خواهد رفت.
پیشگیری و درمان
به این نکات دقت کنید:
- کفش یا جوراب خیلی تنگ نپوشید. وارد شدن فشار اضافی به پوست اطراف ناخن باعث فرورفتگی ناخن ها به داخل می شود.
- غذاهای سالم و متعادل که به تامین مواد مغذی مورد نیاز شما و نوزاد کمک می کند بخورید.
- ناخن های پا را خیلی کوتاه نکنید. پوست متورم گوشه ناخن های کوتاه پا را پوشانده و باعث فرو رفتن ناخن در پوست می شود.
اگر نمی توانید پاهای خود را ببینید یا دستتان به آن ها نمی رسد از شخص دیگری بخواهید ناخن های پای شما را کوتاه کند.
سخن نهایی
اطلاعات ذکر شده یک راهنمای کلی بوده و نیازهای فردی هر شخص در بارداری منحصر به فرد خواهد بود. قبل از ایجاد هرگونه تغییر در درمان یا شروع برنامه ورزشی جدید با پزشک مشورت کنید.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی بارداری
هر آنچه که لازم است در خصوص فیزیوتراپی در دوران بارداری، قبل و یا پس از بارداری بدانید و کمک های که می توانید دریافت کنید.
برای شروع یک برنامه تخصصی و کاربردی برای جلوگیری از مشکلات در بارداری از جمله درد پا در بارداری و یا مشکلات پس از بارداری فیزیوتراپی راه کارهای بسیار مفیدی را در جهت بهبود و توانبخشی ارائه می کند. برای آگاهی و کسب اطلاعات بیشتر با کلینیک فیزیوتراپی دایان در تهران تماس بگیرید.
در انتها شماره تماسهای کلینیک فیزیوتراپی دایان جهت دریافت نوبت حضوری فیزیوتراپی مچ دست و فیزیوتراپی در منزل : 02122786049 – 09128340536