اثر بخشی فیزیوتراپی در بیماران مبتلا به چاقی
چاقی یک بیماری مزمن است که با تجمع چربی اضافی در بدن سلامتی فرد را به طور جدی تحت تاثیر قرار می دهد.
چاقی علاوه بر افزایش خطر ابتلا به بیماری هایی از جمله فشار خون بالا، بیماری قلبی، سکته مغزی، دیابت، افسردگی و برخی سرطان ها، توانایی فرد را در انجام کار و فعالیت های بدنی ساده نیز کاهش می دهد.
در حال حاضر چاقی به یک بیماری همه گیر جهانی تبدیل شده است که منجر به کاهش کیفیت زندگی شده و از عوامل مهم مرگ زودرس نیز محسوب می شود. این بیماری بر افراد در هر سنی و با هر نژاد و سطوح اقتصادی تأثیر می گذارد.
از درد و کوفتگی بدن خسته شدی؟
تماس بگیر و وقت معاینه یا فیزیوتراپی تنظیم کن!
در بزرگسالان، شاخص توده بدنی بین ۲۵ تا ۲۹ نشان دهنده اضافه وزن و محدوده ۳۰ و بیشتر از آن نشان دهنده چاقی است.
کودکانی که شاخص توده بدنی آن‌ها در منحنی رشد بالاتر از صدک ۹۵ قرار دارد چاق تلقی می‌شوند. بیش از ۴۲ درصد از بزرگسالان (از هر ۱۰ نفر چهار نفر) و نزدیک به ۲۰ درصد از کودکان (دو نفر از هر ۱۰ نفر) از چاقی رنج می برند.
فیزیوتراپیست درد و مشکلات حرکتی که منجر به یک سبک زندگی بی تحرک و چاقی می شود را درمان کرده و دوز فعالیت بدنی لازم برای هر فرد را نیز مشخص می کند.
فعالیت بدنی منظم در هر سنی علاوه بر بهبود سلامت جسمی و روانی به افراد چاق کمک می کند تا به وزن مطلوبی برسند.
چاقی چیست
چاقی یک بیماری پیچیده است که به صورت تجمع غیر عادی و بیش از حد چربی در بدن خود را نشان می دهد.
علل چاقی
علل چاقی عبارتند از:
- رفتارهای بهداشتی نامناسب
- عوامل محیطی و فرهنگی
- سابقه خانوادگی (ژنتیک)
برای جلوگیری از اضافه وزن، لازم است که بین میزان کالری مصرفی و میزان کالری که در فعالیت های بدنی سوزانده می شود تعادل برقرار کرد.
مسلما برقراری این تعادل کار آسانی نیست. در زندگی مدرن امروزی، پرخوری و کم تحرکی ترویج و دسترسی به غذاهای پرکالری و ناسالم بسیار آسان شده است.
استفاده از ماشین به جای پیاده روی، نشستن طولانی مدت پشت میز به جای کار کردن به صورت ایستاده، انجام فعالیت هایی با پایین ترین سطح تحرک مانند تماشای تلویزیون و بازی های ویدیویی برخی از فعالیت های روزمره هستند که باعث چاقی می شوند.
اگرچه تغییر ژن برای خانواده ها کاری غیر ممکن است، در مقابل جایگزین کردن عادات تغذیه ای سالم و فعالیت های بدنی شدنی و امکان پذیر است.
بیمارهایی مرتبط با چاقی
فیزیوتراپیست نقش مهمی در پیشگیری و مدیریت چاقی و درمان مشکلات ناشی از آن ایفا می کند. برخی از این مشکلات عبارتند از:
- بیماری قلبی عروقی
- سکته
- دیابت
- فشار خون بالا
- سرطان (سینه، کبد، رحم، پروستات و کولون)
- آرتروز
- لنف ادم (تورم دست و پا)
- مشکلات تنفسی از جمله آسم و وقفه تنفسی در خواب
- افسردگی
- آپنه خواب
- تعادل بدن و جلوگیری از زمین خوردن
چاقی چه حسی در افراد ایجاد می کند
افراد چاق فعالیت های عادی روزانه را به سختی انجام می دهند و هنگام راه رفتن، بالا رفتن از پله ها یا انجام کارهای خانه از دچار تنگی نفس رنج می برند. این بیماری مشکلات زیادی را به همراه دارد که برخی از آن ها عبارتند از:
- خستگی هنگام انجام فعالیت های عادی روزانه
- درد مفاصل به خصوص در پاها و کمر. این درد از فشار زیاد بر روی مفاصل و عضلات بدن و همچنین نداشتن تحرک کافی ناشی می شود.
- مشکل هنگام راه رفتن، بالا رفتن از پله ها، یا انجام بازی های حرکتی
- احساس نا امیدی یا پریشانی بعد از شکست در رسیدن به وزن ایده آل
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی قفسه سینه
تشخیص چاقی
فیزیوتراپیست در اولین ویزیت با ارزیابی های لازم، تاریخچه پزشکی دقیقی از وضعیت فرد می گیرد و سوالاتی در مورد وضعیت بیمار مطرح می شود که نیاز است به آن ها پاسخ داده شود. این سوالات عبارتند از:
- آیا از درد مفاصل رنج می برید؟
- آیا در انجام فعالیت های روزانه مشکل دارید؟
- در طول روز چقدر ورزش می کنید؟
- آیا بیماری و یا مشکل خاص دیگری دارید؟
- آیا داروی خاصی برای چاقی یا هر بیماری دیگری مصرف می کنید؟
- آیا برای درمان چاقی تا به حال تحت عمل جراحی قرار گرفته اید؟
- آیا تحت نظر پزشک خاصی هستید؟
- اهداف شما چه هستند؟
فیزیوتراپیست برای ارزیابی توانایی فیزیکی فرد تست هایی مانند حرکت، قدرت، هماهنگی و تعادل را اجرا می کند و فاکتورهایی از جمله شاخص توده بدنی، دور کمر، چربی زیر پوست یا درصد چربی بدن را نیز اندازه گیری خواهد کرد.
این احتمال نیز وجود دارد که فیزیوتراپیست بعد از مشورت با دیگر متخصصین در مورد وضعیت بیمار و در نظر گرفتن شرایط خاص نسبت به انتخاب مناسب ترین و بهترین روش درمانی اقدام کند.
فیزیوتراپی چه نقشی در کاهش وزن دارد
فیزیوتراپیست ها با استفاده از آخرین شواهد و مدارک، یک برنامه مراقبتی درمانی فیزیوتراپی متناسب با شرایط و نیازهای خاص بیمار طراحی می کنند.
برخی از فواید فیزیوتراپی برای بیماران مبتلا به چاقی در زیر آورده شده است:
- فیزیوتراپی در تنظیم وزن و درمان چاقی کمک زیادی می کند.
- با طراحی یک برنامه فیزیوتراپی شخصی سازی شده مشکلاتی که بر حرکت و عملکرد بیمار تأثیر می گذارد، مرتفع می گردد.
- فیزیوتراپیست به بیمار آموزش می دهد که چگونه تمرینی لذت بخش و بدون درد را تجربه کند.
- فیزیوتراپی باعث افزایش توانایی و ارتقای سطح فعالیت بدنی بیمار می گردد. تجویز نوع و دوز فعالیت بدنی مناسب از اهمیت ویژه ای برخوردار است.
بیشتر بخوانید : چاقی و تاثیر آن بر درد بدن
سوالات فیزیوتراپی برای چاقی
فیزیوتراپیست طی یک بررسی جامع و کامل سابقه سلامت بیمار را نیز ارزیابی می کنند. سوالاتی که فیزیوتراپیست از بیمار می پرسد عبارتند از :
- در طول روز چقدر فعالیت بدنی دارید؟
- آیا در انجام فعالیت های روزانه مشکل دارید؟
- آیا از درد مفاصل رنج می برید؟
- آیا شرایط پزشکی یا مشکل خاصی دارید که فعالیت بدنی را دشوار کند؟
- آیا داروی خاصی برای چاقی یا هر بیماری دیگری مصرف می کنید؟
- آیا تا به حال برای درمان چاقی تحت عمل جراحی قرار گرفته اید؟
- آیا تحت نظر پزشک خاصی هستید؟
- اهداف شما چه هستند؟
تست هایی که فیزیوتراپیست برای ارزیابی آمادگی جسمانی بیمار انجام می دهد عبارتند از:
- تست حرکتی
- تست قدرت
- تست هماهنگی
- تست تعادل
فیزیوتراپیست همچنین به بررسی فاکتورهای مرتبط با چاقی می پردازد، این فاکتورها عبارتند از:
- شاخص توده بدنی (براساس قد و وزن بیمار)
- دور کمر و چربی زیر پوست
- درصد چربی بدن
فیزیوتراپیست بعد از مشورت با دیگر متخصصین در مورد وضعیت بیمار و در نظر گرفتن شرایط خاص، روش های درمانی مناسب و موثری را برای بیمار در نظر می‌گیرد.
فیزیوتراپیست در بهبود قدرت بدنی و همچنین بهبود ظرفیت هوازی (توانایی تبدیل اکسیژن به انرژی در حین ورزش) به بیمار کمک می کنند. ورزش هوازی و استقامتی هر دو تاثیر به سزایی در کاهش و کنترل وزن دارند.
فیزیوتراپیست علاوه بر طراحی برنامه درمانی شخصی سازی شده برای کمک به افراد در هر سن و با توانایی های متفاوت، دوز مناسب فعالیت را مشخص می کند. یک برنامه ورزشی روزانه جذاب شروع خوبی برای رسیدن به یک وزن ایده آل است.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی تعادلی
فیزیوتراپیست ها همچنین دلایل کلیدی رفتارهای ناسالم را مورد مطالعه قرار می دهند. این افراد متخصص در موارد زیر به بیمار کمک می کنند:
- شناسایی موانعی که بر سر راه فعالیت بدنی قرار دارند و و رفع آن
- ایجاد عادات سالم
- تعیین اهداف شخصی
- توسعه عادات سالم و پایبندی به اجرای آن ها
برنامه درمانی فیزیوتراپی برای چاقی
برنامه درمانی فیزیوتراپیست اهداف خاصی را دنبال می کند که عبارتند از :
کاهش درد
فیزیوتراپیست با آموزش تمرینات خاص به بیمار کمک می کند تا درد خود را تسکین دهد. هر چه تحرک بیشتر باشد، کاهش درد نیز بیشتر خواهد بود.
فیزیوتراپیست با طراحی برنامه ای خاص به بیمار کمک می کند تا تحرک بیشتری داشته باشد.
بهبود بیماری های قلبی عروقی
فیزیوتراپیست با طراحی یک برنامه ورزشی هوازی ایمن و مناسب به بهبود متابولیسم (فرآیند دریافت انرژی از غذا) کمک می کند. این برنامه ورزشی باعث کالری سوزی بیشتری نیز خواهد شد.
فیزیوتراپیست ها به بزرگسالان، کودکان و افراد کم توان کمک می کنند تا فعالیت های هوازی را به راحتی انجام دهند.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی برای بیماری‌های قلبی
بهبود قدرت عضلات
تمرینات فیزیوتراپی باعث بهبود قدرت عضلات می شوند. مزایای افزایش قدرت عضلانی عبارتند از :
- کالری سوزی
- انجام راحت تر فعالیت های روزانه
- تسکین درد مفاصل
ورزش های استقامتی ملایم (با استفاده از باندهای الاستیک) در جلوگیری از درد مفاصل بسیار موثر هستند.
بهبود حرکت
فیزیوتراپیست درمان ها و فعالیت های خاصیرا انتخاب می کند تا به بازیابی حرکت طبیعی در مفاصل خشک شده کمک کند. برای شروع، این کار توسط فیزیوتراپیست و با حرکات منفعل صورت می پذیرد. اما در ادامه، پیشرفت در تمرینات و کشش هایی که توسط بیمار انجام می شود، قابل مشاهده است.
بهبود انعطاف پذیری و وضعیت بدنی
فیزیوتراپیست تشخیص می دهد که آیا ماهیچه های اصلی بدن سفت هستند یا خیر. بدین ترتیب، حرکات کششی مناسب آموزش داده می شود.
فیزیوتراپیست وضعیت بدن را نیز ارزیابی می کند و تمرینات لازم برای بهبود و حفظ یک وضعت بدنی مناسب را آموزش خواهد داد.
یک وضعیت بدنی مناسب علاوه بر این که انجام فعالیت سخت را آسان کرده و فشار و درد ناشی از آن را کاهش می دهد به کنترل تنفس نیز کمک می کند.
در صورتیکه به جراحی نیاز باشد
برخی از بیماران برای درمان چاقی شدید نیاز است که تحت عمل جراحی (مانند بای پس معده) قرار گیرند.
فیزیوتراپیست جهت آمادگی قبل از عمل و همچنین روند بهبود پس از آن به بیمار کمک می کند.
کمک های فیزیوتراپیست قبل و بعد از عمل جراحی شامل موارد زیر می شود:
- بیمار را در هر جلسه راهنمایی می کند.
- از آسیب به مفاصل و ماهیچه های بیمار جلوگیری می کند.
- در صورت نیاز، برنامه درمانی بیمار را تنظیم می کند.
معمولا تمرینات استقامتی و هوازی به عنوان تمرینات قبل از جراحی پیشنهاد می گردد.
تمرینات بعد از عمل جراحی اغلب با تنفس عمیق آرام و تمرینات پایین تنه (پاها، مچ پا، پاها) آغاز می شود. در صورتی که خطری برای بیمار وجود نداشته باشد، تمرینات استقامتی و هوازی نیز انجام خواهد شد. خدمات فیزیوتراپیست بعد از جراحی شامل موارد زیر می باشد:
- به حداقل رساندن درد
- بازیابی حرکت و قدرت
- بازگرداندن بیمار به فعالیت های عادی در زودترین زمان ممکن
پیشگیری از چاقی
رعایت دستورالعمل های تغذیه ای و فعالیت بدنی اصول مهمی در پیشگیری از چاقی محسوب می شوند. پیروی از نکات بیان شده در زیر نیز بسیار مهم است:
- داشتن تحرک و فعالیت بدنی! بهتر است با انجام ورزش های مورد علاقه در طول روز از نشستن زیاد پرهیز گردد.
- از تماشای تلویزیون بیش از دو ساعت در روز اجتناب گردد.
- بعد از هریک ساعت استفاده از کامپیوتر، بدن در حال استراحت قرار گیرد.
- راه رفتن، بالا رفتن از پله ها، باغبانی، نظافت، شستن ظروف با دست و سایر فعالیت های روزانه که باعث تحرک می شوند بسیار کمک کننده هستند.
- با محاسبه کالری دریافتی روزانه، رژیم غذایی مدیریت گردد.
- انجام فعالیت های بدنی روزانه حداقل ۳۰ دقیقه (بزرگسالان) یا یک ساعت (کودکان) کمک شایانی به تناسب اندام می کند. این فعالیت شامل حال افراد دارای معلولیت و همچنین بیماران با شرایط خاص پزشکی هم می شود. قبل از شروع هر برنامه ورزشی، با فیزیوتراپیست یا پزشک متخصص مشورت صورت پذیرد.
- براساس نسخه دوم دستورالعمل فعالیت بدنی آمریکا، انجام 150 دقیقه فعالیت هوازی با شدت متوسط در هفته برای افراد مسن سودمند است. برخی از بیماران به دلیل مشکلات مزمن در حد توانایی و وضعیت به انجام فعالیت بدنی بپردازند.
در هفته نیاز است که سالمندان فعالیت های بدنی متفاوتی را انجام دهند. این فعالیت ها عبارتند از:
- آموزش تعادل
- ظرفیت هوازی
- قدرت عضلانی
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی سالمندان
فیزیوتراپیست با طراحی یک برنامه تمرینی خاص در منزل به بهبود شرایط زیر کمک شایانی می کند:
- بهبود یا حفظ قدرت و انعطاف پذیری
- مدیریت وزن
- پیشگیری از آسیب های بعدی
چه نوع فیزیوتراپی برای چاقی مورد نیاز است
فیزیوتراپیست ها تبحر و تخصص ویژه ای در حرکت دارند و کیفیت زندگی را از طریق مراقبت عملی مستقیم، آموزش بیمار و حرکات تجویز شده بهبود می بخشند.
تمامی فیزیوتراپیست ها دوره های لازم در زمینه درمان چاقی و مشکلات عضلانی و مفصلی را گذرانده اند. توضیحاتی در مورد فیزیوتراپیست ها در ادامه آورده شده است:
- فیزیوتراپیستی که در درمان آسیب های استخوان ها و مفاصل تخصص دارد. این نوع از فیزیوتراپی بر ارتوپدی یا پزشکی ورزشی متمرکز است.
- فیزیوتراپیستی که دارای بورد تخصصی در فیزیوتراپی بالینی است و دوره رزیدنتی یا فلوشیپ را در فیزیوتراپی ارتوپدی یا ورزشی گذرانده است. این نوع از فیزیوتراپی بر درمان بیماران مبتلا به چاقی متمرکز است.
با کلیک بر روی گزینه “جستجوی فیزیوتراپیست” به راحتی پزشک متخصص مورد نظر خود را پیدا کنید.
برای انتخاب یک فیزیوتراپیست نکاتی وجود دارد که بهتر است در نظر گرفته شود. این نکات عبارتند از:
- تحقیق و پرس و جو از خانواده، دوستان یا سایر پزشکان
- هنگام تماس با کلینیک فیزیوتراپی و تعیین وقت ملاقات، اطلاعات کافی در مورد تجربه فیزیوتراپیست ها در درمان اضافه وزن یا چاقی جمع آوری گردد.
- در اولین ملاقات با فیزیوتراپیست، علائم با جزئیات و به طور مفصل شرح داده شود. موقعیت یا شرایطی که باعث بدتر یا بهتر شدن علائم می شود حتما ذکر گردد.
فیزیوتراپیست با توجه به نیازها و اهداف بیمار، برنامه درمانی خاصی را تنظیم می کند. فرد متخصص براساس این برنامه درمانی و در سریعترین روش ممکن، اهداف مورد نظر را محقق خواهد کرد. برای دریافت نوبت جهت فیزیوتراپی چاقی با کلینیک فیزیوتراپی دایان تماس بگیرید.
شماره تماس های کلینیک فیزیوتراپی دایان جهت دریافت نوبت حضوری فیزیوتراپی مچ دست و فیزیوتراپی در منزل : 02122786049 – 09128340536
