استخوان اسکافوئید یکی از استخوان های کارپال در ناحیه مچ دست است که بیشتر از سایر استخوان ها دچار شکستگی می شود.
شکستگی استخوان اسکافوئید معمولا در اثر افتادن روی دست کشیده اتفاق افتاده و علائمی همچون درد و تورم در اطراف مچ دست به همراه خواهد داشت.
از درد و کوفتگی بدن خسته شدی؟
تماس بگیر و وقت معاینه یا فیزیوتراپی تنظیم کن!
تشخیص این نوع شکستگی دشوار است چراکه گاهی اوقات در اشعه ایکس نشان داده نمی شود.
درمان معمولا شامل گچ گرفتن بازو تا آرنج به مدت 6 تا 12 هفته است و در برخی موارد نیز جراحی توصیه می شود. تشخیص صحیح و درمان سریع شکستگی اسکافوئید به کاهش عوارض کمک می کند.
در بازو میان آرنج و مچ دست (ساعد) دو استخوان وجود دارد که رادیوس و اولنا نامیده می شوند. رادیوس در سمت انگشت شست و استخوان اولنا در سمت انگشت کوچک قرار دارد.
در دست هشت استخوان کوچک دیگر نیز وجود دارد که استخوان های کارپال نامیده می شوند و در دو ردیف مرتب روی یکدیگر قرار گرفته اند.
ردیف پرگزیمال نزدیک ترین ردیف به بازو بوده و استخوان های اسکافوئید، لونیت، تریکتروم و پیزیفورم در این قسمت قرار دارند.
ردیف دیستال زیر ردیف پرگزیمال قرار گرفته و به دست نزدیک تر است. استخوان های همیت، کاپیتیت، تراپزوید و تراپزیوم در این قسمت قرار گرفته اند.
استخوان اسکافوئید یکی از بزرگ ترین استخوان‌های کارپال و در سمت انگشت شست است. این استخوان کمی شبیه بادام هندی و تقریبا هم اندازه آن است.
این دو ردیف استخوان های کارپال را به یکدیگر متصل کرده و در واقع به تثبیت آن ها کمک می کنند. استخوان اسکافوئید و لونیت در مفصل مچ دست به استخوان رادیوس متصل می شوند.
شکستگی اسکافوئید و رایج ترین علت بروز آن چیست؟
این مشکل زمانی اتفاق می افتد که استخوان اسکافوئید بشکند. این نوع شکستگی اکثر اوقات پس از افتادن روی دست کشیده رخ می دهد.
در این وضعیت کف دست صاف و کشیده بوده و هنگام افتادن روی زمین مچ دست به سمت عقب خم می شود. اگر به سمت جلو بیفتید معمولا به طور غریزی دست ها را برای محافظت در این حالت قرار می دهید.
گاهی یک ضربه مستقیم به کف دست باعث شکستگی استخوان اسکافوئید شده و به ندرت، فشار مکرر روی استخوان اسکافوئید منجر به شکستگی می شود. این مشکل در بازیکنان ژیمناستیک و تیراندازان دیده می شود.
معمولا تنها استخوان اسکافوئید شکسته می شود اما احتمال شکستگی سایر استخوان‌های اطراف مچ دست به طور همزمان نیز وجود دارد.
شکستگی های اسکافوئید بدون جابجایی (قطعات استخوان شکسته از محل خارج نشده اند) و یا جابجایی هستند (حرکت برخی از قطعات استخوان).
شکستگی اسکافوئید چقدر رایج است؟
شکستگی استخوان اسکافوئید رایج ترین شکستگی استخوان کارپال بوده و دلیل آن اندازه و محل قرارگیری در دو ردیف استخوان مچ دست است.
علائم شکستگی اسکافوئید چیست؟
اکثر افرادی که دچار شکستگی استخوان اسکافوئید شده اند آسیبی خاص دیده و یا زمین خورده اند.
پس از آسیب در ناحیه مچ دست احساس درد داشته و همچنین در اطراف مچ دست در سمت آسیب دیده کبودی یا تورم خواهید داشت.
در برخی افراد علائم خفیف تر است. به طور معمول افراد با شکستگی اسکافوئید فکر می کنند مچ دست تنها پیچ خورده است و تا مدت ها به دنبال مراقبت پزشکی نخواهند رفت.
شکستگی زمانی تشخیص داده می شود که فرد با دردی که تسکین نمی یابد و یا کاهش حرکت مچ دست چند هفته بعد به پزشک مراجعه می کند.
تشخیص شکستگی استخوان اسکافوئید
پزشک معمولا با بررسی مکانیسم آسیب رخ داده، مانند افتادن روی دست کشیده به شکستگی اسکافوئید مشکوک می شود.
همچنین هنگام معاینه دست و مچ دست نقطه خاصی وجود دارد که در صورت شکستگی استخوان اسکافوئید احتمالا حساس خواهد بود.
این محل که یک فرورفتگی در پوست در پشت دست و نزدیک به پایه انگشت شست است اسناف باکس آناتومیک نامیده می شود.
حرکت دادن مچ دست در جهات خاص در صورت شکستگی استخوان اسکافوئید دردناک خواهد بود.
گاهی اوقات تشخیص شکستگی اسکافوئید بسیار دشوار است، اما تشخیص و درمان سریع شکستگی اسکافوئید بسیار اهمیت دارد چراکه تاخیر در درمان احتمال جوش نخوردن استخوان را افزایش می دهد.
تمام شکستگی های اسکافوئید در اشعه ایکس استاندارد نشان داده نمی شوند و دلیل آن این است که استخوان اسکافوئید هنگام تصویربرداری پشت سایر استخوان‌های کارپال پنهان می شود.
نوعی تصویربرداری خاص که دست و مچ در یک موقعیت خاص قرار می گیرند به نشان دادن شکستگی استخوان اسکافوئید کمک خواهد کرد.
با این وجود حدود 2 مورد از هر 10 شکستگی اسکافوئید در اولین آزمایش اشعه ایکس نشان داده نمی شوند.
شکستگی اسکافوئید در برخی موارد تا حدود 10 الی 14 روز پس از آسیب اولیه در عکسبرداری اشعه ایکس نشان داده نمی شود. در این زمان روند بهبودی استخوان شروع شده و به دیده شدن محل شکستگی کمک خواهد کرد.
بنابراین در صورتی که به شکستگی استخوان اسکافوئید مشکوک باشید اما شکستگی در اولین تصویربرداری اشعه ایکس تایید نشود اینگونه در نظر گرفته می شود که استخوان شکسته است.
احتمالا توصیه می شود پس از 10 الی 14 روز آزمایش را تکرار کنید. گاهی شکستگی اسکافوئید حتی پس از گذشت این زمان مشخص نخواهد شد. در این شرایط برای تشخیص شکستگی سی تی اسکن یا ام آر آی تجویز می شود.
اسکن رادیونوکلئید گاهی به عنوان یک روش جایگزین در نظر گرفته می شود، اما به این دلیل که ام آر آی و سی تی اسکن به طور گسترده در دسترس هستند و فرد در معرض اشعه کمتری قرار می گیرد کمتر از این روش استفاده می شود.
در حال حاضر درباره مفید بودن انجام آزمایشات بیشتر مانند سی تی اسکن یا ام آر آی در صورت مشکوک بودن به شکستگی اسکافوئید و نشان داده نشدن در عکسبرداری اولیه اشعه ایکس بحث هایی وجود دارد.
در صورت تشخیص یا مشکوک بودن به شکستگی اسکافوئید معمولا جراح ارتوپدی در کلینیک سرپایی وضعیت را بررسی کرده و در صورت نیاز به انجام آزمایشات بیشتر شما را راهنمایی خواهد کرد.
بیشتر بخوانید : سندرم تونل کارپال چیست + درمان
درمان شکستگی استخوان اسکافوئید مچ دست
اگر شکستگی اسکافوئید بدون جابجایی در اشعه ایکس تأیید شود بازو تا آرنج برای بهبودی در قالب (این قالب معمولا گچ نامیده می شود اما در واقع از فایبرگلاس یا مواد مصنوعی مشابه دیگر ساخته شده است) قرار داده می شود.
گچ 6 تا 12 هفته و تا زمان بهبودی استخوان اسکافوئید پوشیده می شود. در برخی موارد نیز لازم است بازو برای مدت زمان بیشتری در گچ قرار گیرد.
اگر شکستگی اسکافوئید همراه با جابجایی باشد احتمالا عمل جراحی توصیه می شود. برای قرار گرفتن استخوان ها در موقعیت صحیح از یک پیچ یا پین کوچک مخصوص استفاده شده و عمل اغلب با ایجاد یک برش کوچک در پوست انجام خواهد شد.
گاهی اوقات حتی اگر شکستگی اسکافوئید بدون جابجایی باشد جراحی برای برخی افراد یک گزینه مناسب است.
این عمل از پوشیدن گچ برای مدت طولانی جلوگیری کرده و در برخی افراد حتی نیازی به استفاده از گچ نخواهد بود.
همچنین برخی بر این باورند که با انجام عمل جراحی سریعتر از زمانی که مچ دست در گچ قرار دارد می توانید دست را همانند حالت طبیعی حرکت دهید. این بدان معناست که می توانید سریعتر به فعالیت های عادی بازگردید.
به عنوان مثال اگر ورزشکار یا نوازنده هستید و یا اگر دلیل قابل توجه دیگری برای بازگشت سریع به فعالیت های سطح بالا دارید ممکن است این گزینه درمانی را در نظر بگیرید.
با این حال این گزینه به معنای قرار گرفتن تحت عمل جراحی و به دنبال داشتن خطراتی کوچک خواهد بود.
فیزیوتراپی
فیزیوتراپی می تواند راه کارهای متعددی را برای بهبود، بعد از درمان شکستگی استخوان اسکافوئید مچ دست زیر نظر پزشک متخصص و ریکاوری ارائه کند.
معمولا پزشکان متخصص به خصوص برای ورزشکاران و افرادی که زیاد از مچ دست خود استفاده می کنند، فیزیوتراپی را تجویز میکنند.
راه کارهای فیزیوتراپی می تواند شامل:
- مگنت درمانی
- الکتروتراپی
- ماساژ درمانی
- ورزش و تمرین درمانی
- و سایر روش های دیگر باشد.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی شکستگی مچ دست
عوارض شکستگی
شکستگی اسکافوئید معمولا در صورت تشخیص و درمان سریع به خوبی بهبود می یابد. هرچند گاهی پس از شکستگی با عوارضی از جمله موارد زیر رو به رو خواهید شد:
جوش نخوردن استخوان و یا جوش خوردن با تاخیر
جوش خوردن با تاخیر وضعیتی است که استخوان اسکافوئید پس از چهار ماه قرار گرفتن در گچ به طور کامل بهبود نیافته باشد.
جوش نخوردن زمانی است که شکستگی اسکافوئید به هیچ وجه بهبود نیابد و در این وضعیت قطعات استخوانی هنوز کاملا از یکدیگر جدا هستند.
این دو مشکل در صورتی که درمان شکستگی اسکافوئید به هر دلیلی به تعویق انداخته شود اتفاق می افتد. به همین دلیل تشخیص و درمان سریع شکستگی اسکافوئید از اهمیت برخوردار است.
محل دقیق شکستگی استخوان اسکافوئید، جابجایی استخوان و ابتلا به نکروز آواسکولار همگی عواملی هستند که بر بهبود شکستگی اسکافوئید تأثیر می گذارند.
در صورت تاخیر یا عدم جوش خوردن احتمالا درمان های مختلفی از جمله استفاده از گچ برای مدت طولانی تر یا جراحی برای کمک به اتصال قطعات استخوانی به یکدیگر توصیه می شود.
جراحی شامل پیوند استخوان برای کمک به بهبود شکستگی است. در این روش بافت استخوانی از قسمت دیگری از مچ دست گرفته شده و در محل شکستگی قرار داده می شود.
مالونیون
این مشکل زمانی اتفاق می افتد که قطعات استخوان اسکافوئید در موقعیت نادرست و برای مثال کمی کج بهبود می یابند.
در چنین شرایطی حرکت مچ دست تحت تاثیر قرار گرفته و هنگام گرفتن و نگه داشتن اشیا احساس درد و ناراحتی خواهید داشت.
این عارضه گاهی در تصویربرداری اشعه ایکس یا اسکن های دیگر دیده شده و اصلاح آن معمولا نیازمند جراحی است.
در عمل جراحی استخوان اسکافوئید دوباره شکسته شده، در تراز صحیح قرار گرفته و از یک پیوند استخوانی برای اصلاح بدشکلی و تسریع بهبودی استفاده می شود.
نکروز آواسکولار
شکستگی در اکثر موارد در باریک ترین قسمت استخوان اسکافوئید (وسط استخوان)، محلی که جریان خون وارد استخوان اسکافوئید می شود رخ می دهد.
در نتیجه در صورت شکستگی این ناحیه خطر عدم خونرسانی به بخشی از استخوان اسکافوئید وجود دارد.
این بدان معناست که استخوان اسکافوئید نمی تواند به درستی بهبود یابد و بخشی از استخوان از بین رفته و می شکند. (“آواسکولار” به معنای جریان نداشتن خون و “نکروز” به معنای مرگ است.)
در صورت ابتلا به نکروز آواسکولار می توان استخوان اسکافوئید را چند ماه پس از آسیب اولیه در عکس اشعه ایکس مشاهده کرد. با این حال نکروز آواسکولار در تمام شکستگی‌های کمر اسکافوئید رخ نمی دهد.
آرتروز مچ دست
برخی افراد مدتی پس از شکستگی اسکافوئید دچار آرتروز می شوند. در صورت وجود عوارضی همچون عدم جوش خوردن یا بد جوش خوردن استخوان و همچنین نکروز آواسکولار احتمال ابتلا به آرتروز بیشتر است.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی بعد از شکستگی
برای درمان فیزیوتراپی بعد از شکستگی استخوان اسکافوئید مچ دست و یا هر نوع دیگری از آسیب های مچ دست در تهران با کلینیک فیزیوتراپی دایان تماس بگیرید.
شماره تماس های کلینیک فیزیوتراپی دایان جهت دریافت نوبت حضوری فیزیوتراپی مچ دست و فیزیوتراپی در منزل : 02122786049 – 09128340536
