دلایل مختلفی برای در نظر گرفتن ماساژ بارداری (که ماساژ قبل از زایمان نیز نامیده می شود) وجود دارد. بارداری بدن و ذهن را تغییر داده و باعث بروز احساسات و دردهای بسیار در قسمت هایی که تابحال درد تجربه نکرده اید می شود.
ماساژ قبل از زایمان برخی از ناراحتی های دوران بارداری را تسکین داده و در عین حال احساس آرامش نیز ایجاد می کند. اما آیا بی خطر است؟
به طور کلی، پاسخ مثبت است. با این حال نکات مهمی وجود دارد که باید قبل از برنامه ریزی برای ماساژ بدانید.
ابتدا باید از پزشک خود بپرسید که آیا ماساژ قبل از زایمان برای شما بی خطر است یا خیر، چراکه ماساژ در دوران بارداری برای برخی افراد مناسب نیست.
پس از تأیید پزشک یک ماساژ تراپیست آموزش دیده و دارای مجوز برای انجام ماساژ بارداری پیدا کنید.
ماساژ بارداری چیست؟
ماساژ درمانی یک روش طبیعی برای بهبود عملکرد بدن، کاهش درد و استرس است. ماساژ قبل از زایمان یک روش درمانی مخصوص افراد باردار است.
تمرینات بدنی
نیازهای منحصر به فرد شخص باردار نوع تمریناتی که در طول ماساژ بارداری استفاده می شود را مشخص خواهد کرد. این نیازها که می توانند هورمونی، احساسی و جسمی باشند در طول بارداری تغییر خواهند کرد.
به طور کلی ماساژ درمانی انواع مختلفی دارد و برای مثال می توان ماساژ شیاتسو، ماساژ بافت عمیق و ماساژ سوئدی را نام برد.
محبوب ترین انواع ماساژ
ماساژ بارداری در درجه اول از تکنیک های ماساژ سوئدی که باعث آرامش ماهیچه های کل بدن می شود استفاده می کند. بخشی از این تکنیک شامل تمریناتی از جمله موارد زیر است:
- اصطکاک (حرکات دایره ای کوچک)
- افلوراژ (حرکات سبک)
- ضربه (کوبه ای)
- لرزش (تکان و حرکت دادن)
ماساژ بارداری نیازهای منحصر به فرد شخص باردار را نیز برطرف کرده و مراقبت های ویژه مانند استفاده از پشتی های مناسب برای قرار دادن بدن فرد در وضعیتی سازگار با تغییرات فیزیکی که در دوران بارداری رخ می دهد (شکم در حال رشد فرد باردار) انجام می شود.
با توجه به مدت زمان بارداری برخی از موقعیت های بدن نیز در نظر گرفته می شوند. به عنوان مثال حالت های خوابیده به پهلو معمولا در سه ماه دوم و سوم استفاده می شوند.
جلسه ماساژ قبل از زایمان معمولا 50 تا 60 دقیقه طول خواهد کشید.
بیشتر بخوانید : انواع ماساژ
با انواع ماساژ درمانی و فواید آن برای سلامتی بیشتر آشنا شوید
مزایای ماساژ بارداری
ماساژ بارداری به بهبود تون عمومی بدن، افزایش گردش خون و لنف، بهبود عملکرد مفاصل و ماهیچه ها و کاهش خستگی جسمی و روحی کمک می کند.
سایر مزایای ماساژ قبل از زایمان عبارتند از:
- ایجاد حس سلامتی کلی
- بهبود خواب
- افزایش اکسیژن رسانی به عضلات و بافت ها
- تنظیم هورمون ها (که با سطح استرس پایین تر مرتبط است)
- کاهش درد
- کاهش تورم (ادم)
- رفع اضطراب و استرس
بیشتر بخوانید: راستای صحیح ایستادن در دوران بارداری
تحقیقات
مطالعات نشان داده است که احتمال به دنیا آوردن نوزادان نارس و کم وزن در افراد باردار مبتلا به افسردگی بیشتر است.
در مطالعه ای که در سال 2010 انجام شد گروهی از زنان باردار به مدت پنج، دوازده یا شانزده هفته و یک یا دو بار در هفته در جلسات 20 دقیقه ای ماساژ بارداری شرکت کردند.
استرس، افسردگی، اضطراب و زایمان زودرس در زنانی که ماساژ بارداری دریافت کرده بودند کمتر بود.
همچنین این افراد در مقایسه با گروه تحت کنترل که در ماساژ بارداری شرکت نکرده بودند قبل از زایمان با عوارض کمتری مواجه شدند.
سایر مزایای ماساژ بارداری که در این مطالعه گزارش شده است عبارتند از:
- کاهش میزان افسردگی (که می تواند نتیجه افزایش سطح دوپامین و سروتونین باشد)
- سطح پایین تر اضطراب
- کاهش کمر درد و ساق پا
- کاهش سطح کورتیزول (هورمون استرس)
- کاهش میزان افسردگی پس از زایمان
در این مطالعه چندین مزیت نیز برای جنین ذکر شده است. ماساژ قبل از زایمان با بهبود عملکرد نوزادان در مواردی از جمله مقیاس ارزیابی رفتاری نوزادان، عادت ها، جهت گیری و مقیاس های حرکتی نوزاد (میزان پاسخ نوزاد تازه متولد شده به محیط خارج از رحم، از جمله سطح فعالیت و رفلکس ها) مرتبط بود. سطح کورتیزول نیز در نوزادان تازه متولد شده پایین تر بوده است.
عوامل خطر
هنگام در نظر گرفتن مزایای ماساژ بارداری لازم است از خطرات نیز آگاه باشید.
همچنین ماساژ بارداری در برخی شرایط و به دلیل وجود مسائل بحث برانگیز (مانند مناطقی از بدن که نباید ماساژ داده شوند) توصیه نمی شود.
موارد منع ماساژ
موارد منع شرایطی است که در نتیجه یک درمان خاص، دارو یا سایر مداخلات فرد دچار آسیب شود.
ماساژ زمانی ممنوع است که فرد به نوعی بیماری خاص مبتلا باشد و یا در دوران بارداری شرایط خاصی از جمله موارد زیر وجود داشته باشد:
- اختلالات خونریزی
- مصرف داروهای رقیق کننده خون
- ترومبوسیتوپنی (سطح پایین پلاکت)
- مشکل در بهبودی پوست (آسیب ناشی از سوختگی، زخم یا سایر ناراحتی های پوستی)
- ترومبوز ورید عمقی (لخته شدن خون)
- شکستگی (استخوان)
- عفونت
- پوکی استخوان (وضعیتی که منجر به تحلیل رفتن پیشرونده استخوان می شود)
- مصرف برخی داروها
- فشار خون کنترل نشده (فشار خون بالا)
- جراحی اخیر یا پیوند اعضا
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی در دوران بارداری، زایمان و پس از آن
موارد منع ماساژ بارداری
در بارداری چندین شرایط خاص وجود دارد که می توانند ماساژ قبل از زایمان را برای فرد ناایمن کنند. ماساژ بارداری در شرایط زیر توصیه نمی شود:
- حاملگی پرخطر: برخی عوامل خطر مانند خونریزی، انقباضات زودرس و پره اکلامپسی باعث پرخطر شدن بارداری می شوند.
- پره اکلامپسی: یکی از عوارض جدی بارداری وضعیتی به نام پره اکلامپسی است که معمولا در حدود 20 هفتگی ایجاد شده و منجر به افزایش خطرناک فشار خون و پروتئین در ادرار و در نتیجه سکته مغزی یا حتی مرگ خواهد شد.
- ترومبوز ورید عمقی: در ساق پای افراد مبتلا به این بیماری لخته خون (ترومبوز) و تورم وجود دارد. در صورت درمان این بیماری فرد می تواند ماساژ قبل از زایمان را انجام دهد.
- جفت سرراهی، چسبندگی یا جدا شدن جفت: شرایطی که جفت را درگیر کرده و می تواند منجر به خونریزی شود.
- دیابت بارداری: سطح بالای قند خون در دوران بارداری مانعی برای ماساژ قبل از زایمان نیست. با این حال فرد باید قبل از شرکت در جلسات ماساژ تأیید پزشک را دریافت کرده و آزمایش قند خون انجام دهد.
عوامل ایمنی بحث برانگیز
عوامل متعددی در رابطه با ایمنی ماساژ قبل از زایمان وجود دارد که متخصصان لزوما با آن ها موافق نیستند. در ادامه چند مورد کلیدی که باید در نظر داشته باشید آورده شده است.
سه ماه اول
برخی کارشناسان هشدار می دهند که ماساژ در سه ماه اول بارداری خطر سقط جنین را به همراه دارد.
بسیاری از ماساژ تراپیست ها در رابطه با این موضوع که افزایش چشمگیر جریان خون در حین ماساژ می تواند خطر سقط جنین را افزایش دهد نگرانی هایی را مطرح کرده اند.
مطالعات کافی برای تأیید ایمنی ماساژ درمانی در سه ماه اول بارداری انجام نشده است. بنابراین قبل از انجام ماساژ در مراحل اولیه بارداری لازم است با متخصص زنان و زایمان صحبت کنید.
ماساژ نقاط فشاری خاص
بر اساس گفته برخی از کارشناسان ماساژ نقاط فشاری بدن باعث تحریک انقباضات زایمان می شود. به همین دلیل پزشک باید تکنیک های مورد استفاده در طول ماساژ بارداری (به ویژه در سه ماه اول) را تأیید کند.
تغییرات در دوران بارداری
ماساژ قبل از زایمان برای افرادی که باردار هستند طراحی شده است، اما تجربه بارداری برای همه یکسان نیست.
هر فرد علائم خاص خود را دارد که باید در نظر گرفته شوند و می توان برای اطمینان از ایمن بودن و لذت بردن از ماساژ تغییراتی ایجاد کرد.
بیماری صبحگاهی
بر اساس مطالعات انجمن ماساژ درمانی آمریکا، ماساژ به کاهش حالت تهوع صبحگاهی کمک می کند.
تکنیک های رفع حالت تهوع شامل بالا بردن قسمت فوقانی بدن و اجتناب از وارد کردن ضربه هایی است که باعث تکان خوردن بدن می شوند.
سوزش سردل
نگه داشتن بدن در حالت مایل از رفلاکس (یک وضعیت رایج در دوران بارداری) جلوگیری می کند.
بالا بردن ناحیه زیر شکم زمانی که فرد باردار دراز کشیده است می تواند تنش اسفنکتر معده (ناحیه ای که در آن رفلاکس ایجاد می شود) را کاهش دهد.
رگ های واریسی
ماساژ نباید روی رگ های واریسی انجام شود چراکه این رگ ها می توانند نشانه ای از لخته شدن خون باشند. در صورت وجود تورم در پاها یا علائم واریس باید از ماساژ دادن پاها خودداری شود.
لختگی خون
حجم خون در دوران بارداری به طور چشمگیری افزایش یافته و جریان خون کندتر از حد معمول می شود.
سطح ضد انعقادها یا همان عواملی که از خونریزی جلوگیری می کنند به طور طبیعی برای جلوگیری از خونریزی حین و بعد از زایمان افزایش می یابد.
تغییرات گردش خون فرد باردار را در معرض خطر بیشتر لختگی خون قرار می دهد. فشار بسیار قوی و ماساژ بافت عمیق باعث جابجایی لخته خون و در نتیجه عوارض خطرناک بارداری می شود.
بنابراین ماساژ قبل از زایمان نباید شامل ماساژ بافت عمیق، طب فشاری، شیاتسو یا ضربه به اندام تحتانی باشد. معمولا قبل از زایمان در طول ماساژ شکم ماساژ داده نمی شود.
ادم (تورم)
تورم معمولا در دوران بارداری و حدود اواسط بارداری یا بعدتر رخ داده و می تواند بخشی معمولی از بارداری و یا نشانه ای از یک مشکل باشد.
به عنوان مثال تورم صورت یا دست ها می تواند نشانه پره اکلامپسی باشد (شرایط منع ماساژ در دوران بارداری).
تکنیک های ماساژ برای رفع تورم در ناحیه ساق و کف پا مفید هستند، اما پزشک در صورت وجود تورم باید این تکنیک ها را تأیید کند.
انتخاب ماساژ تراپیست قبل از زایمان
پس از تأیید پزشک می توانید تحقیق در مورد ماساژ تراپیست دارای صلاحیت برای انجام ماساژ قبل از زایمان را آغاز کنید.
برای اطمینان از داشتن یک تجربه ایمن و مفید مطمئن شوید که یک ماساژ تراپیست:
- مجوز ماساژ قبل از زایمان دارد (می توانید برای اطمینان از داشتن مجوز ماساژ بارداری به صورت آنلاین درباره ماساژ تراپیست تحقیق کنید).
- در محیطی تمیز فعالیت می کند.
- از روغن های ضروری که استفاده از آن ها در دوران بارداری ممنوع است (مانند ریحان و مریم گلی) استفاده نمی کند.
- از تکنیک های ماساژ و موقعیت یابی مناسب و مورد تأیید استفاده می کند.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی کمردرد بارداری
فیزیوتراپی بارداری چیست؟ فیزیوتراپی در دوران بارداری، زایمان و پس از زایمان چه کمکی می کند؟
نکاتی درباره ماساژ بارداری
پس از پیدا کردن پزشک و ماساژ تراپیست واجد شرایط اقداماتی وجود دارد که می توانید برای اطمینان از تجربه مثبت ماساژ قبل از زایمان انجام دهید.
- سعی کنید استرس را کنار بگذارید. اگر از بدن باردار خود ناراضی هستید سعی کنید با اطمینان خاطر به ماساژ بروید و بدانید که درمانگران بی طرف هستند و به شما کمک می کنند بهترین احساس را داشته باشید.
- نظر خود را آزادانه بیان کنید. اگر از نشان دادن قسمت های خاصی از بدن خود ناراحت هستید به درمانگر اطلاع دهید.
یک ماساژ تراپیست حرفه ای محیطی امن برای ماساژ فراهم کرده و شما را مجبور به انجام کارهایی که باعث ناراحتی شما می شود نخواهد کرد.
- قبل و بعد از ماساژ آب زیادی بنوشید. هیدراته ماندن همیشه مهم است، اما مایعات می توانند به دفع سموم نیز کمک کنند.
- از قرار دادن ماساژ بیشتر از یک جلسه در هفته خودداری کنید. توصیه کلی این است که بیش از یک جلسه ماساژ در هفته نداشته باشید، اما بهتر است از پزشک درباره تعداد دفعات مناسب سؤال بپرسید.
خلاصه
ماساژ قبل از زایمان تکنیکی است که توسط ماساژ تراپیست که به طور خاص برای انجام ماساژ بر روی افراد باردار آموزش دیده است استفاده می شود.
ماساژ انواع مختلفی دارد اما در ماساژ بارداری برای آرامش عضلات کل بدن اغلب از تکنیک های ماساژ سوئدی استفاده می شود.
سخن نهایی
ماساژ قبل از زایمان راهی برای تسکین بدن و ذهن در طول دوران بارداری است، اما قبل از تعیین جلسه باید با پزشک مشورت کنید. ماساژ بارداری در برخی شرایط و در صورت ابتلا به بیماری های خاص ایمن نیست.
پس از تأیید پزشک به دنبال یک ماساژ تراپیست دارای مجوز و آموزش دیده در زمینه ماساژ قبل از زایمان باشید. قبل از جلسه ماساژ برای اطلاع از پوشش هزینه ها با شرکت بیمه تماس بگیرید.
سوالات متداول در مورد ماساژ بارداری
آیا همسرم می تواند به من ماساژ بارداری بدهد؟
ماساژ کمر یا پا توسط همسرتان به کاهش استرس و تنش کمک می کند اما توصیه می شود افراد غیر حرفه ای از این کار خودداری کنند و ماساژ تنها توسط یک ماساژ تراپیست یا متخصص فیزیوتراپی آموزش دیده و دارای مجوز انجام شود.
بیشتر بخوانید : ماساژ کمر و گردن
ماساژ بارداری توسط چه اشخاصی ارائه می شود؟
اگر می خواهید ماساژ بارداری را امتحان کنید باید قبل از زایمان یک ماساژ تراپیست یا متخصص فیزیوتراپی تأیید شده پیدا کنید.
این متخصصان دارای مجوز فراتر از سطح مورد نیاز برای یک ماساژ استاندارد آموزش دیده اند و از عوارض بارداری (مانند ترومبوز وریدهای عمقی یا رگ های واریسی)، نحوه قرار گرفتن فرد باردار برای جلوگیری از بروز آسیب (مانند فشار به رباط های رحم و چگونگی رفع سایر نیازهای خاص در دوران بارداری) اطلاع دارند.
ماساژ بارداری برای چه افرادی مناسب نیست؟
شرایط زیادی وجود دارد که فرد نباید از ماساژ بارداری استفاده کند و برخی از رایج ترین آن ها عبارتند از:
- هر نوع بارداری پرخطر
- پره اکلامپسی
- عوارض بارداری قبلی (مانند زایمان زودرس)
- فشار خون ناشی از بارداری
- تورم شدید، فشار خون بالا یا سردردهای شدید (که می تواند نشانه پره اکلامپسی باشد)
- ماساژ مدت کمی پس از زایمان
هزینه ماساژ بارداری چقدر است؟
هزینه ماساژ بارداری بسته به عوامل مختلفی مانند موقعیت جغرافیایی و مکانی که ماساژ ارائه می دهد متفاوت خواهد بود.
هزینه متوسط برای جلسات 30 تا 60 دقیقه ای ماساژ 80 تا 160 هزار تومان و گاهی بیشتر است.
بیمه معمولا شامل ماساژ بارداری نمی شود اما برخی از آن ها بخشی از هزینه را پوشش می دهند. برخی از شرکت های بیمه نیز هزینه ماساژ را تحت مراقبت های کایروپراکتیک پرداخت می کنند.
قبل از برنامه ریزی برای ماساژ با ارائه دهنده بیمه مشورت کنید.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی در منزل
فیزیوتراپی در منزل چیست و چه مزایایی دارد و ماساژ در منزل به چه صورت انجام میگیرید.
یکی از خدمات ما در کلینیک فیزیوتراپی دایان در تهران ماساژ درمانی یا ماساژ تراپی در کلینیک و در منزل است. برای آگاهی و کسب اطلاعات بیشتر در خصوص فرآیند ماساژ تراپی با کلینیک فیزیوتراپی دایان تماس بگیرید.
شماره تماس های کلینیک فیزیوتراپی دایان جهت دریافت نوبت حضوری : 02122786049 – 09128340536
