آرتروز زانو یکی از رایج ترین علل زانو درد است. انواع مختلف آرتروز بر مفصل زانو تأثیر گذاشته و درمان فیزیوتراپی این مشکل بسته به شرایط خاصی که باعث بروز علائم می شوند متفاوت خواهد بود.
استئوآرتریت رایج ترین نوع آرتروز زانو است که با ساییدگی پیشرونده غضروف مفصل مشخص می شود.
با فرسوده شدن غضروف لایه محافظ استخوان از بین رفته، زانو متورم شده و انجام فعالیت ها روز به روز دردناک تر می شود.
آرتریت روماتوئید نوعی اختلال سیستم ایمنی است که بدن به مفاصل و سایر بافت‌ها حمله کرده و می‌تواند بر زانوها تأثیر بگذارد.
علائم آرتروز زانو
علائم بسته به نوع آرتروز به تدریج و با بدتر شدن وضعیت پیشرفت می کنند، اما گاهی نیز علائم به طور ناگهانی با آسیب جزئی و یا استفاده بیش از حد بدتر می شوند.
رایج ترین علائم آرتروز زانو عبارتند از:
- درد همراه با فعالیت
- کاهش محدوده حرکت
- خشکی مفصل
- تورم مفصل
- حساس شدن زانو
- احساس بیرون زدن زانو
- تغییر شکل مفصل (زانوی پرانتزی)
درد ناشی از آرتروز زانو معمولا پس از فعالیت و به خصوص با استفاده بیش از حد بدتر می شود. خشکی مفصل نیز پس از نشستن طولانی مدت رایج است.
با بدتر شدن آرتروز زانو به طور مکرر و در صورت انجام فعالیت و یا حالات دیگر درد را تجربه خواهید کرد.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی زانو
مقاله جامع و کامل در خصوص آسیب های زانو، تشخیص و درمان فیزیوتراپی زانو
علل
آرتروز زانو منجر به از بین رفتن غضروف مفصل زانو یا همان بافت نرمی که مانند یک بالشتک عمل می کند خواهد شد. عوامل خطر و علل زیادی از جمله موارد زیر برای آرتروز زانو وجود دارد:
- اواخر 40 سالگی یا سنین بیشتر: مفاصل به مرور زمان ساییده می شوند
- استئوآرتریت در زنان رایج تر و شدیدتر است
- وزن اضافی به مفاصل فشار وارد کرده و می تواند آسیب مفاصل را تشدید کند
- داشتن والدین یا خواهر و برادر مبتلا به آرتروز یا آرتریت التهابی
- آسیب قبلی زانو مانند پارگی مینیسک، شکستگی استخوان اطراف مفاصل یا پارگی رباط
- جراحی قبلی زانو که غضروف آسیب دیده برداشته شده است
- داشتن شغلی که از نظر فیزیکی سخت و یا شامل فشار مکرر زانو است
- ابتلا به یک بیماری مفصلی دیگر مانند آرتریت روماتوئید که باعث آسیب مفصل شده است
- مشکلات استخوان ساب کندرال، لایه استخوانی زیر غضروف زانو
تشخیص آرتروز زانو
با هیچ آزمایشی نمی توان آرتروز زانو را بطور قطعی تشخیص داد، بنابراین پزشک از مطالعات تصویربرداری، سوابق پزشکی کامل، معاینه فیزیکی و تست های آزمایشگاهی برای تعیین علت علائم استفاده می کند.
بسیاری از افراد بالای 50 سال علائم ساییدگی و پارگی در مفاصل دارند و اشعه ایکس تصاویری دقیق از استخوان ها، رباط ها، تاندون ها و عضلات را نشان می دهد.
آزمایشات برای تشخیص یا رد برخی از علل درد زانو مانند آرتریت التهابی مفید هستند.
برخی از این آزمایشات شامل آزمایش خون و همچنین آسپیراسیون زانو هستند که مایع از مفصل زانو گرفته شده از نظر ناهنجاری‌ها و عفونت بررسی می شود.
درمان آرتروز زانو
هدف درمان بسته به نوع آرتروز شامل تسکین درد، بهبود تحرک و قدرت مفصل، کنترل علائم تا حد ممکن و جلوگیری از آسیب بیشتر مفاصل خواهد بود.
درمان آرتروز زانو شامل اصلاح سبک زندگی، مصرف دارو و جراحی است.
سبک زندگی
با ایجاد تغییر در سبک زندگی و استفاده از تکنیک های موجود می توان به مدیریت آرتروز زانو کمک کرد.
این تکنیک ها شامل موارد زیر هستند:
- کاهش وزن (در صورت داشتن اضافه وزن): کاهش وزن باعث کمتر شدن شدت درد مرتبط با آرتروز زانو می شود. کاهش فشار روی مفصل نیز از بدتر شدن وضعیت شما جلوگیری می کند.
- محافظت از مفاصل: برای جلوگیری از وارد شدن فشار به مفاصل فعالیت‌ها را اصلاح کنید، اما مطمئن شوید که حرکت کنید و برای مدت طولانی ننشینید.
در صورت نیاز برای حرکت از وسایل کمکی استفاده کنید. کفش‌های راحت بپوشید، غذاهایی بخورید که استخوان‌ها را قوی نگه می دارند و برای حمایت بیشتر از زانوبند استفاده کنید.
- ورزش: فعالیت منظم می تواند به مدیریت آرتروز زانو کمک کند. ورزش کردن قدرت ماهیچه های پا را بهبود بخشیده و به حمایت بهتر از زانوها کمک خواهد کرد.
پیاده روی یک فعالیت بدنی عالی است، اما اگر انجام این کار خیلی دردناک است می توانید ورزش های آبی در استخر را امتحان کنید.
- فیزیوتراپی: تقویت عضلات اطراف مفصل زانو به کاهش فشار روی زانو کمک می کند. جلوگیری از آتروفی عضلات بخش مهمی از حفظ عملکرد زانو است.
- گرما و سرما درمان: استفاده متناوب از پدهای گرم و کیسه های سرد می تواند به تسکین درد و التهاب زانوی آسیب دیده کمک کند.
بیشتر بخوانید : درمان آرتروز بدون عمل جراحی
داروهای آرتروز زانو
داروهای ضد التهابی و مسکن‌ها از جمله داروهایی هستند که برای درمان آرتروز زانو استفاده می شوند.
در صورت ابتلا به آرتروز زانو ناشی از آرتریت روماتوئید برای مدیریت التهاب کورتیکواستروئیدها یا داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری تجویز می شوند:
- داروهای ضد التهابی: برخی داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی بدون نسخه مانند ادویل (ایبوپروفن) و الیو (ناپروکسن) در دسترس هستند. در صورتی که پزشک تشخیص دهد به یک داروی قوی تر نیاز دارید، احتمالا یک مهارکننده انتخابی 2 COX- مانند سلبرکس (سلکوکسیب) برای شما تجویز می شود.
- سایر مسکن ها: تیلنول (استامینوفن) یکی دیگر از داروهای بدون نسخه است که می تواند برای کنترل درد استفاده شود، اما این دارو به کاهش التهاب کمکی نخواهد کرد.
- تزریق به زانو: تزریق کورتیکواستروئید به سرعت التهاب و درد را کاهش می دهد. ویسکومپلنت ها از دیگر داروهای تزریقی بوده و حاوی مواد ژل مانندی هستند که می توانند همانند مایع سینوویال در مفاصل سالم فضای بین مفصل ها را نرم و روان کنند.
- داروهای ضد روماتیسمی اصلاح کننده بیماری: این داروها با رفع التهابی که منجر به تجزیه بافت ها می‌شود به حفظ سلامت مفاصل کمک می کنند.
عمل جراحی
جراحی انواع مختلفی داشته و معمولا آخرین راه حل برای درمان آرتروز زانو است. برخی از این عمل ها استخوان را ترمیم کرده و برخی دیگر مفاصل زانو را به طور کامل جایگزین می کنند. انواع جراحی های زانو عبارتند از:
آرتروسکوپی زانو
آرتروسکوپی زانو روش جراحی کم تهاجمی است که آرتروسکوپ (دستگاه اپتیک با دوربین کوچک) از طریق یک برش کوچک وارد مفصل می شود. در صورت نیاز نیز برش های اضافی ایجاد خواهد شد.
در این روش ابتدا مشکل مانند ناهماهنگی کاسه زانو یا پارگی مینیسک تشخیص داده می شود. سپس جراح با استفاده از ابزارهایی کوچک برای گرفتن، تراشیدن، برش، ترمیم و بخیه، ساختارهای مورد نظر را ترمیم می کند.
استئوتومی زانو
استئوتومی زانو شامل بریدن بخشی از استخوان ساق پا یا ران برای تنظیم مجدد زانو و برداشتن فشار از روی قسمت آسیب دیده مفصل است. این روش معمولا برای اصلاح تراز زانوها توصیه می شود.
جراحی تعویض مفصل زانو
جراحی تعویض مفصل زانو یکی از رایج ترین عمل های جراحی ارتوپدی است. در این روش غضروف آسیب دیده از مفصل زانو جدا شده و یک ایمپلنت فلزی یا پلاستیکی به جای آن قرار می گیرد.
به این ترتیب استخوان های مفصل زانو صاف شده و می توانند آزادانه و بدون درد خم شوند. جراحی تعویض ناکامل زانو شامل برداشتن تنها یک قسمت از زانو است.
سخن نهایی
آرتروز زانو قابل درمان نیست، اما این مشکل با برخی از روش های درمانی از جمله فیزیوتراپی قابل کنترل بوده و می توان به کاهش سرعت آسیب مفاصل و احتمال ناتوانی کمک کرد.
اگر فکر می کنید به آرتروز زانو مبتلا شده اید درمان را به تعویق نیاندازید. با پزشک مشورت کرده و یک برنامه درمانی و فیزیوتراپی تهیه کنید.
مدیریت بیماری به فعال ماندن و داشتن کیفیت زندگی خوب کمک بسیار زیادی خواهد کرد.
بیشتر بخوانید : تمرین های آرتروز زانو
در مقاله فوق با تمرین ها و حرکت هایی آسان برای آرتروز زانو آشنا خواهید شد
فیزیوتراپی آرتروز زانو در کنار دریافت درمان های تجویز شده پزشکی می تواند به بهبود و توانبخشی این مشکل کمک های بسیار زیاد را به همراه داشته باشد. برای شروع فرآیند درمان فیزویتراپی زانو در تهران با کلینیک فیزیوتراپی دایان تماس بگیرید.
شماره تماس های کلینیک فیزیوتراپی دایان جهت دریافت نوبت حضوری : 02122786049 – 09128340536
بازتاب: علائم و درمان سندرم باند ایلیوتیبیال - شیراز - دکتر زهره عشقی