صدا دادن زانو همراه با درد، مشکل رایجی است که بسیاری از مردم هنگام انجام کارهایی مانند چمباتمه زدن یا بلند شدن متوجه آن می شنوند. این احساس در بسیاری از موارد بیشتر آزاردهنده است تا یک مشکل واقعی، اما در برخی موارد نیز نشانه یک مشکل اساسی در زانو است.
ساده ترین علت صدا دادن زانو، وجود حباب های کوچک گاز در زانو یا در موارد دیگر وجود مشکلی در بافت های نرم مانند پارگی رباط است.
اصطلاح دیگری که معمولا برای صدا دادن زانو استفاده می شود “کرپیتوس” نام دارد که در اصل به معنای صدای تق تق یا ترکیدن در مفصل است. در ادامه به رایج ترین دلایل زانو درد و صدا دادن زانو و نحوه درمان این مشکلات خواهیم پرداخت.
از درد و کوفتگی بدن خسته شدی؟
تماس بگیر و وقت معاینه یا فیزیوتراپی تنظیم کن!
علت صدا دادن زانو
صدا دادن زانو دلایل مختلفی دارد. شاید چیزی ساده مانند گیرکردن رباط ها بر روی یک توده استخوانی و بازگشت به محل خود یا ترکیدن حباب های گاز باشد.
اما در برخی موارد، صدا دادن زانو با آسیب جدی تری مانند پارگی رباط یا غضروف مرتبط است.
صداهای زانو معمولا به یکی از سه دسته زیر تقسیم می شوند:
- صدا دادن زانو بدون درد : صدا دادن زانو معمولا بدون درد اتفاق می افتد، در این صورت جای نگرانی نیست.
- صدا دادن همراه با درد در زمان آسیب : گاهی اوقات هنگامی که زانو آسیب می بیند، به عنوان مثال به طرز نامناسبی می پیچد، صدای ناگهانی و بلندی به وجود می آید که نشان دهنده آسیب دیدگی بخشی از زانو است.
- صداهای مکرر همراه با درد که در اثر جراحت ایجاد نمی شوند : درد و صدا دادن زانو به تدریج و بدون هیچ دلیل واضحی ایجاد شده و بسته به علت بروز مشکل گاه به گاه یا مکرر اتفاق میافتد.
بیشتر بخوانید : 12 علت آب آوردن زانو
صدا دادن زانو بدون درد
اگر زانو بدون هیچ درد مرتبطی صدا می دهد، معمولا به دلیل تجمع و ترکیدن حباب های گاز در داخل مفصل یا حرکت رباط ها یا تاندون ها روی مفصل است. به طور کلی در مورد این نوع کرپیتوس زانو جای نگرانی وجود ندارد.
ترکیدن حباب های گاز
تغییر در فشار مفصل به آرامی باعث ایجاد حباب های ریز گاز می شود. هنگامی که این حباب های گاز به سرعت می ترکند، زانو صدا می دهد.
اصطلاح فنی برای این اتفاق کاویتاسیون است. صدا دادن زانو بدون درد هیچ ضرری ندارد و این افسانه که فرد را مستعد ابتلا به آرتروز می کند بی اساس است.
صدا دادن رباط ها و تاندون های زانو
رباط ها و تاندون ها بافت های نرمی هستند که در اطراف تمام مفاصل بدن قرار گرفته اند.
وقتی مفصلی را حرکت می دهید (مثلا زانو)، یک رباط یا تاندون کمی کشیده می شود زیرا روی یک توده استخوانی کوچک لغزیده و سپس به جای خود باز می گردد و صدای تق تق ایجاد می کند.
در این مورد نیز اگر صدا دادن زانو بدون درد باشد، جای نگرانی نیست و علیرغم آنچه اغلب مردم می گویند، مستعد مشکلات بیشتر زانو نخواهید بود.
صدا دادن زانو همراه با جراحت
آیا هنگام چرخاندن یا خم کردن زانو صدای بلندی می شنوید؟ درد و صدا دادن زانو در این مواقع معمولا نشان دهنده آسیب دیدگی یکی از رباط ها است.
آسیب دیدگی رباط صلیبی قدامی و رباط جانبی داخلی دو آسیب رایج هستند که باعث درد و صدا دادن زانو می شوند و معمولا در اثر چرخش نامناسب زانو اتفاق میافتند.
آسیب دیدگی رباط صلیبی قدامی
درد و صدا دادن ناگهانی زانو در زمان آسیب دیدگی معمولا نشان دهنده پارگی کامل رباط صلیبی قدامی است که در مرکز زانو قرار دارد.
رباط صلیبی قدامی معمولا زمانی که ضربه محکمی به کنار زانو وارد شود (مثلا تکل ورزشی)، پیچش یا کاهش سرعت ناگهانی، یا زمانی که ساق پا بیش از حد به عقب خم و کشیده شود آسیب می بیند و رباط به طور کامل یا جزئی پاره می شود.
تقریبا 50 درصد از پارگی های رباط صلیبی قدامی با صدا دادن زانو و تورم و درد فوری همراه هستند.
یکی دیگر از نشانه های کلاسیک پارگی این رباط، خالی کردن مکرر زانو است. درد و صدا دادن زانو معمولا فقط در زمان آسیب رخ می دهد و هیچ صدای مکرری در زانو وجود ندارد.
آسیب دیدگی رباط جانبی داخلی
یکی دیگر از دلایل احتمالی درد و صدا دادن زانو، پارگی رباط جانبی داخلی است و زمانی اتفاق میافتد که رباط بیش از حد کشیده و پاره می شود.
رباط جانبی داخلی معمولا زمانی پاره می شود که نیرویی از خارج مانند تکل یا چرخش ناگهانی در ورزش اسکی به زانو وارد شود.
درد داخلی زانو و احساس پارگی، تورم، بی ثباتی زانو و مشکل در خم کردن پا از جمله علائم معمول پارگی رباط جانبی داخلی زانو هستند.
صدا دادن مداوم زانو همراه با درد
گاهی زانو درد و صدا دادن زانو با گذشت زمان و بدون هیچ آسیب مشخصی ایجاد می شود. در این موارد، صدا دادن مکرر زانو در نتیجه یکی از مشکلات زیر اتفاق میافتد:
پارگی غضروف زانو
زانو درد و صدا دادن مداوم زانو اغلب نتیجه پارگی مینیسک یا غضروف خاصی است که مفصل را می پوشاند. وقتی مینیسک پاره می شود، تکه های کوچکی از آن در حین حرکت در زانو گیر کرده و منجر به صدا دادن زانو می شوند.
زانو درد و صدا دادن زانو ناشی از پارگی مینیسک با حرکت قطعه پاره شده در اطراف مفصل ظاهر شده و از بین می رود. پارگی مینیسک زانو اغلب با قفل شدن زانو همراه است و در این وضعیت نمی توانید زانو را خم کنید.
آرتروز زانو
رایج ترین علت زانو درد و صدا دادن زانو در افراد بالای 60 سال، آرتروز زانو است. در صورت ابتلا به این بیماری، غضروفی که مفصل زانو را پوشانده است دچار ساییدگی و پارگی شده و گاهی نیز خارهای استخوانی به نام استئوفیت به وجود می آیند.
با نازک شدن غضروف، سطح مفصل خشن شده و بین استخوان ها اصطکاک رخ می دهد که در نتیجه منجر به کرپیتوس و درد زانو می شود.
افراد مبتلا به آرتروز زانو از درد دندان، سفتی زانو (به ویژه در صبح) و تورم نیز شکایت دارند. زانو درد و صدا دادن زانو در افراد مبتلا به آرتروز، ثابت و مداوم است.
کندرومالاسی کشکک
کندرومالاسی کشکک یکی از علل رایج زانو درد و صدا دادن زانو در نوجوانان و جوانان سالم و ورزشکار است.
در صورت ابتلا به این بیماری غضروف پوشاننده پشت کشکک (کاسه زانو) تحریک و ملتهب می شود. این اتفاق باعث ایجاد اصطکاک بین کاسه زانو و فمور (استخوان ران) شده و صدای خراش یا ساییدگی ایجاد می کند.
کرپیتوس زانو معمولا زمانی که دست را روی زانو قرار دهید و مفصل زانو را خم و صاف کنید، احساس می شود و هر زمان که زانو را خم کنید این اتفاق میافتد.
زانوی دوندگان
زانوی دوندگان که به آن درد قدامی زانو یا سندرم درد کشکک رانی نیز می گویند یک مشکل در نحوه حرکت کاسه زانو است که باعث درد نامشخص در اطراف زانو می شود. هر چند این مشکل فقط بر دوندگان تأثیر نمی گذارد!
در زانوی دوندگان، کشکک بر روی استخوان ران ساییده شده و اغلب با احساس ساییدگی یا صدای ترکیدن هنگام حرکت دادن زانو همراه است.
علائم معمولا با فعالیت های طولانی مدت، مانند پایین آمدن از پله ها یا در کارمندان اداره پس از عدم تحرک طولانی مدت بدتر می شوند. درد و صدای دادن زانو در صورت ابتلا به زانوی دوندگان یک مشکل دائمی نیست و گاه به گاه رخ می دهد.
درمان صدا دادن زانو
درمان درد و صدا دادن زانو به علت اصلی ایجاد صداها بستگی دارد، اما به طور کلی شامل تمرینات تقویتی، فیزیوتراپی و احتمالا استفاده از زانوبند است. در برخی موارد نادر، لازم است جراحی زانو انجام شود.
به خاطر داشته باشید اگر صدا دادن زانو با درد همراه نیست کاملا طبیعی است و جایی برای نگرانی وجود ندارد. شاید متوجه شوید که تقویت عضلات پا در واقع صداها را از بین می برد. فعال نگه داشتن و تقویت عضلات زانو به کاهش دفعات صدا دادن زانو کمک می کند.
بیشتر بخوانید : علت خالی کردن زانو و درمان آن
انواع صدا دادن زانو هنگام فعالیت
- صدا دادن زانو در حالت کشش : صدا دادن زانو هنگام صاف کردن زانو معمولا به دلیل وجود حباب های گاز (که معمولا دردناک نیست)، سندرم پلیکا یا سندرم درد کشکک رانی رخ می دهد.
- صدا دادن زانو و درد هنگام خم شدن : اگر زانو هنگام خم کردن و انجام حرکاتی مانند چمباتمه زدن صدا داد و درد داشتید، به احتمال زیاد به دلیل مشکل غضروف زانو مانند پارگی مینیسک یا کندرومالاسی کشکک است.
- صدا دادن زانو هنگام كشش و خم شدن : اگر با خم کردن و کشش زانو، درد و صدا دادن زانو را تجربه می کنید، احتمالا آسيب هايی در سطح مفصل مانند آسيب غضروف يا آرتروز زانو وجود دارد. اگر دردی وجود نداشته باشد، احتمالا حباب های گاز ترکیده اند.
- صدا دادن زانو همراه با چرخش : درد ناگهانی و صدا دادن زانو هنگام چرخش معمولا به دلیل آسیب رباط صلیبی قدامی یا رباط جانبی داخلی زانو است. اگر زانو پس از شنیدن صدا هنگام چرخش، متورم شد یا ناپایدار بود، فورا به پزشک مراجعه کنید.
- صدا دادن زانو هنگام راه رفتن : تقریبا تمام علل احتمالی از جمله آرتروز، زانوی دوندگان، پارگی غضروف یا آسیب رباط که اینجا مورد بررسی قرار دادیم، باعث درد و صدا دادن زانو هنگام راه رفتن می شوند. معمولا علائم دیگری نیز وجود دارد که منجر به تشخیص راحت تر درد زانو می شوند.
سوالات متداول
در بیشتر موارد، درد و صدا دادن زانو از بین می رود، اما مدت زمان بهبودی به عامل ایجاد صداها بستگی دارد.
آسیب های بافت نرم معمولا در عرض ۶ تا ۱۲ هفته بهبود می یابند. اکثر مردم متوجه می شوند که علائم در عرض 3 ماه پس از انجام تمرینات تقویتی تسکین یافته است.
اگر همراه با صدا دردی وجود نداشته باشد، به احتمال زیاد صداها ادامه خواهند داشت زیرا مشکل مکانیکی برای برطرف شدن وجود ندارد. اما مطمئن باشید که مشکلات زانو در آینده افزایش نمی یابند.
در بیشتر موارد، صدا دادن زانو یک مشکل جدی نیست، فقط حباب هایی از گاز ترکیده یا تاندون ها روی توده های کوچک و استخوانی حرکت می کنند.
بسیاری از افراد هنگام چمباتمه زدن از صدای ترکیدن یا تق تق زانوها شکایت دارند. اصطلاح فنی برای ایجاد این صدا کاویتاسیون یا کرپیتوس است که به زبان ساده به معنای “صدای مفصل” است.
در اثر تغییر فشار در داخل مفصل، حباب های گاز دی اکسید کربن تشکیل می شوند و وقتی این حباب ها می ترکند، صدای آن ها را در زانو می شنوید.
اگر گاهی احساس می کنید زانو قفل می شود، احتمالا کاهش فشار در مفصل این مشکل را حل می کند. این کار تنها در صورتی مناسب است که درد وجود نداشته باشید و اخیرا زانو آسیبی ندیده باشد. جایی راحت دراز بکشید.
پای خود را به سمت بیرون دراز کنید تا زانو صاف شود و انگشتان پا به سمت سقف باشند.
در ابتدا پا را صاف نگه داشته و تا جایی که راحت است بالا بیاورید. سپس به آرامی زانوی خود را به داخل و خارج خم کنید تا صدایی کوچک بشنوید.
اگر در زمان آسیب صدای ناگهانی از زانو شنیده شود نشان دهنده یک مشکل جدی است و معمولا به معنای آسیب دیدگی قابل توجه یکی از رباط های زانو خواهد بود. برای دریافت نوبت حضوری جهت فیزیوتراپی زانو می توانید با کلینیک دایان در تهران تماس بگیرید.
شماره تماس های کلینیک فیزیوتراپی دایان جهت دریافت نوبت حضوری فیزیوتراپی مچ دست و فیزیوتراپی در منزل : 02122786049 – 09128340536
