تراپزیوس عضله ای است که از پایه گردن شروع شده، از شانه ها گذشته و تا قسمت میانی کمر امتداد می یابد. این عضله به حرکت سر، گردن، بازوها، شانه ها و بالاتنه و همچنین ثبات ستون فقرات و وضعیت بدن کمک می کند.
کشیدگی های عضلانی بر روی عضله تراپزیوس تأثیر گذاشته و باعث درد و کاهش تحرک می شوند.
عضله تراپزیوس چیست؟
تراپزیوس عضله بزرگی در کمر است که از پایه گردن شروع شده و پس از گذشتن از شانه ها تا وسط کمر امتداد می یابد.
نام این عضله به دلیل شکل ظاهری آن که شبیه یک ذوزنقه به نظر می رسد انتخاب شده است. برخی افراد این عضله را عضله ذوزنقه ای نیز می نامند.
وظیفه عضله تراپزیوس کنترل حرکات و وضعیت بدن است و به شما این امکان را می دهد تا سر را به سمت بالا و پایین خم کنید و به اطراف بچرخانید.
این عضله همچنین به صاف ایستادن، چرخاندن نیم تنه و بالا بردن و عقب کشیدن شانه ها کمک می کند. هنگام بلند کردن بازو یا پرتاب یک توپ، عضله تراپزیوس حرکات کتف (تیغه شانه) را کنترل می کند.
کشیدگی عضله تراپزیوس آسیب رایجی است که هنگام کشیده شدن بیش از حد عضله اتفاق می افتد. در موارد شدید احتمال پارگی عضله نیز وجود دارد.
برای پیشگیری از آسیب دیدگی و قوی نگه داشتن عضله تراپزیوس لازم است قبل از ورزش بدن را گرم کنید و بر روی سلامتی خود تمرکز داشته باشید.
کاربرد
این عضله بزرگ به انجام حرکات و داشتن وضعیت بدنی مناسب کمک می کند. پزشکان عضله تراپزیوس را به سه بخش تقسیم می کنند.
هر بخش در حرکت قسمت خاصی از بدن تأثیر دارد. سه بخش به همراه یکدیگر به حرکت دادن سر، صاف ایستادن، خم کردن و چرخاندن بالاتنه و بالا بردن بازوها کمک می کنند. این سه بخش از عضله تراپزیوس عبارتند از:
تراپزیوس فوقانی
این بخش کوچکترین قسمت عضله است که از پایه گردن شروع شده و درست تا بالای شانه ها امتداد می یابد. این قسمت از عضله به انجام حرکات زیر کمک می کند:
- بلند کردن بازوها
- چرخاندن، کشیدن و خم کردن گردن و سر
- بالا بردن شانه ها
تراپزیوس میانی
این بخش درست زیر تراپزیوس فوقانی قرار داشته و سرتاسر شانه را پوشانده است. وظایف این بخش از عضله عبارتند از:
- کمک به عقب کشیدن شانه ها و حرکت دادن بازوها به سمت عقب
- تثبیت بازوها و شانه ها هنگام حرکت
تراپزیوس تحتانی
این بخش از اطراف تیغه های شانه شروع شده و به شکل “V” تا قسمت میانی کمر امتداد می یابد. این قسمت از عضله تراپزیوس مسئول حرکات زیر است:
- پایین آوردن شانه ها
- ثابت نگه داشتن ستون فقرات هنگام انجام حرکات خاص از جمله چرخش و خم شدن
عضله تراپزیوس کجاست؟
تراپزیوس سطحی ترین عضله کمر بوده و درست زیر پوست قرار گرفته است. این عضله از پایه گردن شروع شده و با گذر از هر دو شانه به نقطه ای در وسط کمر ختم می شود.
عضله تراپزیوس به چندین استخوان از جمله ستون فقرات، کتف (تیغه های شانه)، دنده ها و ترقوه متصل شده و توسط عصب جمجمه ای (عصبی که از مغز منشا می گیرد) کنترل می شود.
عضله تراپزیوس به چه شکل است؟
تراپزیوس نوعی عضله اسکلتی و به شکل بادبادک است. این عضله به عنوان بخشی از سیستم اسکلتی عضلانی چارچوبی برای استخوان ها و سایر بافت های نرم فراهم می کند.
ماهیچه های اسکلتی از مقدار زیادی فیبر تشکیل شده اند. این الیاف در کنار یکدیگر قرار گرفته و ظاهری خط خطی یا راه راه ایجاد می کنند.
بیشتر بخوانید : آرتروز گردن : علائم و درمان فیزیوتراپی
چه مشکلات و اختلالاتی روی عضله تراپزیوس تاثیر می گذارند؟
صدماتی که بر نحوه عملکرد این عضله تأثیر می گذارند عبارتند از:
- کشیدگی های عضلانی . عضله تراپزیوس به دلیل تصادف، ورزش شدید یا استفاده مکرر بیش از حد کشیده شده و یا پاره می شود.
این آسیب رایج گاهی منجر به گرفتگی یا اسپاسم عضلانی شده و در نتیجه عضله تراپزیوس یا دیگر عضلات قسمت پایین کمر تحت تأثیر قرار می گیرند.
- آسیب عصبی . در صورتی که عصب کنترل کننده تراپزیوس آسیب ببیند، این عضله به طور صحیح کار نمی کند.
اگرچه غیر معمول است اما این نوع آسیب می تواند ناشی از جراحی گردن (مانند جراحی برداشتن تومور) باشد. آسیب عصبی منجر به ضعف عضلانی شده و در موارد شدید، کل عضله تراپزیوس فلج می شود.
- سفتی و درد . وضعیت نامناسب بدن مانند نشستن طولانی مدت پشت میز با شانه های خمیده باعث سفتی عضله تراپزیوس می شود.
افرادی که روزانه چندین ساعت پشت کامپیوتر می نشینند بیشتر در معرض خطر درد مزمن در ناحیه گردن و شانه هستند.
سردرد نیز یکی دیگر از علائمی است که به دلیل تنش در شانه ها و به خصوص زمانی که عضلات سفت بر عصب کنترل کننده عضله تراپزیوس فشار بیاورند رخ می دهد.
علائم یا نشانه های رایج آسیب دیدگی عضله تراپزیوس چیست؟
آسیب دیدگی عضله تراپزیوس منجر به بروز علائم زیر می شود:
- محدودیت حرکت، کاهش دامنه حرکتی یا ضعف عضلانی (شاید نتوانید شانه ها یا بازوها را بالا ببرید)
- درد و سفتی گردن و شانه
- درد بین تیغه های شانه
- تورم، کبودی یا حساسیت در شانه ها، گردن یا کمر
- درد عضله تراپزیوس
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی گردن + درمان گردن درد
آزمایشات رایج برای بررسی سلامت عضله تراپزیوس چیست؟
پزشک معمولا مشکلات عضله را در طول معاینه فیزیکی تشخیص داده و بسته به علائم، ام آر آی یا سایر آزمایشات تصویربرداری را برای بررسی آسیب تجویز خواهد کرد.
اگر پزشک مشکوک به آسیب عصبی باشد احتمالا به آزمایش الکترومیوگرافی نیاز خواهید داشت. این آزمایش نحوه عملکرد اعصاب و عضلات را بررسی می کند.
برخی از درمان های رایج برای آسیب های عضله تراپزیوس چیست؟
پزشک بسته به محل و شدت آسیب روش های زیر را توصیه خواهد کرد:
- طب سوزنی . سوزن خشک و طب سوزنی درد و سفتی عضله تراپزیوس را تسکین می دهند.
- ماساژ درمانی . ماساژ با افزایش انعطاف پذیری و شل کردن ماهیچه های سفت به پیشگیری از آسیب عضله تراپزیوس و یا بهبودی کمک می کند.
- استراحت . کشیدگی و پارگی جزئی عضلات با استراحت بهبود می یابد. شاید لازم باشد از فعالیت های خاص مانند خم شدن، بلند کردن بازوها یا شانه ها اجتناب کنید. همچنین برای هیدراته ماندن مقدار زیادی آب بنوشید.
- جراحی . پارگی شدید عضلات احتمالا به جراحی ترمیمی نیاز خواهد داشت. پزشک برای دوختن عضلات پاره شده و بهبودی صحیح از بخیه استفاده می کند.
بیشتر بخوانید : طب سوزنی چیست و چه فوایدی دارد
چگونه می توان عضله تراپزیوس را سالم نگه داشت؟
برای قوی نگه داشتن عضلات باید روی سلامت کلی بدن تمرکز کنید. برای پیشگیری از مشکلات این عضله می توانید اقدامات زیر را انجام دهید:
- ورزش کردن برای حفظ انعطاف پذیری . بسیاری از تمرینات کششی دامنه حرکتی را بهبود بخشیده، عضلات را تقویت کرده و یا به شل شدن عضلات سفت کمک می کنند.
یوگا، پیلاتس و سایر تمرینات ملایم نیز برای قوی و انعطاف پذیر نگه داشتن عضلات مفید هستند. در انجام ورزش زیاده روی نکنید و در صورت احساس درد، انجام حرکات را متوقف کنید.
- حفظ وزن سالم . اضافه وزن خطر کشیدگی عضلات را افزایش می دهد. با پزشک درباره مناسب ترین وزن و سبک زندگی برای بدن صحبت کنید.
- گرم کردن بدن قبل از ورزش . قبل از ورزش زمانی را به کشش و گرم کردن بدن اختصاص دهید. احتمال آسیب دیدگی عضلات گرم و انعطاف پذیر کمتر است.
بیشتر بخوانید : تمرینات مخصوص گردن+بایدها و نبایدها
سوالات متداول
چه زمانی باید درباره مشکلات عضله تراپزیوس با پزشک تماس بگیرم؟
اگر در عضله تراپزیوس و یا کمر دردی دارید که پس از یک یا دو روز بهبود نمی یابد با پزشک تماس بگیرید.
در صورت وجود ضعف عضلانی شدید یا مشکل در حرکت دادن شانه ها، بلند کردن بازوها یا حرکت سر فورا به دنبال کمک باشید. این علائم نشانه هایی از آسیب عصبی هستند و می توانند منجر به فلج عضله تراپزیوس شوند.
نتیجه گیری
عضله تراپزیوس در حرکت سر، گردن، بازوها، شانه ها و بالاتنه و همچنین تثبیت ستون فقرات و کمک به صاف ایستادن نقشی اساسی دارد.
می توانید با فعال ماندن و حفظ وزن مناسب، این عضله بزرگ را قوی نگه دارید و برای پیشگیری از آسیب، قبل از ورزش بدن خود را گرم کنید.
روی وضعیت بدنی صحیح تمرکز داشته باشید و برای حفظ انعطاف پذیری این عضله بطور مرتب تمرینات کششی شانه و کمر را انجام دهید.
عضله تراپزیوس برای تثبیت ستون فقرات و صاف ایستادن نقش مهمی دارد؛ به همین دلیل اگر مشکلی برای این عضله پیش آمد باید به متخصص فیزیوتراپی مراجعه کنید. برای تشخیص و درمان مشکلات عضله تراپزیوس در تهران به کلینیک تخصصی فیزیوتراپی دایان مراجعه کنید.
شماره تماس های کلینیک فیزیوتراپی دایان جهت دریافت نوبت حضوری : 02122786049 – 09128340536
