منیپولیشن یا دستکاری ستون فقرات

بیش از ۱۰۰ نوع تکنیک تنظیمی و اصلاحی توسط کایروپراکتور ها در سراسر جهان مورد استفاده قرار می گیرد.

کایروپراکتور ها معمولاً در کارشان بر استفاده از ۸ تا ۱۰ شیوه مختلف تمرکز می کنند.

در این مقاله به مرور تعدادی از پرکاربردترین روش های موبیلیزیشن (یا موبیلیزاسیون) و منیپولیشن (یا مانیپولاسیون) ستون فقرات که در حال حاضر توسط فیزیوتراپیست ها و کایروپراکتورها استفاده می شوند، می پردازیم.

معمولاً هدف اغلب تکنیک های کایروپراکتیک و فیزیوتراپی بازیابی یا ارتقاء عملکرد مفصل است و اهداف کلی آنها کاهش تورم مفصل و درد می باشد.

در بعضی از این شیوه ها از اعمال فشار (دستکاری یا منیپولیشن ستون فقرات) استفاده می شود، در حالی که بعضی دیگر ملایم تر هستند ( مبیلیزیشن ستون فقرات).

از منیپولیشن ستون فقرات به عنوان شیوه اصلی در کایروپراکتیک یاد می شود. این روش همچنین ممکن است تکنیک تنوع یافته یا حرکات پرسرعت و کم دامنه (HVLA) نیز نامیده شود.

روش های تنظیمی جدید کایروپراکتیک معمولاً شامل دامنه متنوعی از تکنیک های موجود هستند. نام آنها اغلب از کایروپراکتوری که آنها را طراحی کرده است گرفته می شود.

در اینجا ویدیوی روش اصلاح و تنظیم پایین ستون فقرات در کایروپراکتیک را ببینید.

تکنیک های منیپولیشن در کایروپراکتیک

کایروپراکتورها و فیزیوتراپیست ها برنامه‌های درمانی را بر می گزیند که مناسب نیازهای خاص هر بیمار باشند.

معمولا برنامه های درمانی دستی شامل بعضی تکنیک های اصلاحی ستون فقرات است که با اعمال فشار زیاد یا کم انجام میشوند.

درمان برای یک بیمار معمولی در یک جلسه یا در ۶ تا ۱۰ جلسه در یک دوره درمانی انجام خواهد شد.

منیپولیشن ستون فقرات (حرکات پرسرعت و کم دامنه (HVLA))

شایع ترین تکنیک کایروپراکتیک مورد استفاده برای منیپولیشن ستون فقرات روش معمول اعمال حرکات پرسرعت کم دامنه است.

منیپولیشن اغلب موجب می شود هنگامی که بدن فرد در حالت خاصی قرار گرفته است و کایروپراکتور ها از دستان شان برای اعمال فشار ناگهانی کنترل شده به یک مفصل استفاده می کنند، صداهای قابل شنودی مانند صدای “pop” ایجاد شود.

موبیلیزیشن ستون فقرات (تکنیک های متحرک سازی ملایم یا با فشار کم)

ممکن است لازم باشد با توجه به عارضه هایی مانند پوکی استخوان، علت آسیب، ابعاد بدن، راحتی بیمار یا ترجیح بیمار از شیوه ملایم‌تری استفاده کرد که معمولاً از آنها با عنوان موبیلیزیشن ستون فقرات یاد می شود.

به علاوه بعضی بیماران و یا پزشکان تکنیک های ملایم تر مبیلیزیشن ستون فقرات را ترجیح می دهند؛تکنیک‌هایی که شامل پیچاندن بدن یا انجام حرکات شدید نیست.

علاوه بر منیپولیشن، بسیاری از فیزیوتراپیست ها از روش های درمانی کمکی مانند یخ یا گرما یا روش های فیزیوتراپی مانند تحریک الکتریکی (الکتروتراپی)، اولتراسوندتراپی، لیزر درمانی، مگنت درمانی، شوک درمانی و غیره به عنوان بخشی از برنامه درمانی کلی استفاده می کنند.

بیشتر بخوانید: گرما یا یخ؟ کدام یک برای کاهش درد شما مناسب تر است؟

بیماران باید درمورد علائم و ترجیحات شان با فیزیوتراپیست یا کایروپراکتیک صحبت کنند. وظیفه آنها انجام معاینه دقیق جهت تعیین بهترین دوره درمان است.

فیزیوتراپیست ها و کایروپراکتور ها تنها ارائه دهندگان خدمات سلامت نیستند که از منیپولیشن ستون فقرات برای درمان درد کمر استفاده می کنند.

بسیاری از پزشکان مشکلات استخوانی، انواع مختلفی از روش های اصلاحی ستون فقرات را انجام می دهند مانند منیپولیشن و مبیلیزیشن ستون فقرات که دربالا توضیح داده شد.

گاهی اوقات دیگر متخصصان حوزه سلامت مانند پزشکانی که برای انجام منیپولیشن ستون فقرات آموزش دیده اند نیز از آنها استفاده می کنند.

تکنیک حرکات پرسرعت و کم دامنه از قدیمی ترین و پرکاربردترین تکنیک های کایروپراکتیک است.

بیشتر مطالعات بالینی کایروپراکتیک و بررسی کارآمدی بر این نوع از منیپولیشن ستون فقرات متمرکز بوده است؛ به خصوص برای درد پایین یا وسط کمر و درد گردن.

در یک مطالعه مروری انجام گرفته از اطلاعات بالینی که در سال ۲۰۱۰ انجام شد، نتیجه گرفته شد که منیپولیشن ستون فقرات می تواند علاوه بر درد کمر برای چندین عارضه مفید باشد؛ مانند درد گردن ،عارضه های مربوط به مفاصل دست ها و پاها و اختلالات مربوط به واخوردگی گردن.

تکنیک های منیپولیشن ستون فقرات HVLA

انواع بسیاری از تکنیک های منیپولیشن HVLA وجود دارند. در این مقاله به توصیف چند مورد از شایع ترین تکنیکهای HVLA در منیپولیشن ستون فقرات می پردازیم.

تکنیک تنوع یافته

این تکنیک شکلی از تکنیک حرکات پرسرعت کم دامنه است که به طور معمول هنگام انجام حرکات اصلاحی دستی در کایروپراکتیک انجام میشود.

کایروپراکتورها برای انجام این متود، با هدف بازیابی دامنه حرکتی نرمال در مفصل، هر بار بر روی مفاصلی که دچار محدودیت دامنه حرکتی شده است، حرکت سریع، پر قدرت و با کم دامنه ای را انجام می دهند.

برای به حداکثر رساندن تاثیر حرکات اصلاحی ستون فقرات، بدن بیمار در موقعیت های خاصی قرار داده می شود.

تکنیک گان استید (Gonstead)

در حالیکه تکنیک گان استید مشابه تکنیک تنوع یافته، خود یک نوع حرکت اصلاحی HVLA است، تفاوت آن در ارزیابی و شناسایی ناحیه مفصل مشکل ساز و حالت خاص قرارگیری بدن است.

صندلی ها و میزهایی که به طور ویژه طراحی شده اند ممکن است برای قرار دادن بدن بیمار در وضعیت خاص مورد استفاده قرار گیرند، مانند صندلی مخصوص تنظیم گردن یا میز سینه – زانو (chest-knee table).

از این روش گاهی اوقات با عنوان تکنیک پالمر گان ستید (Palmer-Gonstead) یاد می‌شود.

تکنیک تامپسون ترمینال پوینت (Thompson Terminal Point)

در این تکنیک از میزهای مخصوصی استفاده می شود که دارای بخش هایی است که هنگام انجام حرکات سریع HVLA ، کمی پایین می افتند به طوری که پایین افتادن یک بخش از میز، حرکت آن مفصل را آسان تر می کند.

این شیوه اصلاحی در کنار و یا به جای یک شیوه سنتی تر، مانند روش سنتی تر حرکات تنظیمی تنوع یافته HVLA انجام میشود.

در این روش آن صدای تقه مانندی که معمولاً هنگام درمان، در بدن ایجاد میشود، ممکن است اتفاق بیفتد یا نیفتد.

بنابراین این نوع منیپولیشن ممکن است شکلی از موبیلیزیشن (یک شیوه تنظیمی آرام و نرم) در نظر گرفته شده شود.

آیا ایجاد صدایی که قابل شنیدن باشد لازم است؟

این صدا که اغلب هنگام منیپولیشن HVLA شنیده می شود حفره زدایی نامیده میشود.

این صدای pop وقتی مفصل کمی بیشتر از دامنه حرکتی منفعل خودش فشار داده می شود، به دلیل رهاسازی گاز ایجاد می شود.

این فرایند مشابه قلنج شکستن است. بعضی از بیماران و پزشکان فکر می‌کنند که ایجاد یک صدای قابل شنیدن برای اینکه درمان موفق باشد لازم است.

اگرچه اطلاعات فیزیولوژی علمی که برگرفته از مطالعات روی جمعیت زیاد بیماران باشند و این عقیده را تایید کنند وجود ندارد.

موبیلیزیشن ستون فقرات: تکنیک های ملایم فیزیوتراپی

هدف از موبیلیزیشن ستون فقرات مشابه منیپولیشن ستون فقرات به روش HVLA، بازیابی و ارتقا عملکرد مفصل است اما برخلاف منیپولیشن ستون فقرات با حرکات HVLA، معمولاً برای تحرک دهی به مفصل، در نقطه نهایی حرکت مفصل ازحرکات آهسته استفاده می شود.

ممکن است فیزیوتراپیست ها و کایروپراکتورها به دلایلی از جمله موارد زیر برای بعضی بیماران خاص موبیلیزیشن ستون فقرات را انتخاب کنند.

ترجیح بیمار

بعضی بیماران مبلیزیشن ستون فقرات را به منیپولیشن ستون فقرات ترجیح میدهند.

مشکلات سیستم عصبی

بیمارانی که سیستم عصبی حساسی دارند ممکن است از تکنیک های فیزیوتراپی آرام منتفع شوند. با این تکنیک ها بدن از واکنش بیش از حد که موجب اسپاسم عضلانی میشود بازداشته شود.

بعضی عارضه ها

ممکن است منیپولیشن برای بیماران مبتلا به بعضی عارضه ها توصیه نشود، مانند بیماران مبتلا به پوکی استخوان پیشرفته، مشکلات استخوانی، بعضی اشکال دفورمیتی و انواع خاصی از آرتروزهای التهابی.

درد شدید یا بیماری خاص

دکتر فیزیوتراپی و کایروپراکتیک ممکن است وقتی بیماران در مرحله حاد بیماری شان هستند و درد زیادی دارند مبیلیزیشن ستون فقرات را برای آنها انتخاب کنند.

چاقی

چاقی می‌تواند قرارگیری بدن بیمار در حالات مختلف و انجام کار را هم برای بیمار و هم برای کایروپراکتور چالش‌ برانگیز کند و این ممکن است موجب شود که استفاده از تکنیک هایی که در آنها از فشار کمی استفاده میشود ترجیح داده شود.

متدهای موبیلیزیشن ستون فقرات

دامنه وسیعی از روش ها و متدهای موبیلیزیشن ستون فقرات وجود دارد. چندین متد آرام تر و معمول تر موبیلیزیشن ستون فقرات عبارتنداز:

متد اکتیویتور

اکتیویتور یک ابزار دستی فنردار (با فنر بارگذاری شده) است که پالس های کم فشاری را ایجاد میکند.

در حایکه بیمار روی سینه و بر روی یک میز قابل تنظیم دراز کشیده است، کایروپراکتور اندازه پاها را بررسی کرده، آزمایش های ماهیچه ای را انجام می دهد و ستون فقرات و مفاصل دست ها و پاها را با استفاده از ابزار اکتیویتور تنظیم می کند.

کوکس فلکسیون دیستراکشن (Cox Flexion-distraction)

در این تکنیک یک تنظیم آرام انجام میگیرد.

این تکنیک برای تنظیم ستون فقرات با استفاده از اعمال کشش آرام به قسمت پایین ستون فقرات طراحی شده است و معمولاً به صورت یک سری حرکات آرام و مکرر مشابه حرکت تکان دادن منظم انجام میشود.

تکنیک تاگل دراپ Toggle Drop

در تکنیک تاگل دراپ (Toggle Drop) وقتی یک قسمت از میزی که درآپ تیبل(drop table) نامیده می شود می افتد، کایروپراکتور با استفاده از دستانی که به شکل ضربدر یکی بر روی دیگری قرار گرفته است، فشار سریع و محکمی را بر قسمت خاصی از ستون فقرات وارد می کند تا با بهره گیری از خاصیت جاذبه، تنظیمات و اصلاحات مورد نظر اعمال شود.

این میز بخش‌های مختلفی دارد که می توانند متناسب با محل اعمال تنظیمات در ستون فقرات بالا بیایند یا پایین بیفتند.

تکنیک McKenzie

در این روش برای کمک به کاهش درد وضعیت بدنی که بیمار ترجیح می دهد، انتخاب می شود.

انجام رهاسازی (Release work)

کایروپراکتور یا فیزیوتراپیست شما با استفاده از نوک انگشتان مهره ای که از جای خود خارج شده است را جدا کرده و سعی می‌کند آن را به جای طبیعی خود بازگرداند.

تکنیک Sacro-Occipital Tecnique ) SOT)

این متد شامل قرار دادن گوه ها یا گیره هایی زیره لگن است تا جاذبه با کمک فشار کمی که سایر پراکتور ایجاد می کند تا همترازی ناحیه لگن بازگردانده شود.

علاوه بر تمام اینها، به طور معمول اشکال دیگر موبیلیزیشن نیز استفاده می شوند، مانند ماساژ درمانی ، کینزیولوژی (علم حرکت) کاربردی، متد Receptor-Tonus ،Cranio-sacral ،NUCCA و بسیاری دیگر.

بیشتر بخوانید: موبیلیزیشن همراه با حرکت در فیزیوتراپی

متخصصان ما در کلینیک دایان می توانند در تعیین موثرترین روش های درمانی در طب فیزیکی برای هر بیماری یا مشکل خاصی که دارید به شما کمک کنند و مشاوره دهند.

برای اطلاعات از نحوه ارائه خدمات کلینیک فیزیوتراپی دایان با ما تماس بگیرید.

شماره تماس های کلینیک دایان: ۰۲۱۲۲۷۶۴۵۵۵ – ۰۲۱۲۲۷۸۶۰۴۹ – ۰۹۱۲۸۳۴۰۵۳

فیزیوتراپی در شمال تهران