درمان شکستگی پا به محل و شدت آسیب بستگی دارد. در شکستگی های شدید برای نگه داشتن قطعات شکسته کنار یکدیگر از پین ها و صفحات فلزی استفاده می شود.
شکستگی یا ترک خوردگی یکی از استخوان های پا معمولا به دلایل رایجی از جمله افتادن، تصادف با وسایل نقلیه موتوری و آسیب های ورزشی اتفاق می افتد.
از درد و کوفتگی بدن خسته شدی؟
تماس بگیر و وقت معاینه یا فیزیوتراپی تنظیم کن!
پس از شکستگی پا در اثر ضربه شدید مانند تصادف با اتومبیل یا موتور سیکلت به دنبال مراقبت های پزشکی اورژانسی باشید.
شکستگی ها با شدت کمتر نیز با گچ گیری یا بستن آتل درمان می شوند. در تمام موارد برای بهبودی کامل لازم است آسیب سریعا تشخیص داده شده و درمان شود.
علل شکستگی پا
شکستگی پا ناشی از موارد زیر است:
- افتادن : گاهی یک زمین خوردن ساده باعث شکستگی یک یا هر دو استخوان ساق پا می شود. معمولا برای شکستن استخوان ران ضربه بسیار محکم تری لازم است.
- تصادف با وسایل نقلیه موتوری : بعضی اوقات هر سه استخوان پا در حین تصادف با وسیله نقلیه موتوری می شکنند.
شکستگی زمانی رخ می دهد که زانوها هنگام تصادف به داشبورد برخورد کنند یا بدنه ماشین به پاها آسیب برساند.
- آسیب های ورزشی : کشیدگی بیش از حد طبیعی پا در طول ورزش های تماسی و همچنین افتادن یا وارد شدن ضربه مستقیم مانند چوب هاکی یا بدن حریف باعث شکستگی پا می شود.
- کودک آزاری : شکستگی پا در کودکان و به خصوص زمانی که این آسیب قبل از راه رفتن کودک رخ دهد می تواند نتیجه کودک آزاری باشد.
- شکستگی های استرسی : ترک های ریزی هستند که در استخوان های تحمل کننده وزن بدن از جمله استخوان ساق پا و معمولا در اثر وارد شدن نیروهای مکرر یا استفاده بیش از حد مانند دویدن در مسافت های طولانی ایجاد می شوند.
اما این مشکل گاهی با استفاده منظم از استخوانی که در اثر بیماری هایی مانند پوکی استخوان ضعیف شده است نیز رخ خواهد داد.
علائم شکستگی استخوان پا
استخوان ران (فمور) قوی ترین استخوان بدن بوده و شکستگی آن کاملا مشخص است، چراکه شکستن استخوان ران به نیروی زیادی احتیاج دارد.
اما تشخیص استخوان ساق پا (درشت نی) یا استخوانی که در کنار استخوان ساق پا (فبولا) قرار دارد کمی دشوارتر است.
علائم و نشانه های شکستگی پا شامل موارد زیر است:
- درد شدید که گاهی با حرکت بدتر می شود
- تورم
- حساسیت
- کبودی
- تغییر شکل یا کوتاه شدن پای آسیب دیده
- ناتوانی در راه رفتن
کودکان نوپا یا خردسالان در صورت شکستگی پا شروع به لنگیدن کرده و یا راه نمی روند و گاهی حتی نمی توانند دلیل این مشکل را توضیح دهند.
بیشتر بخوانید : درمان شکستگی استخوان ساق پا
عوامل خطرزای شکستگی پا
شکستگی استرسی اغلب نتیجه وارد شدن فشار مکرر به استخوان های پا در اثر فعالیت های فیزیکی از جمله موارد زیر هستند:
- دویدن
- رقص باله
- بسکتبال
- راه رفتن
در ورزش های تماسی مانند هاکی و فوتبال نیز خطر وارد شدن ضربه های مستقیم به پا و در نتیجه شکستگی وجود دارد. شکستگی های استرسی خارج از موقعیت های ورزشی در افراد با مشکلات زیر بیشتر دیده می شود:
- کاهش تراکم استخوان (پوکی استخوان)
- دیابت
- روماتیسم مفصلی
عوارض شکستگی یا ترک خوردگی استخوان پا
عوارض شکستگی پا شامل موارد زیر است:
- درد زانو یا مچ پا : شکستگی استخوان پا باعث درد زانو یا مچ پا می شود.
- عفونت استخوان (استئومیلیت) : اگر استخوان شکسته از پوست خارج و باعث ایجاد زخم شود، به آن شکستگی باز گفته می شود. در صورت بروز شکستگی باز، استخوان در معرض میکروب ها قرار گرفته و دچار عفونت می شود.
- بهبودی نادرست یا با تاخیر : شکستگی شدید ساق پا گاهی به سرعت یا به طور کامل بهبود نمی یابد. این مشکل به ویژه در شکستگی های باز استخوان درشت نی به دلیل کاهش جریان خون در استخوان رایج است.
- آسیب دیدگی اعصاب یا عروق خونی : شکستگی پا به اعصاب و رگ های خونی مجاور آسیب می رساند. در صورت مشاهده هرگونه بی حسی، رنگ پریدگی پوست یا مشکلات گردش خون سریعا به دنبال کمک پزشکی باشید.
- سندرم کمپارتمان : این وضعیت نادر که در صدمات شدید مانند تصادف با اتومبیل یا موتور سیکلت دیده می شود باعث درد، تورم و گاهی ناتوانی در عضلات نزدیک استخوان شکسته خواهد شد.
- آرتروز : شکستگی های گسترش یافته به داخل مفصل و شکستگی هایی که تراز استخوانی را به هم می ریزند سال ها بعد منجر به آرتروز می شوند. اگر مدت ها پس از شکستگی در ناحیه پا احساس درد داشتید برای ارزیابی به پزشک مراجعه کنید.
- نابرابر بودن طول پا : رشد طولی استخوان های بلند کودکان از نواحی انتهایی و نرم تر استخوان به نام صفحه رشد رخ می دهد. اگر شکستگی در ناحیه صفحه رشد اتفاق بیافتد، آن اندام در نهایت کوتاه تر یا بلندتر از اندام دیگر می شود.
بیشتر بخوانید : شکستگی استخوان تالوس مچ پا
پیشگیری از شکستگی استخوان پا
همیشه نمی توان از شکستگی پا جلوگیری کرد، اما با رعایت این نکات اساسی می توان خطر آسیب دیدگی را کاهش داد:
- بهبود استحکام استخوان ها : غذاهای غنی از کلسیم مانند شیر، ماست و پنیر به تقویت استخوان ها کمک کرده و مکمل کلسیم یا ویتامین D نیز استحکام استخوان را بهبود می بخشند.
از پزشک درباره مناسب بودن این مکمل ها برای وضعیت خود سؤال بپرسید.
- پوشیدن کفش ورزشی مناسب : برای ورزش یا انجام فعالیت های مورد علاقه خود کفش مناسب انتخاب کرده و کفش ها را به طور مرتب تعویض کنید.
به محض فرسودگی آج یا پاشنه و یا نامتقارن شدن کفش ها از استفاده آن ها خودداری کنید.
- تمرینات ترکیبی : انجام فعالیت های متناوب از شکستگی های استرسی جلوگیری می کند. می توانید دویدن را با شنا یا دوچرخه سواری ترکیب کنید.
اگر در یک مسیر شیبدار می دوید، جهت دویدن را برای یکسان کردن فشار وارد شده به بدن به طور متناوب تغییر دهید.
تشخیص شکستگی پا
پزشک در طول معاینه فیزیکی ناحیه آسیب دیده را از نظر حساسیت، تورم، بدشکلی یا وجود زخم باز بررسی می کند. اشعه ایکس معمولا محل شکستگی و میزان آسیب دیدگی مفاصل مجاور را نشان می دهد.
گاهی اوقات نیز برای تهیه تصاویر دقیق تر لازم است آزمایش توموگرافی کامپیوتری یا تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی) انجام شود.
برای مثال در شکستگی های استرسی مشکوک که آسیب در اشعه ایکس نشان داده نمی شود سی تی اسکن یا ام آر آی تجویز خواهد شد.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی برای درمان شکستگی مچ پا
انواع شکستگی استخوان پا
درمان شکستگی پا بسته به نوع و محل شکستگی متفاوت خواهد بود. شکستگی های استرسی تنها به استراحت و بی حرکتی نیاز دارند، در حالی که بهبودی سایر شکستگی ها در برخی مواقع نیازمند عمل جراحی است.
شکستگی ها به یک یا چند دسته از موارد زیر طبقه بندی می شوند:
- شکستگی باز : در این نوع شکستگی، پوست توسط استخوان شکسته سوراخ می شود. این وضعیت جدی برای کاهش احتمال عفونت نیاز به درمان فوری دارد.
- شکستگی بسته : در شکستگی های بسته، پوست اطراف آسیبی نمی بیند.
- شکستگی ناقص : این اصطلاح به این معناست که استخوان ترک خورده اما به دو قسمت تقسیم نشده است.
- شکستگی کامل : در شکستگی های کامل، استخوان به دو یا چند قسمت تقسیم می شود.
- شکستگی همراه با جابجایی : در این نوع شکستگی، قطعات استخوان در سمت شکسته شده در یک راستا قرار ندارند. در شکستگی همراه با جابجایی برای قرار دادن استخوان ها در تراز صحیح لازم است عمل جراحی انجام شود.
- شکستگی گرین استیک : در این نوع شکستگی مانند زمانی که می خواهید یک تکه چوب را بشکنید، استخوان ترک می خورد اما کامل نمی شکند.
شکستگی های گرین استیک بیشتر در کودکان رخ می دهد چرا که استخوان های کودکان نرم تر و انعطاف پذیرتر از استخوان های بزرگسالان است.
درمان شکستگی پا
برای درمان ترک خوردگی یا شکستگی استخوان پا از روش های زیر استفاده می شود:
تنظیم پا
درمان شکستگی پا معمولا در اتاق اورژانس یا کلینیک مراقبت های فوری انجام می شود. پزشک آسیب را ارزیابی کرده و پا را با یک آتل بی حرکت می کند.
در صورتی که شکستگی همراه با جابجایی باشد لازم است پزشک قطعات استخوان را قبل از استفاده از آتل از طریق روشی به نام ریداکشن به موقعیت صحیح بازگرداند.
بی حرکتی
برای بهبودی صحیح لازم است حرکت استخوان شکسته محدود شود و معمولا برای انجام این کار از آتل یا گچ استفاده می شود. برای قرار ندادن وزن بدن روی پای آسیب دیده لازم باشد حداقل به مدت 6 هفته از عصا استفاده کنید.
داروها
مسکن هایی مانند استامینوفن (تیلنول و غیره) یا ایبوپروفن (ادویل، موترین IB و غیره) یا ترکیبی از این دو دارو درد و التهاب را کاهش می دهند. در صورت وجود درد شدید احتمالا پزشک داروهای مسکن قوی تری تجویز خواهد کرد.
فیزیوتراپی
پس از برداشتن گچ یا آتل برای کاهش سفتی و بازیابی تحرک پای آسیب دیده به تمرینات توانبخشی یا فیزیوتراپی نیاز خواهید داشت.
از آنجایی که برای مدتی پا را تکان نداده اید، حتی شاید در نواحی آسیب ندیده نیز احساس سفتی و ضعف عضلانی داشته باشید. توانبخشی مفید است، اما بهبودی کامل آسیب های شدید تا چندین ماه یا حتی بیشتر طول خواهد کشید.
جراحی
بی حرکتی با گچ یا آتل اکثر شکستگی های استخوان را بهبود می بخشد. با این حال برای نگه داشتن استخوان ها در موقعیت صحیح در طول بهبودی لازم است تحت عمل جراحی برای کاشت صفحات، میله ها یا پیچ ها قرار بگیرید.
احتمال نیاز به این نوع جراحی در افراد با مشکلات زیر بیشتر است:
- شکستگی های متعدد
- شکستگی ناپایدار یا جابجا شده
- قطعات استخوانی شل که وارد مفصل شده اند
- آسیب دیدگی رباط های اطراف
- شکستگی هایی که به داخل مفصل کشیده شده اند
- شکستگی های ناشی از تصادف
در برخی موارد، آسیب با قرار دادن یک صفحه فلزی در خارج از پا که با پین به استخوان وصل می شود درمان خواهد شد.
این صفحه در طول فرآیند بهبودی در محل ثابت نگه داشته شده و پس از حدود 6 تا 8 هفته برداشته می شود. در این روش خطر عفونت در ناحیه اطراف پین های جراحی وجود دارد.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
شکستگی های استخوان ران، آسیب های شدید و گاهی مرگبار هستند و برای جلوگیری از آسیب بیشتر و انتقال ایمن به بیمارستان مراجعه کنید و خدمات پزشکی اورژانسی دریافت کنید.
پزشک بسته به شدت شکستگی توصیه می کند توسط یک جراح ارتوپد معاینه شوید.
سوالاتی که لازم است از پزشک بپرسید
برخی سوالات اساسی که در صورت شکستگی پا باید از پزشک بپرسید عبارتند از:
- چه نوع آزمایشاتی لازم است انجام دهم؟
- بهترین اقدامی که می توان انجام داد چیست؟
- آیا جراحی لازم است؟
- جایگزین های درمان اولیه پیشنهادی چیست؟
- چه محدودیت هایی باید رعایت شود؟
- آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟
- چه داروهای مسکنی را توصیه می کنید؟
در پرسیدن هر سوال دیگری که دارید تردید نکنید.
از پزشک چه انتظاراتی داشته باشید
پزشک احتمالا سؤالاتی از جمله موارد زیر خواهد پرسید:
- آسیب چگونه و چه زمانی رخ داده است؟
- آیا آسیب یا ناحیه دردناک دیگری وجود دارد؟
- آیا در گذشته سابقه شکستگی استخوان یا پوکی استخوان داشته اید؟
- آیا در ناحیه آسیب دیده بی حسی یا گزگز دارید؟
- آیا بعد از آسیب دیدگی توانستید با تحمل وزن روی پا بلند شوید، بایستید یا راه بروید؟
- شدت درد ناشی از آسیب چقدر است؟
- چه چیزی باعث بهبود درد می شود؟
- چه چیزی باعث تشدید درد می شود؟
ارزیابی آسیب های وارده به کودکان برای رفع نگرانی ها و رد آسیب های عمدی یا کودک آزاری شامل سؤالات معمولی خواهد بود.
در صورت مشاهده علائم یا نشانه های شکستگی پا در خود یا فرزندتان سریعا به کلینیک فیزیوتراپی دایان در تهران مراجعه کنید. تأخیر در تشخیص و درمان در آینده منجر به بروز مشکلاتی از جمله کاهش سرعت بهبودی می شود.
شماره تماس های کلینیک فیزیوتراپی دایان جهت دریافت نوبت حضوری فیزیوتراپی مچ دست و فیزیوتراپی در منزل : 02122786049 – 09128340536
