سندروم ایلیوتیبیال باند آسیب مکرر بافت های اتصالی ای است که در قسمت بیرونی لگن و زانو قرار گرفته است.
ایلیوتیبیال باند در طول قسمت بیرونی یا عرضی ران از لگن تا تیبیا کشیده شده و از ران و مفصل های زانو عبور می کند.
از درد و کوفتگی بدن خسته شدی؟
تماس بگیر و وقت معاینه یا فیزیوتراپی تنظیم کن!
ایلیوتیبیال باند ساختاری ثبات دهنده در قسمت عرضی زانوست یعنی در نقطه ای که مفصل خم و راست می شود.
التهاب و حساسیت ایلیوتیبیال باند با عقب و جلو رفتن، عبور از روی برآمدگی استخوانی اپی کندیل فمورال و خم و راست شدن زانو رخ می دهد.
سندروم ایلیوتیبیال باند آسیب ناشی از بیش کاری است که در قسمت خارجی زانو مخصوصا حین دویدن و وقتی که پاشنه پا روی زمین فرود می آید، درد ایجاد می کند.
استراحت، یخ، فشردگی و بالا نگه داشتن (RICE) و همچنین داروهای ضد التهابی جزو اولین درمان ها هستند.
فیزیوتراپی هم مفید است. جراحی به ندرت پیشنهاد می شود اما گاهی اوقات برای بیمارانی که التهاب مزمن داشته و به سایر گزینه های درمانی پاسخ نمی دهند، تجویز می شود.
پیشگیری شامل حفظ انعطاف و قدرت کمر، ران ها، لگن، زانو ها و عضلات پا بوده و کلیدی برای پیشگیری از بروز مجدد مشکل می باشد.
به سندروم باند گاهی اوقات ITBS، سندروم IT باند، سندروم ITB و همچنین ITBSF هم گفته می شود.
ورزش A. دست ها را به کمر بگیرید. سپس پای آسیب دیده را در طرف دیگر پای مخالف قرار دهید.
ورزش B. در همین حالت، دست سمت پای آسیب دیده را بالا برده و بعد پایین آورده با دست دیگر که آویزان و پایین آورده شده، هم تراز کنید.
کمر را هم کمی خم کنید. نباید به بدن حالت پیچش و کشش دهید و نیازی به لمس پای آسیب دیده هم نیست.
سندروم ایلیوتیبیال باند چیست؟
سندروم ایلیوتیبیال باند، آسیب ناشی از بیش کاری بافت های اتصالی ای است که در قسمت خارجی یا عرضی ران و زانو قرار گرفته اند.
این مشکل باعث بروز درد و حساسیت در آن نقاط، مخصوصاً درست در بالای مفصل زانو می شود.
این سندروم، شایع ترین علت درد قسمت کناری زانو در دونده ها و دوچرخه سواران است.
ایلیوتیبیال باند باندی ضخیم از فاشیا ( بافت ) است که از استخوان سرینی بالایی شروع شده و از بخش جانبی و بیرونی ران عبور کرده و از آن می گذرد و به قسمت بالایی تیبیا یا استخوان شین متصل می شود.
این باند از تنسورفاشیالا و دو عضله گلوتئال ( گلوتوس مدیوس و گلوتوس مینی موس) در باسن شکل گرفته و سپس تا روی زانو کشیده می شود.
ایلیوتیبیال باند یکی از عضلات ابداکتور ران است که ران را از خط وسط بدن دور می کند. همچنین، ایلیوتیبیال باند به خم و راست شدن هر دو زانو کمک می کند.
وقتی زانو خم می شود، ایلیوتیبیال باند پشت اپی کندیل فمورال قرار می گیرد که در واقع بخش استخوانی بیرون زده فمور یا استخوان ران در مفصل زانو است.
ایلیوتیبیال باند در طول کندیل – وقتی زانو راست می شود – حرکت می کند.
ساک یا کیسه ای (بورسا) وجود دارد که به باند اجازه می دهد به آرامی در طول کندیل حرکت کند اما با بروز التهاب در این نقطه، افزایش سایش حاصل از مالش مکرر باند ایلیوتیبیال در طول کندیل استخوانی باعث ایجاد درد می شود مخصوصاً در طول قسمت خارجی مفصل زانو.
اگر علائم نادیده گرفته شوند، التهاب دوام پیدا کرده و در بورسا زخم به وجود می آید و در نهایت، دامنه حرکتی زانو کاهش یافته و درد زیاد شده و فعالیت ها کاهش می یابند.
علت بروز سندروم ایلیوتیبیال باند
التهاب ایلیوتیبیال باند سندرومی است که اغلب در بین دونده های دو استقامت، دوچرخه سواران و سایر ورزشکارانی که اسکات مکرر انجام می دهند رخ می دهد.
سندروم ایلیوتیبیال احتمالا در نتیجه ترکیبی از موارد زیر رخ می دهد:
- عادات غلط ورزشی
- فقدان انعطاف عضلات
- سایر مشکلات فیزیکی در بدن مخصوصا در ناحیه پایین کمر، ران ها، لگن و زانوها
ممکن است استعداد بروز سندروم ایلیوتیبیال در فرد وجود داشته باشد. مشکلات آناتومیک شامل تفاوت در طول پاها، کج شدن غیر نرمال لگن یا پاهای پرانتزی ( ژنوواروم) است.
خطاهای موجود در ورزش باعث می شود در دوندگان، مشکل سندروم ایلیوتیبیال باند به وجود بیاید.
مسیرهایی که دونده از آن عبور می کند یکسان نبوده و حاشیه مسیر با مرکز آن فرق دارد.
اگر دونده همیشه از یک طرف جاده حرکت کند، تأثیری مشابه و یکسان روی بدن ایجاد شده و اختلاف قد در پاها رخ می دهد.
در این صورت لگن برای همگام شدن با فعالیت مورد نظر، منحرف می شود. دویدن مداوم روی تپه و پستی بلندی ها هم باعث بروز التهاب ایلیوتیبیال باند خواهد شد.
پایین دویدن از سربالایی ها به ایلیوتیبیال باند فشار بسیار آورده و ریسک التهاب افزایش می یابد.
در دوچرخه سواران هم مشکل التهاب ایلیوتیبیال باند به علت طرز قرارگیری غلط بدن روی دوچرخه و به پایین خم شدن انگشتان پا روی پدال رخ می دهد.
احتمالاً در تراز انگشتان مشکلی به وجود آمده و به پا فشار وارد می آید تا به داخل بچرخد.
این مسئله باعث می شود مشکلی مثل پای پرانتزی، افزایش زاویه ایلیوتیبیال باند و افزایش التهاب به وجود بیاید.
سایر فعالیت هایی که باعث افزایش فلکشن زانو می شوند، از جمله پارو زنی و وزنه برداری مخصوصاً اگر اسکات زدن مداوم صورت بگیرد، علایم و مشکلاتی به وجود می آورند.
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی زانو
علائم و نشانه های سندروم ایلیوتیبیال باند
- درد در قسمت عرضی و کناری زانو از شایع ترین علائم این سندروم است و به علت التهاب نقطه ای است که باند در آنجا و در اپی کندیل فمورال عقب و جلو می رود.
- در ابتدا ممکن است حسی مثل سوزش یا سوزن سوزن شدن ایجاد شود که اغلب نادیده گرفته می شود.
این حس به تدریج تبدیل به دردی می شود که با پایین فرود آمدن پاشنه پا روی زمین بدتر شده در نهایت درد، فرد را ناتوان در حرکت می کند، راه رفتن، بالا رفتن و یا پایین آمدن از پله ها دشوار می شود.
- برخی بیماران ممکن است در پا احساس شکسته شدن داشته یا صدای ترق حس کنند و ورم در قسمت اپی کندیل فمورال یا زیر زانو در محل اتصال تیبیا به وجود بیاید.
- اغلب درد در طول ایلیوتیبیال باند گسترش یافته و به بخش خارجی ران ها و لگن می زند.
تشخیص سندروم ایلیوتیبیال باند
اغلب تشخیص این مشکل با شرح حال بیمار از زبان خودش انجام می شود. بیمار، پیشرفت درد جانبی زانو را که با زمین گذاشتن پاشنه بدتر می شود توصیف می کند.
معاینه فیزیکی مفید است چون نقطه بروز درد اغلب به لمس و تماس فیزیکی حساس بوده و ورم اپی کندیل فمورال یعنی جایی که بورسا یا ساک قرار دارد با دست حس می شود.
متخصصان فیزیوتراپی به دنبال اختلاف طول پاها، عدم تعادل عضله و سفتی موجود در پا و کمر هم می گردد.
در زمان معاینه زانو و مفاصل ران، حساسیتی در قسمت خارجی ران و درست بالای مفصل زانو به وجود می آید.
معمولا معاینه کامل فیزیکی پایین کمر و پا از جمله ران ها، زانو و مچ پا برای تشخیص سایر علل ممکن زانو درد صورت می گیرد.
عکس ساده اشعه ایکس معمولاً برای تشخیص صحیح ضروری است. ام.آر.آی هم برای تشخیص التهاب اطراف و زیر ایلیوتیبیال باند مفید است.
همچنین ام.آر.آی سایر علل درد قسمت خارجی زانو را مشخص می کند از جمله غضروف پاره شده ( پارگی عرضی منیسک ) رباط عرضی هم بر ضرب دیده، التهاب تاندون و مشکل در کاسه زانو و فمور (درد پاتلوفمورال).
اغلب، عکس اشعه ایکس و ام.آر.آی نیاز نمی شود.
درمان سندروم ایلیوتیبیال باند
درمان شامل موارد زیر است:
- استراحت، یخ گذاری، فشردگی و بالا نگه داشتن (RICE)
- داروهای ضد التهابی مثل ایبوپروفن (ادویل، موترین) و ناپروکسن (آل اِو) مفید اند. دقت کنید که هر گونه داروی بدون نسخه هم عوارض خود را دارد و ممکن است با داروهای تجویزی تداخل داشته باشند.
اگر سوال یا نگرانی ای وجود دارد با پزشک یا محصول داروخانه تماس بگیرید.
- درمان خانگی شامل حرکات کششی، ماساژ و استفاده از فوم غلتان در نقطه دردناک و ملتهب است.
- ممکن است این درمان های اولیه به خوبی کار نکنند و فیزیوتراپی برای کاهش التهاب ایلیوتیبیال باند مفید باشد.
برخی درمان ها روی انعطاف پذیری و کشش تمرکز می کنند. مالش فریکشن در ایلیوتیبیال باند و در نقطه اپی کندیل فمورال باعث کاهش التهاب و زخم می شود.
- تکنیک های اولتراسوند تراپی هم استفاده می شوند که شامل فونوفرزیس ( هدایت اولتراسوندی داروهای ضد التهابی از طریق پوست به داخل بافت ملتهب) و یونتوفورزیس (به جای اولتراسوند جریان برق به کار می رود) تا حساسیت در بافت نرم اطراف زانو کاهش یابد.
- فیزیوتراپیست ممکن است علل زمینه ای مشکل، قدرت عضلانی، تعادل، انعطاف و طرز راه رفتن، دویدن یا دوچرخه سواری فرد را ارزیابی کند.
کفش های ارتوپدیک در صورت مشکل در شیوه راه رفتن، کجی لگن یا اختلاف اندازه پاها مفید هستند.
- کورتیکواستروئیدها ( دگزامتازون، متیل پردنیسولون،هیدروکورتیزون) به نقطه ملتهب تزریق می شود.
کارآمد نبودن درمان های دارویی و غیر جراحی بسیار نادر است اما با این حال، جراحی ارتوپدی هم گزینه دیگری برای بیمارانی است که برای شان این درمان ها مفید نبوده است.
- آرتروسکوپی برای یافتن التهاب اطراف ایلیوتیبیال باند و حذف آن استفاده می شود. این التهاب و زخم، اغلب در قسمت جانبی زانو، بین ایلیوتیبیال باند و اپی کندیل فمورال یافت می شود.
- سایر گزینه های جراحی هم در دسترس هستند از جمله برش مثلثی ایلیوتیبیال باند و کشیدن آن و فراهم کردن فضای بیشتر
قبل از انجام عمل جراحی، سایرعلل بالقوه درد جانبی زانو در نظر گرفته می شوند مثل پارگی عرضی منیسک زانو و کندروملاشیا
بیشتر بخوانید: فیزیوتراپی پا و مچ پا
از چه ورزش هایی با وجود سندروم ایلیوتیبیال باند باید دوری کرد؟
اغلب بیماران دارای این مشکل بهبود می یابند اما هفته ها یا ماه ها طول می کشد تا بدون درد به فعالیت ها برگردند.
باید در درمان کامل بدن جهت رسیدن به بهترین نتایج صبر پیشه کرد. درک اهمیت تراز بدن در پیشگیری از سندروم ایلیوتیبیال موثر است.
وقتی فعالیت ها باعث تغییر تراز شوند، علایم ظاهر می شوند. این علائم در دونده هایی که همیشه در یک جهت و مسیر می دوند هم رخ می دهد.
این مشکل باعث بروز کجی و انحراف مصنوعی در لگن و افزایش ریسک التهاب و درد می شود.
در زمان دویدن در فضای بسته و مسافت های طولانی، بهتر است مسیر را مدام عوض کنید.
برخی دونده ها هر چند دقیقه یک بار و برخی دیگر هر چند روز یک بار مسیر خود را عوض می کنند.
دوچرخه سواران هم در معرض ابتلا به سندروم ایلیوتیبیال اند اگر که عادت به پدال زدن با انگشت های خم شده به داخل داشته باشند.
همین امر سبب کشش غیرطبیعی ایلیوتیبیال باند در زانو می شود.
دانستن تکنیک های پدال زدن و تنظیم پدال ها در به حداقل رساندن ریسک بروز علائم موثر است.
کشیده نگه داشتن عضلات و سایر اندام ها، نقش مهمی در پیشگیری از بسیاری از آسیب های اسکلتی عضلانی و همچنین سندروم ایلیوتیبیال باند دارد.
جهت دریافت نوبت و درمان سندروم ایلیوتیبیال باند و تقویت و توانبخشی عضلات با کلینیک فیزیوتراپی دایان تماس بگیرید.
شماره تماس های کلینیک : 02122764555 – 02122786049 – 09128340536
