گلو درد سوزش، درد و خارش گلوست که اغلب با بلع بدتر می شود. شایع ترین علت گلودرد ( فارنژیت )عفونت ویروسی مثل سرماخوردگی یا آنفلوانزاست.
گلو درد ایجاد شده توسط ویروس به خودی خود از بین می رود.
گلودرد میکروبی ( گلو درد استرپتوکوکی ) نوع کمتر شایع گلودرد بوده که به وسیله باکتری ایجاد شده و نیازمند درمان آنتی‌بیوتیکی برای پیشگیری از بروز مشکلات دیگر است.
سایر علل کمتر رایج گلو درد نیازمند درمان های پیچیده تری هستند.
علائم گلو درد
علائم گلودرد متغیر بوده و بستگی به علت آن دارد. علائم و نشانه ها عبارتند از:
- درد یا حس سوزش و خراشیدگی در گلو
- دردی که با بلع یا حرف زدن بد تر می شود
- مشکل در بلع
- غدد دردناک یا باد کرده در گردن یا فک
- لوزه های قرمز و متورم
- تکه های چرکی یا سفید روی لوزه
- صدای خشن و گرفته
عفونت هایی که باعث ایجاد گلو درد می شوند منجر به بروز سایر علائم خواهند شد از جمله:
- تب
- سرفه
- آبریزش بینی
- عطسه
- بدن درد
- سردرد
- تهوع و استفراغ
زمان مراجعه به دکتر
اگر گلو درد کودک با اولین نوشیدنی صبحگاهی برطرف نشد او را نزد پزشک ببرید. اگر کودک علائم شدید مثل موارد زیر داشت هر چه سریع تر به اورژانس مراجعه کنید:
- مشکل در تنفس
- مشکل در بلع
- آبریزش از دهان که نشانه ناتوانی در بلع است.
اگر بزرگسال هستید و گلو دردی دارید که موارد زیر را همراه دارد به پزشک مراجعه کنید:
- گلو درد شدیدی که بیش از یک هفته طول کشیده است.
- مشکل در بلع
- مشکل در تنفس
- مشکل در باز کردن دهان
- درد مفصل
- گوش درد
- راش پوستی
- تب بالاتر از ۳۸.۳ درجه سانتیگراد
- خلط خونی
- گلو درد های مکرر
- احساس وجود توده در گلو
- گرفتگی صدا بیش از دو هفته
- ورم گردن یا صورت
علل بروز گلو درد
ویروس هایی که سبب ایجاد سرماخوردگی معمولی و آنفلوانزا می شوند عامل بیشتر گلو دردها هستند.
عفونت‌های میکروبی کمتر از بقیه گلو درد ایجاد می کنند.
- عفونت‌های ویروسی : بیماری های ویروسی که گلو درد ایجاد می کنند عبارتند از:
- سرماخوردگی معمولی
- آنفولانزا
- مونونوکلئوز
- سرخک
- آبله مرغان
- ویروس کرونا
- خروسک ( بیماری شایع در کودکان که با سرفه های بد صدا توصیف می شود )
- عفونت های باکتریایی
بسیاری از عفونت های باکتریایی گلو درد ایجاد می کنند. شایع ترین شان میکروب استرپتوکوکی پیوژن است که گلودرد میکروبی به وجود می آورد.
سایر علل گلودرد
آلرژی
آلرژی به موی حیوانات خانگی، کپک و قارچ، گرد و خاک و گرده گیاهان سبب بروز گلو درد می شود.
این مشکل ممکن است با آبریزش بینی و خارش، سوزش و التهاب گلو بدتر شود.
خشکی
خشکی هوای داخل خانه سبب می شود گلو خشک و خارش آور شود. نفس کشیدن از راه دهان ( اغلب به علت کیپ بودن مداوم بینی) هم گلو درد و خشکی گلو ایجاد می کند.
تحریک و سوزش
آلودگی هوای خارج و داخل خانه مثل دود سیگار یا مواد شیمیایی باعث گلو درد مزمن می شود. جویدن تنباکو، نوشیدن الکل و خوردن غذاهای پر ادویه و تند هم گلو را تحریک می کند.
کشیدگی عضلات
عضلات گلو با فریاد زدن، بلند صحبت کردن یا صحبت برای طولانی مدت بدون استراحت کشیده شده و آسیب می بینند.
بازگشت اسید معده به مری
این مشکل، اختلالی در سیستم گوارش است که در آن اسید معده به مری برمی گردد.
سایر علائم شامل سوزش سر دل، گرفتگی صدا، بازگشت محتویات معده به بالا و احساس وجود توده در گلو است.
عفونت اچ.آی.وی
گلو درد و سایر علایم شبیه آنفلوانزا گاهی اوقات بعد از مبتلا شدن فرد به اچ.آی.وی سریع بروز می کند.
همچنین کسی که اچ.آی.وی مثبت است ممکن است که گلودرد مداوم و مزمن داشته باشد که دلیلش عفونت قارچی به نام برفک دهانی بوده و دلیلش هم سیتومگالوویروس است که در افراد با مشکل جدی در سیستم ایمنی به وجود می آید و جدی تر است.
تومورها
تومورهای سرطانی در گلو، زبان یا حنجره، گلو درد ایجاد می کنند. سایر علائم شامل گرفتگی صدا، مشکل در بلع، تنفس صدا دار، توده در گلو و خلط خونی است.
قسمت عفونی شده بافت گلو و یا ورم غضروف کوچکی که اپی گلوت را می پوشاند، خیلی به ندرت گلو درد ایجاد می کند.
هر دوی این مشکلات مسیر هوایی را مسدود کرده و موقعیتی اورژانسی ایجاد می کنند.
بیشتر بخوانید: درد سمت راست گردن
عوامل پرخطر
سن
کودکان و نوجوانان بیشتر در معرض گلو درد هستند. بچه های ۳ تا ۱۵ سال بیشتر دچار گلودرد میکروبی می شوند که شایع ترین عفونت باکتریایی مرتبط با گلو است.
قرار گرفتن در معرض دود سیگار
دود سیگار و قرار گرفتن در معرض آن باعث تحریک گلو می شود. استفاده از محصولات تنباکو هم ریسک سرطان دهان، گلو و حنجره را افزایش می دهد.
آلرژی
آلرژی های فصلی یا عکس العمل های ادامه دار آلرژیک گرد و خاک، موی حیوانات یا گرده گل احتمال بروز گلو درد را بیشتر می کند.
قرار گرفتن در معرض محرک های شیمیایی
ذرات موجود در هوا که حاصل سوخت فسیلی و مواد شیمیایی خانگی هستند هم گلو درد ایجاد می کنند.
عفونت های سینوسی مزمن و مکرر
تخلیه مواد داخلی بینی در پشت گلو باعث گلو درد و گسترش عفونت می شود.
مکان های عمومی
عفونت های ویروسی و باکتریایی به آسانی انتشار یافته و در مکان های عمومی مثل مهدکودک ها، کلاس های درس، ادارات و هواپیما بیشتر دیده می شود.
سیستم ایمنی ضعیف
سیستم ایمنی ضعیف فرد را بیش تر در معرض ابتلا به عفونت ها می کند.
علل رایج سیستم ایمنی ضعیف شامل اچ.آی.وی، دیابت، درمان های استروئیدی و داروهای شیمی درمانی، استرس، خستگی و سوء تغذیه است.
پیشگیری از گلو درد
بهترین راه برای پیشگیری از گلو درد، دوری از میکروب ها و رعایت بهداشت است. این نکات را رعایت کنید و از کودکان بخواهید آن ها را به کار ببرند:
- شستن دست ها: مکرراً دست های خود را بشویید مخصوصاً بعد از توالت، قبل از غذا و بعد از سرفه و عطسه
- اجتناب از به اشتراک گذاشتن غذا، لیوان یا دستمال
- اجتناب از سرفه یا عطسه در دستمال و انداختن آن روی زمین. بهتر است حین سرفه یا عطسه از آرنج استفاده کنید.
- استفاده از پاک کننده های الکلی به عنوان گزینه جایگزین برای شستشوی دست وقتی آب و صابون در دسترس نیست.
- اجتناب از لمس تلفن های عمومی یا زدن دهان به شیرهای آب آشامیدنی فواره ای
- مرتباً تلفن، کنترل تلویزیون، کیبورد را با پاک کننده تمیز کنید.
- وقتی به مسافرت می روید تلفن و کنترل تلویزیون اتاق هتل را تمیز کنید. از برخورد مستقیم با افرادی که بیمار هستند اجتناب کنید.
تشخیص علت گلودرد
پزشک با معاینه فیزیکی شروع می کند که شامل موارد زیر است:
- استفاده از وسیله ای سبک جهت بررسی داخل دهان، گلو، گوش ها و بینی
- لمس آرام گلو تا گونه برای بررسی ورم غدد لنفاوی
- شنیدن تنفس بیمار با گوشی استاتوسکوپ
نمونه گرفتن از گلو
در بسیاری از موارد، پزشکان از تستی ساده برای تشخیص باکتری استرپتوکوکی استفاده می کنند.
پزشک گوش پاک کنی استریل به ته گلو می مالد تا نمونه ای از ترشحات را برداشته و آن را به آزمایشگاه بفرستد.
بسیاری از کلینیک ها مجهز به آزمایشگاه هستند که نتیجه سریع آزمایش آنتی ژن را در چند دقیقه اعلام می کنند.
آزمایش دیگری به نام کشت گلو وجود دارد که طی ۲۴ تا ۴۸ ساعت جواب آن آماده می شود.
تست های سریع آنتی ژن خیلی دقیق نیستند اما می توانند به سرعت عفونت استرپتوکوکی را تشخیص دهند.
به همین دلیل پزشک کشت گلو را به آزمایشگاه می فرستد تا آن را از نظر وجود استرپتوکوک بررسی کند و این در صورتی است که تست آنتی ژن منفی باشد.
در بعضی موارد پزشکان از یک تست مولکولی برای تشخیص باکتری استرپتوکوک استفاده می کنند.
در این تست پزشک یک گوش پاک کن استریل را به ته حلق فرد می مالد تا نمونه ای از ترشحات جمع کند.
این نمونه در آزمایشگاه بررسی شده و طی چند دقیقه جواب دقیق در دسترس است.
درمان گلو درد
گلو دردی که توسط عفونت ویروسی به وجود می آید معمولاً ۵ تا ۷ روز طول می کشد و نیازمند درمان های پزشکی است.
برای کاهش درد و تب استامینوفن ( تایلنول و…) و سایر مسکن ها استفاده می شوند.
داروهای بدون نسخه برای کودکان و نوزادان به کاهش علائم کمک می کنند مثل ( تایلنول کودکان، فیورال و…) یا ایبوپروفن ( ادویل کودکان، موترین کودکان و…).
هیچ وقت به کودکان یا نوجوانان آسپیرین ندهید چون باعث ایجاد سندروم ریز می شود که بیماری ای نادر اما مهلک است و باعث ورم کبد و مغز می شود.
درمان عفونت باکتریایی
اگر علت گلودرد عفونت باکتریایی است، پزشک آنتی بیوتیک تجویز خواهد کرد. باید یک دوره کامل از آنتی بیوتیک استفاده کرد حتی اگر دیگر علائمی از بیماری وجود نداشته باشد.
عدم استفاده درست از تمامی داروها سبب بدتر شدن عفونت و گسترش آن به نقاط دیگر بدن می شود.
با عدم استفاده کامل از آنتی بیوتیک ها برای درمان گلو درد استرپتوکوکی، ریسک تب روماتیسمی در کودک و التهاب کبد افزایش می یابد.
اگر یک دوز از دارو را فراموش کردید با پزشک یا دکتر داروخانه مشورت کنید.
سایر درمان ها
اگر گلودرد از علائم بیماری ای غیر از عفونت ویروسی یا میکروبی است، سایر درمان ها بستگی به تشخیص دارند.
آزمایشات بالینی
با مطالعه این وب سایت، به درمان های جدید، مداخلات درمانی و آزمایشاتی که جهت پیشگیری، تشخیص، درمان یا کنترل این بیماری است پی خواهید برد.
سبک زندگی و درمان های خانگی
صرف نظر از علت گلودرد، این استراتژی های خانگی به کاهش علائم کمک خواهد کرد:
- استراحت
به قدر کافی بخوابید. به صدای تان هم استراحت دهید.
- نوشیدن مایعات
مایعات باعث مرطوب ماندن گلو و پیشگیری از کم آبی می شود. از کافئین و الکل دوری کرده چون باعث کم آبی بدن می شود.
- از غذاهای نرم و راحت استفاده کنید.
مایعات گرم، سوپ، چای بدون کافئین یا آب گرم با عسل و همچنین یخ باعث آرام کردن درد گلو می شود.
- غرغره کردن آب نمک
به ازای هر یک چهارم آب گرم، نصف قاشق چای خوری نمک ریخته و غرغره کنید تا درد کاهش یابد.
کودکان بزرگ تر از ۶ سال و بزرگسالان می توانند محلول را غرغره کرده و به بیرون بریزند.
- مرطوب کردن هوا
از یک دستگاه بخور سرد برای حذف هوای خشکی که گلو را بیشتر تحریک می کند استفاده کنید.
دستگاه را مرتباً تمیز کرده تا از بروز قارچ و باکتری پیشگیری شود. نشستن به مدت طولانی در حمام بخار هم مفید است.
- آبنبات گلودرد
این آبنبات ها گلو درد را کاهش داده اما مناسب کودکان زیر چهار سال نیستند.
- اجتناب از محرک ها
خانه را از دود سیگار پاک کرده چون گلو را تحریک می کند.
داروهای جایگزین
با این که تعداد بسیاری درمان جایگزین برای کاهش گلو درد وجود دارد اما مدارک درباره نحوه عملکرد آنها بسیار محدود است.
اگر به آنتی بیوتیک برای عفونت میکروبی نیاز دارید، به درمان های جایگزین به تنهایی اکتفا نکنید.
قبل از استفاده از هرگونه داروی گیاهی با پزشک مشورت کنید چون ممکن است با داروهای تجویزی تداخل داشته و برای کودکان، زنان باردار و شیرده مضر باشند.
محصولات گیاهی یا جایگزین برای گلو درد اغلب به شکل چای کیسه ای، اسپری یا آبنبات هستند.
مراجعه به پزشک
اگر گلو درد دارید، با پزشک خود ملاقات کنید. در برخی موارد ممکن است به متخصص گوش، حلق، بینی یا متخصص آلرژی ارجاع داده شوید.
چند نکته برای آمادگی هرچه بیشتر در زمان ملاقات با پزشک وجود دارد:
لیستی از مواد زیر تهیه کنید:
- علائمی که دارید و مدت زمان آن
- اطلاعات مهم شخصی مثل ارتباط با فرد بیمار طی چند روز اخیر
- تمامی داروها، ویتامین ها یا سایر مکمل ها
- سوال هایی که از پزشک دارید
چند سوال رایج که باید از پزشک بپرسید:
- چه چیزهایی باعث بروز این علائم شده اند؟
- آیا علل احتمالی دیگری هم وجود دارد؟
- چه درمان هایی توصیه می شود؟
- چه آزمایشاتی نیاز است؟
- چه زمانی علائم بعد از شروع درمان رفع می شوند؟
- تا چه زمانی واگیردار است؟ چه زمانی می توانم دوباره به کار یا مدرسه برگردم؟
- چه کارهای خود مراقبتی ای می توانم انجام دهم؟
پزشک چه سوال هایی می پرسد؟
- آیا علائمی غیر از گلو درد دارید؟
- آیا تب دارید؟ چند درجه؟
- آیا در تنفس مشکل دارید؟
- آیا کاری هست که گلو درد را بدتر کند مثل بلعیدن؟
- آیا کاری هست که علائم را بهتر کند؟
- آیا فرد دیگری در منزل بیمار است؟
- آیا گلو درد مکررا رخ می دهد؟
- آیا سیگار می کشید؟ آیا مدام در معرض دود سیگار هستید؟
شماره تماس های کلینیک فیزیوتراپی دایان : 02122764555 – 02122786049 – 09128340536
