آیا میدانستید که فیزیوتراپی ایدز یا HIV در بهبود شرایط عمومی بدن و مقابله با ایدز می تواند یک روش کارآمد به حساب بیاید؟ امروزه به علت پیشرفت علم پزشکی، آن هایی که HIV دارند عمر بیشتری داشته و زندگی فعال تری نسبت به بیمارانی دارند که ۳۰ سال پیش زندگی می کردند.
داروهای ضد ویروس به بسیاری از بیماران HIV اجازه می دهند زندگی طبیعی خود را ادامه دهند اما برخی از این داروها عوارض بسیاری دارند.
از درد و کوفتگی بدن خسته شدی؟
تماس بگیر و وقت معاینه یا فیزیوتراپی تنظیم کن!
علاوه بر آن، همان طور که بیماران مبتلا به ایدز زندگی طولانی تری را تجربه می کنند ممکن است با بیماری های دیگری روبرو شوند که با درمان های فیزیوتراپی قابل درمان هستند.
فیزیوتراپیست ها:
- درمان های بیماری HIV را سازگار می کنند.
- تمرینات مشخص و برنامه های درمانی برای رفع درد را ارائه می کنند.
- به بیماران دارای HIV پیشرفته کمک می کنند مشکلات حرکتی شان کم شده یا به تاخیر بیفتد.
- 1. اگر درمان نشود، ایدز معمولاً طی 10 سال بروز می کند با علائمی همچون:
- 2. درد
- 3. حرکت
- 4. ریکاوری
- 5. انجام فعالیت های معمول
- 6. سلامت قلب
- 7. پیاده روی
- 8. قدرت
- 9. انعطاف پذیری
- 10. هماهنگی
- 11. پایداری و تحمل
- 12. تعادل
- 13. وزن بدن
- 14. پزشک به او تمریناتی خاص برای کشش ماهیچه یاد داد که در منزل هم انجام دهد.
HIV و ایدز چه هستند؟
بیماری HIV وقتی بروز می کند که ویروسش به بدن حمله می کند. این بیماری از فردی به فرد دیگر و از راه های زیر منتقل می شود:
- رابطه جنسی
- قرار گرفتن در معرض خون آلوده
- استفاده از سرنگ مشترک
- انتقال از مادر به نوزاد در طول بارداری، زایمان و شیردهی
ایدز سطح پیشرفته HIV است و با عفونت های جدی و مرگبار شروع می شود که به علت نقص سیستم ایمنی بدن فرد به وجود آمده است.
داروی این عفونت‌ها علاوه بر درمان HIV سبب ایجاد بیماری هایی در عضلات، مفاصل، عصب ها یا بافت های نرم می شوند.
علائم و نشانه ها
HIV و ایدز سبب ایجاد علائمی می شوند که در زیر لیست شده اند و توسط فیزیوتراپی قابل درمان هستند:
- درد های مزمن
- احساس سوزش
- بی‌حسی
- انقباض
- مورمور شدن
- اسپاسم
- ضعف عضلات
- سفت شدن مفاصل یا عضلات
- مشکل تعادل
- گیجی
- خستگی
- مشکل در راه رفتن یا استفاده از پله
- مشکل در کار کردن ورزش کردن یا فعالیت های تفریحی
- آسیب های عصبی که منجر به درد، بی‌حسی و مورمور شدن دست ها و پا ها می شوند (نوروپاتی محیطی )
- دردهای عضلانی
بعد از قرار گرفتن در معرض HIV ، چند روز یا چند هفته بعد علائمی شبیه آنفولانزا رخ می دهند ( تب، سردرد، گلو درد، لوزه های باد کرده، راش پوستی) یا ممکن است اصلاً علامتی وجود نداشته باشد.
بعد از حدود سه هفته تست آنتی بادی HIV نشان می دهد که فرد HIV مثبت است. حتی با وجود مثبت بودن HIV این احتمال وجود دارد که فرد تا چندین سال هیچ علامتی نداشته باشد.
اگر درمان نشود، بیماری پیشرفت می کند و علائم زیر بروز پیدا می کنند:
- ورم غدد لنفاوی
- اسهال
- کاهش وزن
- تب
- عرق شبانه
- سرفه و تنگی نفس نفس
اگر درمان نشود، ایدز معمولاً طی 10 سال بروز می کند با علائمی همچون:
- عرق کردن شبانه
- لرز
- سرفه
- اسهال مزمن
- لکه های سفید روی زبان و دهان
- راش پوستی
- سردرد
- خستگی
- کاهش وزن
- گیجی و فراموشی
- ضعف بینایی، دو بینی یا تار بینی
حالت پیشرفته این بیماری منجر به کاهش توانایی برای انجام کار یا فعالیت شده و این دقیقا همان زمانی است که فیزیوتراپی احتیاج می شود.
بیمارانی که داروهای ضد ویروس به خوبی روی آن ها تاثیر می گذارد، معمولاً عفونت نمی گیرند اما گاهی اوقات عوارض برخی داروها منجر به مشکلات بسیاری می شوند همچون:
- نوروپاتی محیطی که همان آسیب عصبی منجر به درد، حس سوزش و مور مور شدن در دست و پا است
- درد عضلات
- فشار خون بالا
- دیابت
HIV درمان سایر بیماری ها را سخت و پیچیده می کند.
بیماری های شایعی مثل آسیب دیدگی ها یا سایر مشکلات مرتبط با کهنسالی ممکن است روی طول عمر تاثیر بگذارند مخصوصاً وقتی HIV پیشرفته باشد.
تشخیص ایدز
HIV تنها توسط پزشک متخصص تشخیص داده می شود.
فیزیوتراپیست می تواند افراد را جهت وجود علائمی که به علت HIV رخ می دهند، بررسی کند و برنامه های انفرادی جهت مراقبت و بهبود بیمار ارائه می شود.
فیزیوتراپی چگونه به درمان ایدز کمک می کند؟
اگر چه فیزیوتراپیست ایدز را درمان نمی‌کند، اما نقش مهمی در بهبود حرکات و فعالیت های روزانه و مشکلات حرکتی ایفا می کند.
افرادی که ایدز دارند بیماری های مرتبط با کهولت سن همچون رگ به رگ شدن و کشیدگی آرتروز را هم تجربه می کنند که با درمان های فیزیوتراپی قابل درمان هستند.
هدف کلی فیزیوتراپی، بهبود کیفیت زندگی و کمک به فعال ماندن در خانه، محل زندگی و جامعه است. فیزیوتراپیست ارزیابی ای جامع از بدن بیمار انجام می دهد تا دلیل هرگونه درد یا مشکل حرکتی مشخص شود.
سپس چندین شیوه درمانی را انتخاب می کند تا روی فرد اجرا کند. فیزیوتراپیست برای بهبود موارد زیر تلاش می کند:
درد
HIV و داروها سبب بروز درد، حس سوزش و بی حسی، مورمور شدن، گرفتگی عضلات، انقباض و ضعف می شوند.
فیزیوتراپیست احتمالاً تکنیک های دستی ( دست ورزی ) یا تکنیک هایی مثل تحریک الکتریکی برای کاهش درد پیاده می کند.
ورزش های سبک و تمریناتی برای اجرا در منزل هم برای کاهش درد آموزش داده می شود.
حرکت
فیزیوتراپیست فعالیت و درمان های خاص برای کمک به بازیابی حرکات نرمال مفاصل و عضلات سفت شده انتخاب می کند.
این فعالیت ها احتمالاً با حرکات منفعل برای حرکت دادن آرام مفاصل و عضلات شروع شده و به تمرینات فعالانه تر و حرکات کششی که خود فرد انجام می دهد می رسد.
ریکاوری
در روش های درمانی فیزیوتراپی ایدز فیزیوتراپیست تمریناتی را جهت انجام در منزل آموزش می دهد که برای نیازهای خاص خود همان فرد طراحی شده اند تا دوره درمان و رها شدن از شر علائم، سریع تر به جلو بروند.
انجام فعالیت های معمول
فیزیوتراپیست درباره چالش فعالیت هایی که فرد هر روز با آن ها سر و کار دارد صحبت کرده و اهداف را تشریح می کند.
همچنین ورزش ها و فعالیت هایی جهت بازیابی انرژی آموزش می دهد تا به فرد کمک کند ازطریق ایمن ترین و موثرترین راه ها به اهداف درمانی اش برسد.
سلامت قلب
افرادی که مبتلا به HIV پیشرفته اند توانایی کمی در اکسیژن رسانی دارند.
تحقیقات نشان می دهند که ورزش های هوازی مثل پیاده روی با تردمیل برای ۲۰ دقیقه و ۳ بار در هفته اکسیژن رسانی را بهتر کرده و به فرد کمک می کند به خوبی به جنگ با HIV برود.
پیاده روی
فیزیوتراپیست به توانایی راه رفتن بیمار کمک می کند و از تکنیک هایی نظیر ورزش های کششی، تمرین پیاده روی و فعالیت های تعادلی استفاده می کند.
اگر آسیب عصبی یا نوروپاتی دارید فیزیوتراپیست واکر یا عصای زیر بغل و سایر وسایل جهت قدم زدنی ایمن تجویز می کند.
قدرت
HIV طولانی مدت و ART ( درمان های ضد ویروسی ) منجر به از دست رفتن قدرت عضلانی و میوپاتی می شود.
تحقیقات نشان می دهند که ورزش های وزنه ای در افزایش قدرت این بیماران بسیار موثر هستند.
فیزیوتراپیست برای فراهم کردن برنامه ورزشی خاص خود فرد و مطابق با هر تغییر در شدت بیماری با او کار و مشورت می کند.
در هر سطح از درمان، ورزش‌های خاص به بهبود علائم کمک خواهند کرد.
انعطاف پذیری
فیزیوتراپیست در صورت بروز هر گونه سفت شدگی عضلات آن نقطه را مشخص کرده و یاد می دهد چطور این عضلات را ریلکس کنید.
برای سفت شدگی های شدید، فیزیوتراپیست درمان های خاص قبل از حرکات کششی انجام می دهد مثل استفاده از کیسه داغ برای شل کردن ماهیچه ها
هماهنگی
فیزیوتراپیست به بیمار کمک می کند تا هماهنگی اعضای بدن خود را به دست آورده و بتواند فعالیت های روزمره خود را بهتر انجام دهد.
پایداری و تحمل
فیزیوتراپیست به بیمار ورزش‌هایی را می آموزد که تحمل و مقاومت خود را بالا برده و از تجهیزات ورزشی خاص مثل تردمیل یا دوچرخه ثابت استفاده می کند.
تعادل
در فیزیوتراپی ایدز یا HIV فیزیوتراپیست تعادل بیمار را بررسی کرده و ورزش های خاص جهت ارتقا و بهبود تعادل انتخاب می کند تا هم در کلینیک و هم در منزل قابل انجام باشد.
همچنین به بیمار آموزش داده می شود چطور از عصا و واکر استفاده کند تا تعادلش حفظ شود.
وزن بدن
با خلق تمرینات و فعالیت های فیزیکی خاص هر فرد، فیزیوتراپیست به او کمک می‌کند تا وزن متعادل خود را به دست آورده و در این صورت سطح انرژی زیاد شده و سیستم ایمنی تقویت می‌شود.
نمونه ای واقعی
ریتا پرستار بازنشسته ۶۰ ساله ای است که ۱۵ سال پیش به بیماری ایدز مبتلا شد و شروع به دریافت داروهای تجویزی ضد ویروس کرد.
چند ماه قبل، درد هایی با حالت سوزش در هر دو پا، کمر و ران هایش احساس کرد بنابراین تصمیم گرفت با فیزیوتراپیست خود ملاقات کند.
بعد از معاینه کامل و تست های حرکتی و قدرتی، فیزیوتراپیست تعیین کرد که توان حرکتی ستون فقرات و ران های او کم شده و آسیب عصبی در آن ناحیه وجود دارد.
بنابراین برنامه ای طراحی کرد تا تمامی این علائم و مشکلات برطرف شوند و ریتا قادر باشد به اهداف شخصی اش برسد.
برای کمک و افزایش توانایی های حرکتی ریتا و از بین بردن درد، فیزیوتراپیست برنامه درمانی دست ورزی و ورزش های اصلاحی را شروع کرد که شامل حرکات آرام ستون فقرات و مفاصل ران بود.
پزشک به او تمریناتی خاص برای کشش ماهیچه یاد داد که در منزل هم انجام دهد.
بعد از اولین دوره درمان ریتا اعلام کرد هیچ دردی در کمر ندارد و درد ران هایش هم حدود ۵۰ درصد کم شده است.
چون هنوز درد داشت، فیزیوتراپیست او را به متخصص دیگری ارجاع داد و عکس برداری از ران ها را هم تجویز کرد.
عکس ها نشان می دادند آرتروزی خفیف وجود دارد. سپس فیزیوتراپیست درمان های دستی او را ادامه داد و به او طرز استفاده از چوب زیر بغل برای مسافت های طولانی را آموزش داد.
این درمان ها منجر به پیشرفت و کاهش درد ران هایش شدند.
همچنین از تحریک الکتریکی و تمرینات مخصوص پا استفاده و کفی های طبی نرم تجویز کرد.
طی چند هفته ریتا حس کرد که درد ران هایش از بین رفته اما همچنان از چوب دستی استفاده می کرد.
احساس سوزش در پاهایش هم کم شده و در پا دردِ مزمن خود احساس کنترل بیشتری می کرد.
ریتا دیگر درمان ها را ادامه نداد اما هر ماه شرح حال خود را به فیزیوتراپیست ایمیل می کرد و می نوشت که دیگر قادر است تمامی فعالیت های روزانه اش را انجام دهد و طی ۶ ماه آینده قرار است جهت ارزیابی دوباره به مطب مراجعه کند.
چند نکته برای وقتی که دنبال فیزیوتراپیست هستید
- توصیه و تجربه خانواده و دوستان و سایر پزشکان را در نظر داشته باشید
- وقتی به یک فیزیوتراپیست مراجعه می کنید مطمئن شوید برای درمان بیماران HIV و ایدز تجربه کافی دارد.
- در جلسه اول ملاقات با فیزیوتراپیست، برای شرح کامل علائم خود آماده بوده و بگویید چه چیزهایی این علائم را بدتر می‌کنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر درباره راهکارهای فیزیوتراپی برای درمان عارضه های ناشی از بیماری اچ آی وی و ایدز می توانید با یکی از فیزیوتراپیست های ما در کلینیک دایان مشورت کنید.
برای کسب اطلاعات بیشتر و دریافت نوبت با شماره های زیر تماس بگیرید.
شماره تماس های کلینیک دایان: 02122764555 – 02122786049 – 09128340536
