ضعف عضلانی و ماهیچه ها وضعیتی است که حتی با حداکثر تلاش نمی توانید عضلات را منقبض کنید و یا حرکت دهید. این وضعیت گاهی کاهش قدرت عضلات و یا ضعیف شدن عضلات نامیده می شود.
ضعف عضلانی کوتاه مدت تقریبا در تمام افراد، چه بیماران و چه افرادی که تنها به استراحت نیاز دارند اتفاق می افتد.
برای مثال ورزش های سخت عضلات را خسته کرده و لازم است زمانی را به آن ها استراحت دهید تا به حالت طبیعی بازگردند.
اگر دائم و یا بدون هیچگونه دلیل مشخص و غیر قابل توضیح دچار ضعف عضلانی می شوید این وضعیت می تواند علامت یک بیماری زمینه ای باشد.
معمولا زمانی که مغز از طریق نخاع و اعصاب به عضلات سیگنال ارسال می کند این عضلات بصورت ارادی دچار انقباض می شوند.
اگر مغز، سیستم عصبی، ماهیچه ها یا رابط میان آن ها آسیب دیده و یا تحت تأثیر بیماری قرار گرفته باشد احتمالا ماهیچه ها به طور طبیعی منقبض نشده و در نتیجه دچار ضعف عضلانی می شوید.
علل ضعف عضلانی چیست؟
مشکلات پزشکی بسیاری از جمله موارد زیر وجود دارد که منجر به ضعف عضلانی می شوند:
- اختلالات عصبی عضلانی مانند دیستروفی عضلانی، مالتیپل اسکلروزیس، اسکلروز جانبی آمیوتروفیک
- بیماری های خود ایمنی مانند بیماری گریوز، میاستنی گراویس و سندرم گیلن باره
- بیماری های تیروئید مانند کم کاری و پرکاری تیروئید
- عدم تعادل الکترولیت ها مانند هیپوکالمی (کمبود پتاسیم)، هیپومنیزیمی (کمبود منیزیم) و هیپرکلسمی (بالا رفتن کلسیم خون)
سایر شرایطی که احتمالا منجر به ضعف عضلات می شوند عبارتند از:
- سکته
- فتق دیسک کمر
- سندرم خستگی مزمن
- هیپوتونی یا کمبود تونوس عضلانی که معمولا از زمان تولد وجود دارد
- نوروپاتی محیطی که نوعی آسیب عصبی است
- نورالژی، سوزش یا درد شدید در مسیر یک یا چند عصب
- پلی میوزیت یا التهاب عضلانی مزمن
- استراحت یا بی حرکتی طولانی مدت
- اعتیاد به الکل نیز می تواند باعث میوپاتی الکلی شود
ضعف عضلانی همچنین گاهی در اثر عوارض برخی ویروس ها و عفونت ها از جمله موارد زیر خواهد بود:
- فلج اطفال
- ویروس نیل غربی
- تب روماتیسمی
یک بیماری نادر و کشنده به نام بوتولیسم که عامل ایجاد کننده آن باکتری کلوستریدیوم بوتولینوم است نیز گاهی منجر به ضعف عضلانی می شود.
همچنین استفاده طولانی مدت از برخی داروها مانند مواردی که زیر آورده شده است باعث ضعف عضلانی خواهد شد:
- استاتین ها و سایر عوامل کاهش دهنده چربی
- داروهای ضد آریتمی مانند آمیودارون (پاسرون) یا پروکائین آمید
- کورتیکواستروئیدها
- کلشی سین (کولکریس، میتیگار) که برای درمان نقرس استفاده می شود
تشخیص علت اصلی
در صورتی که بدون هیچ توضیح منطقی دچار ضعف عضلانی شده اید بهتر است به پزشک محلی خود مراجعه کنید.
پزشک درباره ضعف عضلانی، مدت زمانی که دچار این مشکل هستید، ماهیچه هایی که تحت تأثیر قرار گرفته اند و همچنین سایر علائم و سوابق پزشکی خانوادگی سؤالاتی خواهد پرسید. در برخی مواقع نیز موارد زیر بررسی می شود:
- رفلکس ها
- حواس
- تونوس عضلانی
در صورت نیاز یک یا چند آزمایش از جمله موارد زیر تجویز خواهد شد:
- سی تی اسکن یا ام آر آی برای بررسی ساختارهای داخل بدن
- تست های عصبی برای ارزیابی عملکرد اعصاب
- الکترومیوگرافی (تست نوار عصب و عضله) برای بررسی فعالیت عصبی عضلات
- آزمایش خون برای بررسی علائم عفونت یا مشکلات دیگر
درمان ضعف عضلانی
پزشک پس از تشخیص علت ضعف عضلانی درمان مناسب را توصیه می کند. این برنامه با توجه به علت اصلی ضعف عضلانی و همچنین شدت علائم انتخاب می شود.
در ادامه روش هایی برای درمان شرایطی که باعث ضعف عضلانی می شوند آورده شده است:
فیزیوتراپی ضعف عضلانی
متخصص فیزیوتراپی در صورت ابتلا به بیماری هایی مانند ام اس یا اسکلروز جانبی آمیوتروفیک ورزش هایی برای بهبود کیفیت زندگی پیشنهاد می دهد.
به عنوان مثال برای کمک به افراد مبتلا به ام اس که عضلات آن ها به دلیل عدم استفاده ضعیف شده است تمرینات مقاومتی پیشرونده توصیه می شود.
در افراد مبتلا به اسکلروز جانبی آمیوتروفیک نیز برای جلوگیری از سفتی عضلات احتمالا تمرینات کششی و دامنه حرکتی تجویز خواهد شد.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی ضعف عضلات
کاردرمانی
متخصصین کاردرمانی برای تقویت اندام های فوقانی بدن تمریناتی پیشنهاد کرده و برای کمک به انجام فعالیت های روزمره به شما دستگاه ها و ابزارهایی کمکی معرفی می کنند.
کاردرمانی به خصوص در طول دوره توانبخشی سکته مغزی مفید است. درمانگران برای کاهش ضعف در یک سمت بدن و افزایش مهارت های حرکتی تمریناتی را توصیه خواهند کرد.
دارو درمانی
مسکن‌های بدون نسخه مانند ایبوپروفن یا استامینوفن برای مدیریت درد مرتبط با شرایطی مانند موارد زیر مفید هستند:
- نوروپاتی محیطی
- سندرم خستگی مزمن
- نورالژی
برای درمان کم کاری تیروئید از روش جایگزینی هورمون تیروئید استفاده می شود. درمان استاندارد معمولا شامل مصرف یک نوع هورمون تیروئید مصنوعی به نام لووتیروکسین (لووکسیل، سینتروید) است.
لطفا بدون تجویز متخصص از مصرف داروهای سرخود برای از بین بردن ضعف عضلانی خودداری کنید.
تغییر رژیم غذایی
تغییر رژیم غذایی عدم تعادل الکترولیت ها را برطرف می کند، بنابراین پزشک بسته به نیاز شما مصرف مکمل هایی مانند کلسیم، اکسید منیزیم یا اکسید پتاسیم را پیشنهاد خواهد کرد.
عمل جراحی
گاهی برای درمان برخی بیماری ها مانند فتق دیسک یا پرکاری تیروئید از عمل جراحی استفاده می شود.
بیشتر بخوانید : درمان دردهای عضلانی
تشخیص یک وضعیت اورژانسی بالقوه
ضعف عضلانی در برخی موارد می تواند نشانه یک وضعیت بسیار جدی مانند سکته باشد. در صورت داشتن هر یک از علائم زیر سریعا با اورژانس محلی خود تماس بگیرید:
- شروع ناگهانی ضعف عضلانی
- بی حسی یا از دست دادن احساس ناگهانی
- مشکل ناگهانی در حرکت دادن اندام ها، راه رفتن، ایستادن یا نشستن
- مشکل ناگهانی در لبخند زدن یا تغییر حالات چهره
- گیجی ناگهانی، مشکل در صحبت کردن یا مشکل در درک محیط اطراف
- ضعف عضله قفسه سینه که منجر به مشکلات تنفسی می شود
- از دست دادن هوشیاری
متخصصین فیزیوتراپی راه کارهای متعدد و بدون دردسری را برای از بین بردن ضعف عضلانی به خصوص در سالمندان مورد استفاده قرار میدهند. این راه کارها را می توان به صورت فعالیت هایی در منزل نیز انجام داد که ما در کلینیک فیزیوتراپی دایان خدمات فیزیوتراپی در منزل را نیز ارائه می دهیم.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی در منزل
شماره تماس های کلینیک فیزیوتراپی دایان جهت دریافت نوبت حضوری : 02122786049 – 09128340536
