اسپوندیلیت آنکیلوزان (Ankylosing spondylitis) یا رماتیسم ستون فقرات یک بیماری التهابی است که به مرور زمان میتواند موجب شود که بعضی از استخوان های کوچک ستون فقرات (همان مهره ها) به هم بچسبند.
از درد و کوفتگی بدن خسته شدی؟
تماس بگیر و وقت معاینه یا فیزیوتراپی تنظیم کن!
این به هم چسبیدگی موجب می شود که ستون فقرات انعطاف پذیر کمتری داشته باشد و این منجر به قرار گیری بدن در وضعیت بدنی خم شده به جلو یا سر به جلو (hunched-forward) میشود.
اگر دنده ها نیز تحت تاثیر این آسیب قرار گیرند ممکن است عمیق نفس کشیدن را سخت شود.
اسپوندیلیت آنکیلوزان اغلب مردان را بیشتر از زنان درگیر می کند. نشانه ها و علائم معمولاً در اوایل دوران بلوغ شروع می شود.
التهاب همچنین می تواند در قسمت های دیگر بدن نیز ایجاد شود؛ معمولاً بیشتر در چشم ها.
هیچ درمان قطعی برای اسپوندیلیت آنکیلوزان وجود ندارد. درمان ها می توانند علائم را کمتر کنند و احتمالاً روند پیشرفت این بیماری را کند کنند.
علائم اسپوندیلیت آنکیلوزان
نشانه ها و علائم اولیه اسپوندولیت آنکیلوزان شامل درد و سفتی در ناحیه پایین کمر و مفاصل ران است؛ به خصوص در صبح و پس از مدتی بی تحرکی.
درد گردن و خستگی نیز شایع هستند. به مرور زمان علائم شاید تشدید شوند، بهبود پیدا کنند یا به صورت تناوبی و نامنظم در دوره هایی متوقف شوند.
نواحی که معمولاً بیشتر آسیب می بینند عبارتند از:
- مفصل بین انتهای ستون فقرات و لگن
- مهره های ناحیه پایین کمر
- نواحی که تاندون ها و رباط ها به استخوانها می چسبند_ بیشتر در ستون فقرات اما گاهی اوقات در پشت پاشنه نیز اتفاق می افتد.
- غضروف بین استخوان جناغ سینه و دنده ها
- مفاصل شانه و مفاصل ران
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر دردی در پایین کمر یا باسن داشتید که به آرامی شروع شده، درصبح بدتر می شود و در نیمه دوم شب شما را از خواب بیدار می کند، به پزشک مراجعه کنید؛ به خصوص اگر این درد با ورزش بهتر و با استراحت بدتر شود.
اگر چشم تان قرمز و دردناک شد، به نور حساس شد یا دیدتان تار شد، فوراً به متخصص چشم مراجعه کنید.
دلایل
اسپوندیلیت آنکیلوزان هیچ دلیل شناخته شده مشخصی ندارد اما به نظر میرسد که عوامل ژنتیکی در آن دخیل باشند.
به خصوص افرادی که ژنی به نام HLA-B27 دارند بسیار در خطر ابتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان هستند.
اما تنها بعضی از افرادی که این ژن را دارند به این عارضه مبتلا میشوند.
عوامل خطرزا
جنسیت
احتمال ابتلای مردان به اسپوندیلیت آنکیلوزان نسبت به زنان بیشتر است.
سن
شروع بیماری معمولاً در اواخر دوره نوجوانی یا در اوایل دوره بزرگسالی است.
وراثت
اکثر افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان ژن HLA-B27 دارند اما بسیاری از افرادی که این ژن را دارند هرگز مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان نمیشوند.
عوارض جانبی
در موارد شدید اسپوندیلیت آنکیلوزان استخوان تازه ای به عنوان بخشی از تلاش بدن در ترمیم خود تشکیل می شود.
این استخوان جدید به تدریج پلی بین دو مهره ایجاد می کند و موجب سفت و انعطاف ناپذیر شدن آن قسمت از ستون فقرات می شود.
این اتصال و جوش خوردن می تواند قفسه سینه را نیز سفت کند و موجب محدود شدن فضای ریه و عملکرد آن شود.
عوارض جانبی دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
ورم چشم
یکی از شایعترین عوارض جانبی اسپوندیلیت آنکیلوزان، دیوئیت (التهاب بافت یوه چشم) است که موجب درد ناگهانی چشم، حساسیت به نور یا تاری دید می شود.
اگر دچار هر کدام از این علائم شدید سریعاً به متخصص ستون فقرات مراجعه کنید.
شکستگی های فشاری
استخوان های بعضی افراد در طول مراحل اولیه اسپوندیلیت آنکیلوزان باریک میشود.
مهره های ضعیف شده ممکن است بلغزند و موجب بدتر شدن حالت قوز و خم شدگی بدن شوند.
شکستگی مهره ها فشار بیشتری را وارد می کند و احتمال دارد که موجب جراحت نخاع و اعصابی که از ستون فقرات عبور میکنند شود.
مشکلات قلبی
این امکان وجود دارد که اسپوندیلیت آنکیلوزان موجب مشکلاتی در دریچه آئورت (بزرگترین شاهرگ در بدن) شود.
آئورت متورم ممکن است آنقدر بزرگ شود که شکل دریچه آئورت در قلب را تغییر دهد و منجر به اختلال در عملکرد آن شود.
تشخیص اسپوندیلیت آنکیلوزان
در طول معاینه فیزیکی پزشک از شما میخواهد که در جهات مختلف خم شوید تا دامنه حرکت ستون فقرات تان را امتحان کند.
او ممکن است با فشار دادن قسمت های خاصی از لگن یا با قرار دادن پاهای شما در وضعیت های خاص سعی کند درد را دوباره ایجاد کند.
همچنین پزشک احتمالا از شما میخواهد نفس عمیق بکشید تا ببینید که ایا با بازکزدن سینه مشکل دارید یا نه.
آزمایش های عکسبرداری
عکس های اشعه ایکس به پزشک این امکان را می دهند که تغییرات مفاصل و استخوان ها را بررسی کنند؛ اگر چه نشانه های قابل مشاهده اسپوندیلیت آنکیلوزان ممکن است در مراحل اولیه بیماری مشهود نباشند.
اسکن ام آر آی از امواج رادیویی و یک میدان مغناطیسی قوی برای ارائه تصاویر دقیق تر از استخوان ها و بافت های نرم استفاده می کند.
اسکن های MRI میتوانند شواهد وجود اسپوندیلیت آنکیلوزان را در مراحل اولیه بیماری نمایان کنند اما گرانتر هستند.
تست های آزمایشگاهی
هیچ تست آزمایشگاهی مشخصی برای شناسایی اسپوندیلیت آنکیلوزان وجود ندارد.
بعضی تست های خون خاص میتوانند علائم تورم را بررسی کنند اما تورم می تواند به دلیل بسیاری از عارضه های مختلف ایجاد شده باشد.
می توان خون را برای پیدا کردن ژن HLA-B27 آزمایش کرد اما بسیاری از افرادی که این ژن را دارند دچار این بیماری نمی شوند و احتمال اینکه بدون داشتن این ژن نیز به این بیماری مبتلا شوید نیز وجود دارد.
درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان
هدف از درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان تسکین درد و سفتی و پیشگیری از عوارض جانبی یا دفورمیتی ستون فقرات یا به تاخیر انداختن آنها است.
درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان قبل از اینکه بیماری اسیب های جبران ناپذیری را به مفاصل وارد کند بیشترین موفقیت را دارد.
داروها
داروهای ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) مانند ناپروکسن و ایندومتاسین (Indocin, Tivorbex) داروهایی هستند که پزشکان اغلب برای درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان استفاده میکنند.
آنها میتوانند تورم درد و سفتی را تسکین دهند.
این داروها ممکن است موجب خونریزی دستگاه گوارش شوند.
اگر داروهای NSAID موثر نبودند پزشک احتمالاً شروع داروهای بیولوژیک مانند مسدود کننده فاکتور نکروز دهنده تومور (TNF) یا بازدارنده های اینترلوکین 17 ( IL-17) را توصیه خواهد کرد.
مسدود کننده هایTNF یک پروتئین سلولی که موجب التهاب در بدن شده است را هدف می گیرند.
IL-17 در روند دفاع بدن در مقابل عفونت نقش دارند وهمچنین در تورم دخیل هستند.
مسدود کننده های TNF به کاهش درد و سفتی و حساسیت و تورم مفاصل کمک می کنند.
آنها از طریق تزریق زیر پوستی یا تزریق وریدی دارو استفاده می شوند.
۵ مسدودکننده TNF تایید شده توسط سازمان غذا و دارو FDA برای درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان عبارتند از:
- آدالیمومب (Humira)
ستولیزوماب پگول (Cimzia) - اتانرسپت (Enbrel)
- گولیموماب (Simponi)
اینفیلیکسیماب (Remicade)
بازدارندههایIL-17 تایید شده توسط FDA برای درمان اسپوندیلیت آنکیلوزان شامل سکییوکروماب (Cosentyx) و ایکسیکیزوماب هستند.
مسدود کننده های TNF و بازدارندههایIL-17 میتوانند بیماری سلی که درست درمان نشده است را بازگردانند و موجب شوند که بیشتر مستعد عفونت شوید.
اگر به دلیل بیماری های دیگری که دارید نمی توانید مسدود کننده TNF یا بازدارندهIL-17 مصرف کنید، پزشک احتمالاً مهارکننده ادم کیناز (Xeljanz) را پیشنهاد خواهد داد.
این دارو برای آرتریت پسوریاتیک و روماتوئید آرتریت تایید شده است.
تحقیقات در مورد میزان تاثیر آن برای افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان در حال انجام است.
درمان های غیر دارویی
فیزیوتراپی بخش مهمی از درمان است و می تواند فواید بسیاری داشته باشد؛ از تسکین درد گرفته تا بهبود قدرت و انعطاف پذیری.
یک فیزیوتراپیست می تواند تمرین های خاصی را متناسب با نیازهای تان طراحی کند.
تمرین های کششی و دامنه حرکتی میتوانند به حفظ انعطاف پذیری مفاصل و وضعیت بدنی خوب کمک کنند.
خواب مناسب و وضعیت بدن هنگام راه رفتن و تمرین های کمر و شکم در حفظ وضعیت بدنی مناسب موثر هستند.
ر فیزیوتراپی همچنین ممکن است از تحریکات الکتریکی و گرما درمانی جهت افزایش گردش خون و کاهش درد استفاده شود.
جراحی
بیشتر افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان نیاز به جراحی ندارند اما اگر درد یا آسیب مفصل تان شدید بود یا اگر مفصل ران آنقدر آسیب دیده باشد که نیاز باشد که تعویض شود پزشک شاید جراحی را پیشنهاد دهد.
سبک زندگی و درمان های خانگی
در کنار مراجعه منظم به پزشک و مصرف داروها طبق تجویز می توانید کارهایی را انجام دهید که به وضعیت تان کمک کنند.
فعال بمانید
ورزش می تواند به تسکین درد، حفظ انعطاف پذیری و بهبود وضعیت بدنی کمک کند.
از یخ و گرما استفاده کنید
گرم کردن مفاصل و ماهیچههای سفت به کاهش درد و سفتی کمک می کند.
پدهای گرمایی و حمام و دوش آب گرم را امتحان کنید.
گذاشتن یخ بر روی نواحی ملتهب در کاهش تورم موثر است.
سیگار نکشید
اگر سیگار می کشید ترک کنید. سیگار کشیدن به طور کلی برای سلامتی مضر است اما مشکلات اضافی را برای افراد مبتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان ایجاد میکند، از جمله اینکه بیشتر مانع از راحت نفس کشیدن میشود.
داشتن وضعیت بدنی مناسب را تمرین کنید
تمرین صاف ایستادن در جلوی آینه می تواند کمک کند که از مشکلات مرتبط با اسپوندیلیت آنکیلوزان پیشگیری کنید.
مقابله با بیماری و حمایت
روند بیماری شما می تواند به مرور زمان تغییر کند و ممکن است در طول زندگی تان در دورههایی درد زیاد و در دوره هایی درد کمتری داشته باشید.
اما اکثر افراد علیرغم تشخیص ابتلا به اسپوندیلیت آنکیلوزان می توانند زندگی پرباری داشته باشند.
شاید بهتر باشد که به یک گروه واقعی یا آنلاین حامی افراد مبتلا به این عارضه بپیوندید.
خودتان را برای قرار ملاقات با پزشک آماده کنید
احتمالاً ابتدا علائم تان را به پزشک خانوادگی تان اطلاع خواهید داد که او شما را به یک پزشک متخصص در اختلالات التهابی (روماتولوژیست) ارجاع می دهد.
در اینجا بعضی از اطلاعاتی که که کمک میکنند برای وقت ملاقات آماده شوید آورده شده است.
کارهایی که می توانید انجام دهید
لیستی از موارد زیر را تهیه کنید:
- علائم تان؛ شامل هر چیزی که ممکن است نامرتبط با دلیل مراجعه شما به پزشک به نظر برسد و اینکه چه زمانی شروع شده اند.
- اطلاعات کلیدی شخصی؛ شامل اصلیترین استرس هایتان، تغییرات اخیر در زندگی و سابقه پزشکی خانوادگی.
- تمام داروها ویتامین ها و دیگر مکمل هایی که مصرف میکنید و دوز آنها.
سوال هایی که باید از پزشک بپرسید؟
اگر ممکن بود یکی از افراد خانواده یا دوستی را همراه خود ببرید تا به شما در به یاد سپاری اطلاعاتی که به شما داده می شود کمک کنند.
سوال های اصلی که می توانید درباره اسپوندیلیت آنکیلوزان از پزشک بپرسید شامل موارد زیر است:
- علت احتمالی علائم من چیست؟ غیر از محتمل ترین دلیل، دلایل احتمالی دیگر برای علائم چیست؟
- باید چه تست هایی انجام دهم؟
- مشکل من احتمالا موقت است یا همیشگی؟
- بهترین اقداماتی که می توان انجام داد چیست؟
- من این بیماری های دیگر را نیز دارم چطور می توانم آنها را به بهترین شکل مدیریت کنم؟
- آیا باید از محدودیتهای خاصی پیروی کنم؟
- آیا باید به پزشک متخصص مراجعه کنم؟
- آیا بروشور یا منابع پرینت شده دیگری وجود دارد که بتوانم داشته باشم؟ چه وب سایت هایی را پیشنهاد می دهید؟
احتمالاً پزشک چه می گوید؟
پزشک احتمالا از شما سوالاتی مانند موارد زیر را خواهد پرسید:
- دردتان در کجاست؟ دردتان چقدر شدید است؟
- آیا علائم تان دائمی بوده یا گه گاه به سراغ تان می آمده است؟
- آیا مواردی وجود دارد که به نظر میرسد موجب تشدید یا بهبود علائم تان می شود؟ اگر وجود دارد چه هستند؟
- آیا برای تسکین درد دارو مصرف کرده اید؟ کدام یک بیشترین تاثیر را داشته اند؟
بیشتر بخوانید: درمان مشکلات اسکلتی و کیفوز (انحراف ستون فقرات) با فیزیوتراپی، دارو و جراحی
متخصصان ما در کلینیک دایان می توانند در تعیین موثرترین روش های درمانی در طب فیزیکی و تغییرات در سبک زندگی با توجه به مشکل خاصی که دارید به شما کمک کنند و مشاوره دهند.
برای اطلاع از آدرس و نحوه ارائه خدمات کلینیک فیزیوتراپی دایان با ما تماس بگیرید.
شماره تماس های کلینیک دایان: ۰۲۱۲۲۷۶۴۵۵۵ – ۰۲۱۲۲۷۸۶۰۴۹ – ۰۹۱۲۸۳۴۰۵۳