سرگیجه و عوامل آن + درمان با فیزیوتراپی وستیبولار

این مطلب به سرگیجه و عوامل به وجود آمدن آن می پردازد و روش های درمانی از جمله فیزیوتراپی را برای حل و یا تشخیص علت اصلی این مشکل معرفی می کند. سرگیجه دومین متداول ترین علائم پزشکی است که به پزشکان گزارش شده است و شرایطی است که تقریبا هر شخصی می تواند با آن مواجه شود.

سرگیجه شامل یک دوره کوتاه است که معمولا سرگیجه ملایم، چرخیدن اجسام به دور سر، عدم تعادل، در یک جا میخکوب شدن و تلو تلو خوردن را به همراه دارد.

فیزیوتراپی می‌تواند راه مناسبی برای بهبود تعادل، کسب پایداری بدن و کاهش احساس سرگیجه را فراهم آورد.

تفاوت بین گردش اجسام به دور سر (vertigo) با سرگیجه (dizziness) در چیست؟

دو مورد بیان شده از نظر علائم بسیار شبیه به یکدیگر هستند اما با تفاوت های جزئی و اساسی. سرگیجه (dizziness) یک عبارت عمومی است که برای مواردی از جمله: سبکی سر، گیجی حالت سرماخوردگی، گیجی و عدم امکان حفظ تعادل استفاده می شود.

در حالی که عبارت گردش سر (vertigo) یک عبارت ساده است که معمولا برای زمانی استفاده می شود که شما احساس می کنید اجسام اطراف اتاق یا محیط اطراف به دور سر شما گردش می کنند.

یکی از دلایل اصلی به وجود آمدن گردش سر به خاطر مشکلات داخلی گوش (vestibular) است و این درحالی است که سرگیجه میتواند علل متفاوتی داشته باشد از جمله: مشکلات گردن، اختلالات روانی و اعصاب، وارد شدن ضربه به سر، مشکلات خون رسانی به مغز و … باشد.

طبق تحقیقات انجام شده اختلالات داخلی گوش می تواند یکی از دلایل اصلی گردش سر و یا سرگیجه باشد که در بسیاری از موارد توسط پزشکان مورد معاینه قرار نمی گیرد.

علت ها و نشانه های به وجود آمدن سرگیجه چیست؟

سرگیجه از نتایج اطلاع رسانی یکی از اعضای بدن به مغز است و معمولا این اطلاع رسانی از سوی چند دستگاه بدن با هم صورت می‌گیرد. بعضی از این سیستم های داخلی در زیر آمده اند:

• عضو دهلیز گوش و بروز اخلال عصبی (التهاب دهلیزی، عفونت داخلی گوش)
• حملات ناگهانی خوش خیم
• صدمه یا جراحت در سر
• تومور و ضربه
• MS یا سایر بیماری های اختلال در سیستم عصبی
• فشار خون پایین و کمبود آب بدن
• مصرف داروهای نامناسب بدون تجویز پزشک
• عدم عملکرد صحیح قلب (حمله، ارزش قلب و ضربان قلب)

قبل از شروع درمان سرگیجه باید نوع و دلیل اصلی آن تشخیص داده شود مثلا اینکه سرگیجه در حالت عادی و یه دفعه به وجود می آید یا در صورت انجام حرکاتی خاص مثل خوابیدن یا جابه جایی در رختخواب و یا حتی بلند شدن از حالت نشسته پدیدار می شود.

برای تشخیص علت سرگیجه ابتدا باید به نورولوژیست مراجعه شود که پس از انجام معاینات ممکن است نیاز به انجام آزمایشات خون و یا MRI مغز باشد. که تشخیص نوع درمان بستگی به نتایج آزمایشات انجام شده دارد.

آیا به وجود آمدن سرگیجه نشانه بدی است؟

در بسیاری از موارد به وجود آمدن هر نوعی از سرگیجه ناشی از مشکلات جدی در بدن نیست.

در هر صورت به وجود آمدن سرگیجه می تواند در انجام فعالیت های روزمره و عادی اختلال به وجود آورد فعالیت هایی از جمله راه رفتن، حفظ تعادل، رانندگی و یا حتی استفاده از وسایل نقلیه عمومی.

در صورتی که با کامپیتر کار میکنید این سرگیجه های می توانند تاثیر بسیار زیادی در روند انجام کارهایتان داشته باشند.

عدم انجام هر یک از فعالیت های بیان شده می تواند باعث به وجود آمدن ناراحتی، اختلالات عصبی، دپرس شدن و از دست دادن اعتماد به نفس شود.

پس بهتر است دلیل اصلی این مشکل توسط پزشک تشخیص داده شود.

فیزیوتراپی چگونه به سرگیجه کمک می کند؟

مرحله اول ارزیابی و تشخیص علت سرگیجه

تشخیص سرگیجه بسیار سخت است و معمولا متخصصان در این زمینه اختلاف نظر دارند.

برخی فیزیوتراپ ها بیمارانی که سرگیجه دارند را بدون تفاوت خاصی با بقیه درمان می‌کنند و می‌توانند در مرحله سنجش بیماری کمک بسیاری انجام دهند.

به خصوص این فیزیوتراپ ها، به تست های یکپارچه علاقه مندند و با دید توان بخشی به آن ها نگاه می‌کنند. این مساله کمک می‌کنند که یافت علل بیماری آسان تر شود.

روش فیزیوتراپی وستیبولار می تواند یکی از گزینه های خوب برای درمان علائم سرگیجه و یا گردش سر باشد. به خصوص زمانی که علائم سرگیجه در هنگام حرکت بیشتر می شوند.

تجربه نشان داده است که در صورت تشدید سرگیجه در هنگام حرکت علت اصلی آن در اثر مشکلات و اختلالات داخلی گوش و سیستم وستیبولار است.

در این حال تحقیقات نشان می دهد که یکی از موثرترین راه های درمان سرگیجه فیزیوتراپی وستیبولار است.

روش های درمانی سرگیجه با فیزیوتراپی

1- تمرینات خوگیری

تمریناتی که شرایط به وجود آمدن سرگیجه در شما را شبیه سازی می کند و باعث می شود حساسیت بدن نسبت به سرگیجه های به وجود آمده کمتر شود. این حرکات و تمرینات برای کاهش علائم سرگیجه طراحی شده اند.

2- جبران کمبودها

استفاده از سایر سیستم های بدن برای به وجود آوردن تعادل در سر و اطلاعات حرکتی که مورد نیاز سر است تا پایداری حفظ شود. نواحی مثل مغز، چشم و مفاصل حرکتی پا از این سیستم ها هستند.

3- تمرینات کاربردی برای حفظ تعادل

تمرینات تجویزمی‌شوند تا قدرت و حفظ حالت را تقویت کنند، گام های شما را استوارتر کنند و الگوهای حرکتی را به حالت نرمال بازگردانند.

4- آموزش

فیزیوتراپ ها حالت های بدن شما را به شما آموزش می‌دهند. این مساله استراتژی هایی برای بهینه سازی حرکات روتین روزمره به شما می‌دهد و علائم سرگیجه را در روند ریکاوری و درمان کاهش می‌دهد.

5- نگهداری

در مواردی که سرگیجه ادامه دار می‌شود، فیزیوتراپ ها می‌توانند به صورت دوره ای و زمانی که علائم شدت یافته اند درمان را آغاز کنند.

کنار آمدن با سرگیجه مهم ترین قسمت یک درمان است و این بخش هر روز در حال پیشرفت است. ما در کلینیک فیزیوتراپی دایان سعی خواهیم کرد راه کارها و درمان های مناسبی را به کار بگیریم تا این مشکل را درمان و یا به حداقل برسانیم.

تاثیر فیزیوتراپی بر درمان اختلالال سرگیجه

تحقیقات زیادی طی 25 سال گذشته در مورد تاثیر فیزیوتراپی وستیبولار بر درمان بیماران با مشکلات سرگیجه و گردش سر انجام شده است. ن

تیجه این تحقیقات کاهش سرگیجه طی انجام جلسات فیزیوتراپی را نشان می دهد که در آن بیمار قادر به افزایش کارایی، حفظ بهتر تعادل و کاهش افتادن به زمین در اثر فیزیوتراپی وستیبولار را به همراه داشته است.

فیزیوتراپی وستیبولار از جمله مواردی است که می تواند به عنوان درمان های فیزیوتراپی در منزل نیز به کار گرفته شود که در آن فیزیوتراپ پس از چند جلسه آموزش تمرینات آینده را به عهده بیمار می گذارد که به صورت روزمره می بایست آنها را انجام دهد.

مدت زمان درمان سرگیجه نامشخص است اما ظاهر شدن و احساس تغییرات بین 4 تا 6 هفته زمان نیاز خواهد داشت.

عوامل متعددی بر زمان درمان سرگیجه موثر هستند از جمله:

• چه مدت شما به مشکل سرگیجه دچار بوده اید
• انجام تمرینات وستیبولار به صورت روزمره به چه شکل و چه مدت زمانی انجام شده است
• علائم سرگیجه شما به چه میزان هستند
• بیمار با چه مشکلات و شرایط پزشکی دیگری دست و پنجه نرم میکند چه مشکلات جسمانی و چه عصبی و روانی