فیزیوتراپی فلج مغزی؛ فلج مغزی چیست؟

فیزیوتراپی فلج مغزی؛ فلج مغزی (Cerebral Palsy) چیست؟
فلج مغزی (CP) یک اختلال رشدی یا ناتوانی رشدی است که بر سیستم حرکتی بدن تاثیر می گذارد.

این مشکل می تواند در اثر آسیب مغزی یا اختلال در رشد مغز ایجاد شود و ممکن است قبل از تولد یا در هنگام تولد اتفاق بیافتد.

تخمین زده شده است که تقریبا از 500 نوزاد متولد شده در استرالیا یک کودک دچار CP می شود.

اثرات CP برای هر فرد می تواند متفاوت باشد.

اثرات این بیماری ممکن است شامل مشکلات حرکتی، کنترل عضلانی، هماهنگی عضلات، تونوس ماهیچه‌ای ، رفلکس، تعادل و حالت باشند.

انواع فلج مغزی

فلج مغزی اسپاستیک (Spastic)

فلج مغزی اسپاستیک شایع ترین نوع CP است که 70٪ تا 80٪ از کل موارد فلج مغزی را تشکیل می دهند.

اسپاستیسیتی نوعی هیپرتونی (hypertonia) است که ناشی از آسیب به قشر حرکتی مغز است.

به عبارت دیگر، وقتی فردی دچار فلج مغزی اسپاستیک باشد، تنوس ماهیچه‌ای بدن او افزایش می‌یابد، زیرا بخشی از مغز آنها که حرکات بدن شان را کنترل می کند، آسیب می بیند.

کودکان ممکن است برای حرکت از یک موقعیت به موقعیت دیگر و در کنترل ماهیچه هایی که وظیفه ی انجام یک حرکت را دارند دچار مشکل شوند.

فلج مغزی دیس كینتيك (Dyskinetic Cerebral Palsy)

کودکان مبتلا به دیس کینتیک CP حرکات متغیری دارند. این حرکات غیرارادی هستند و اغلب هنگامی که کودک تلاش می کند که کاری را انجام دهد دیده می شوند.

حرکات می توانند:

• دیستونی (Dystonic) – پیچ دار و تکراری
• حرکت پریشی (Athetoid) – حرکات آهسته / حرکت غیر ارادی و ریتمیک و پیچ و تاب دار
• رقصاک یا کره (Chorea) – رقص مانند / غیر قابل پیش بینی

CP نوع دیس کینتیک ناشی از آسیب به هسته‌های قاعده‌ای (Ganglia basal) است.

هسته‌های قاعده‌ای مسئول تنظیم حرکات ارادی هستند.

فلج مغزی آتاکسیک (غیرمتداول ترین نوع فلج مغزی)

حرکات کودکان مبتلا به آتاکسیک (Ataxic) می توانند ظاهری بد، متزلزل یا نامشخص داشته باشند.

حرکات آنها نرم نیست و ممکن است به نظر بیاید که تشنجی است، این اثری است که ناشی از آسیب دیدن مخچه است که مرکز تعادل مغز است.

فلج مغزی ترکیبی

کودکان مبتلا به CP می توانند ترکیبی از همه موارد فوق را داشته باشند. این مورد فلج مغزی ترکیبی نامیده می شود.

دسته بندی فلج مغزی

علاوه بر انواع فلج های مغزی که در بالا ذکر شدند، CP بیشتر بر اساس ناحیه ای از بدن که تحت تاثیر قرار گرفته است، طبقه بندی می شود. این طبقه بندی شامل موارد زیر است:

• کوادریپلجیا Quadriplegia – دو دست و دو پا و گاهی اوقات صورت و دهان تحت تاثیر قرار می گیرند.
• دیپلوژی (Diplegia) – هر دو پا تحت تاثیر قرار می گیرد و گاهی اوقات کمی بر اندام های فوقانی (دست ها) تاثیر می گذارد(اغلب حرکات دیس کینتیک)
• همیپلژی (Hemiplegia) – یک طرف بدن تحت تاثیر قرار می گیرد(یک دست و یک پا)

CP همچنین با استفاده از سیستم طبقه بندی عملکردهای حرکتی غیر عادی (GMFCS) طبقه بندی می شود.

GMFCS از یک سیستم 5 سطحی استفاده می کند که با میزان توانایی و محدودیت های ناشی از اختلال در ارتباط است.

هر سطح با محدوده سنی و مجموعه ای از فعالیت هایی که کودک می تواند به طور مستقل انجام دهد تعیین می شود.

GMFCS یک سیستم دسته بندی جهانی است که برای تمامی اشکال فلج مغزی قابل اجرا است.

سطح طبقه بندی GMFCS

• GMFCS سطح I: پیاده روی بدون محدودیت
• GMFCS سطح II: پیاده روی با محدودیت
• GMFCS سطح III: پیاده روی با کمک تجهیزاتی که برای سازگار شدن با شرایط و محیط به کار می روند
• GMFCS سطح IV: می تواند خود را با استفاده از کمک دستیار های حرکتی حرکت دهد
• GMFCS سطح V: جا به جایی در صندلی چرخدار دستی

سیستم طبقه بندی بر اساس توانایی های یدی (MACS)

MACS یک معیار طبقه بندی فلج مغزی برای کودکان 4 تا 18 ساله است و برای برجسته کردن اهمیت عملکرد دست برای استقلال در زندگی روزمره طراحی شده است.

MACS به جای آنکه روی این موضوع بحث کند که این کودکان ممکن است پتانسیل انجام چه کارهایی را داشته باشند.

ام ای سی اس توصیف می کند که چگونه معمولا آنها از دستان خود برای استفاده از اشیاء در خانه، مدرسه و محیط جامعه استفاده می کنند (آنچه آنها انجام می دهند).

• اشیاء را راحت و با موفقیت کنترل می کند.
• اغلب می توانداشیاء را کنترل کند اما کیفیت و سرعت پیشرفت او در کار کردن با آنها تا حدودی کند است.
• هنگام کار کردن با اشیاء با مشکل روبرو می شود. برای انجام و / یا اصلاح فعالیت ها نیاز به کمک دارد.
• می تواند در شرایط مناسب وآسان، با تعداد محدودی از اشیایی که کار کردن با آنها ساده است، کار کند.
• نمی تواند با اشیا کار کند و توانایی بسیار محدودی برای انجام کارهای هر چند ساده دارد.

درمان فلج مغزی برای کودکان و نوجوانان

• فیزیوتراپی فلج مغزی
• ارزیابی فیزیوتراپی فلج مغزی برای هر فرد
• درمانهای فیزیوتراپی فلج مغزی فردی
• فعالیت های گروهی – PT
• برنامه های درمانی فشرده
• دانش‌ ناخوشى‌هاى‌ پا و درمان‌ آنها (Podiatry)
• Go Baby Go / Enliten Harness System
• تمرینات روش پویای تحریک جنبشی Cuevas Medic CME))
• روش های درمانی تیپینگ دست و اندام فوقانی
• تیپینگ (taping ) & سریال کستینگ (serial casting)
• آموزش فردی تردمیل
• Theratogs
• Universal Exercise Unit (Spider Cage)
• درمان با توجه به شغل فرد
• ارزیابی های فیزیوتراپی مخصوص هر فرد
• ارزیابی روش های درمانی با توجه به شغل هر فرد
• درمان با توجه به شغل فرد
• فعالیت گروهی – OT
• مراقبت از خود
• برنامه تعطیلات مدرسه
• مداخله مبتنی بر حساسیت
• الگوی اصلاح شده ی حرکت درمانی با محدودیت (mCIMT)
• دستور استفاده از بعضی تجهیزات و تغییر دادن محیط خانه
• تحریک الکتریکی
• آسیب شناسی گفتار
• ارزیابی گفتار برای هر فردی
• گفتار درمانی فردی
• روش های تقویت ارتباطاتی و روش های جایگزین برای ارتباطات (مانند زبان اشاره)

هدف از فیزیوتراپی فلج مغزی برای کودکان، کمک به این افراد است که بتوانند توانایی جسمی و حرکتی خود را به دست آورند.

فیزیوتراپیست کسی است که به طور حرفه ای برای ارزیابی مشکلات حرکتی و حسی و توانبخشی افراد مبتلا به بیماری فلج مغزی و یا سکته مغزی آموزش دیده است.

تمرینات ورزشی فیزیوتراپی فلج مغزی تحت نظر فیزیوتراپیست سبب افزایش استحکام و انعطاف پذیری عضلات می شود.

فیزیوتراپیست در درمان فلج مغزی، از روش های درمانی تمرین درمانی ، درمان دستی و الکتروتراپی استفاده می کند.

آنچه شما می توانید انجام دهید

کمک به کودک مبتلا به فلج مغزی می تواند یک وظیفه و مسئولیت بغرنج برای والدین باشد.

نگه داشتن یادداشتی از تمام وقت های ملاقات درمانگاه ها.

نگه داشتن گزارش های عکس های اشعه X، گزارش های پزشکی و غیره برای کمک به برنامه ریزی درمانی ارزشمند است و امکان تهیه گزارش ها را در صورت لزوم فراهم می کند.

کارهایی که قرار است برای پیشرفت مهارتی کودک انجام شود را در کارهای روزمره ی کودک بگنجانید تا او بتواند مسئولیت درمان خود را به عهده بگیرد و مستقل تر شود.

تشویق شدن و مورد پذیرش قرار گرفتن هر مهارتی که کودک یاد می گیرد اهمیت زیادی دارد.

حتی اگر گاهی اوقات کار ها را به روش های بسیار منحصر به فردی انجام دهد.

برای آنکه کودکان مبتلا به فلج مغزی بتوانند قدرت و هماهنگی مورد نیاز برای انجام فعالیت ها و حرکات خاصی را بدست آورند، نیاز دارند که به صورت مکرر انجام آن فعالیت ها را تمرین کنند.

اما بعضی از کودکان در برابر انجام بعضی فعالیت های دشوار مقاومت می کنند و این می تواند چالشی برای والدین باشد.

فعالیت های درمانی که در خانه انجام می شود باید در قالب یک بازی جالب، سرگرم کننده باشد و حتی برای دستاورد های کوچک هیجان زیادی را ایجاد کند. فیزیوتراپی در منزل

درمانگر شما می تواند در مورد اینکه چگونگه انجام فعالیت ها را برای کودک سرگرم کننده کنید و اینکه چگونه آنها را در زندگی روزمره او بگنجانید به شما ایده هایی را بدهد.

این کار ها از فرصت های طبیعی برای بکار گیری آن مهارت ها استفاده می کنند.

حتی اینکه به سادگی غذا یا اسباب بازی کودک را به شیوه ی خاصی به او بدهید، می تواند یک روش عالی برای تشویق او باشد. تا در طول درمان به درستی اشیا را بگیرد و به درستی روش کار با آنها را درک کند.

در حالی که تمام اینها می تواند به نظر کودک عادی بیاید و متوجه نشود که در حال آموزش دیدن است.