فیزیوتراپی بعد از جراحی پروستات

 فیزیوتراپی بعد عمل پروستات به تشخیص پزشک معالج تجویز می شود. به نظر می رسد در اکثر بیمارانی که تحت جراحی فیزیوتراپی قرار می گیرند، فیزیوتراپی می تواند تاثیر زیادی در کاهش شدت علائم و جلوگیری از بروز عوارض داشته باشد.

عمل برداشتن پروستات که پروستاتکتومی رادیکال نامیده می شود، به دو دلیل یکی از سخت ترین روش های جراحی است. دلیل اول اینکه غده پروستات در عمق لگن قرار دارد و در نتیجه دسترسی به آن برای انجام عمل جراحی نسبتا دشوار است. دلیل دوم، آن است که رگ‌های خونی و اعصاب مهم زیادی در اطراف پروستات وجود دارد که ممکن است در حین عمل دچار آسیب شوند. به خصوص رگ های عصبی که مسئول نعوظ هستند، در دو طرف پروستات قرار دارند.

اما فیزیوتراپی چه تاثیری در روند بهبودی بیمار بعد از عمل پروستات دارد. آیا فیزیوتراپی در منزل می تواند برای بعد از عمل پروستات موثر باشد. بیایید اطلاعات صفر تا صد مربوط به فیزیوتراپی بعد عمل پروستات را به طور کامل در این مقاله از دایان مورد بررسی قرار دهیم.

خطرات جراحی پروستات

جراحان در اغلب موارد، پروستاتکتومی رادیکال را برای بیمارانی توصیه می کنند که در مراحل اولیه بیماری هستند و سرطان فقط محدود به پروستات است و در نواحی دیگر بدن سرایت نمی کند.

در صورتی که سرطان منجر به انسداد مجاری ادرای بیمار شود، پزشک ممکن است عمل پروستاتکتومی ساده را برای درمان توصیه کند. در این شرایط انجام تمرینات فیزیوتراپی در دوران قبل و بعد از جراحی می تواند تا حد زیادی به کاهش مشکلات بیمار کمک کند.

موارد دیگری نیز وجود دارد که جراح ممکن است برای درمان آنها جراحی پروستات را توصیه کند، از جمله:

• خونریزی مکرر
• ناتوانی در تخلیه کامل مثانه
• ابتلا به سنگ مثانه همراه با بزرگ شدن پروستات
• هیدرونفروز یا افزایش فشار بر حالب در نتیجه احتباس ادرار

نوع جراحی به وضعیت پروستات و درصد پیشرفت بیماری بستگی دارد. در برخی موارد، با یک روش غیر تهاجمی بیمار کاملا درمان می شود. اما در موارد دیگر، جراحی پیچیده تر است و غده پروستات به طور کامل برداشته می شود. در اینگونه موارد زمان بهبودی احتمالا طولانی تر است.

سرطان پروستات پس از سرطان پوست، دومین سرطان شایعی است که مردان را درگیر می کند . از هر 8 مرد 1 نفر با میانگین سنی 66 سال به این بیماری مبتلا می شود. پس از هر عملی احتمال بروز مشکلات یا عوارض وجود دارد. برخی از عوارض جدی تر و معمولا با خطر مرگ همراه هستند. به همین علت درمان هر چه سریع تر آنها اهمیت زیادی دارد. از جمله:

عفونت

برای کاهش خطر ابتلا به عفونت پس از جراحی داروهای آنتی بیوتیک تجویز می شود. در صورت داشتن علائم عفونت به پزشک یا پرستار خود اطلاع دهید. علائم عبارتند از:

• احساس سرگیجه
• لرزش دست و پا
• احساس گرما و سرما
• تورم یا قرمزی اطراف زخم
• تب بالای 37.5 درجه سانتیگراد
• افت دمای بدن به کمتر از 36 درجه سانتیگراد

با رعایت موارد زیر می توانید خطر ابتلا به عفونت در دوران پس از عمل را تا حد زیادی کاهش دهید:

• پیش از عمل سیگار را ترک کنید.
• پس از عمل هر چه سریعتر بلند شوید و حرکت کنید.
• تمرینات تنفسی که فیزیوتراپیست به شما آموزش می دهد را به طور منظم انجام بدهید.

مشکل نعوظ

ممکن است بعد از پروستاتکتومی رادیکال در نعوظ مشکل داشته باشید. به این حالت ناتوانی جنسی یا اختلال نعوظ می گویند. برخی از بیماران بعد از عمل منی کمتری دارند یا حتی ممکن است اصلا منی تولید نکنند. این وضعیت به ارگاسم خشک معروف است.

احتمال بروز ناتوانی جنسی در افراد مسن بیشتر است. بنابراین قبل از انجام عمل جراحی با پزشک خود صحبت کنید تا در مورد خطر بروز مشکلات بعد از عمل آگاهی بیشتری پیدا کنید.

داروهایی وجود دارند که می توانند به رفع مشکلات نعوظ بعد از جراحی کمک کنند. به عنوان مثال مصرف داروهایی مانند سیلدنافیل یا ویاگرا تا حدودی برای کاهش مشکل نعوظ موثر هستند. اگر می خواهید در آینده بچه دار شوید، می توانید اسپرم خود را قبل از عمل جراحی ذخیره کنید.

نشت ادرار

ممکن است بعد از عمل جراحی پروستاتکتومی رادیکال در کنترل مثانه خود دچار مشکل شوید. این مشکل بی اختیاری ادرار نامیده می شود. از جراح خود بپرسید که احتمال ابتلا شما به این بیماری چقدر است و دوره بهبود به طور نسبی چه مدت طول می کشد. تعداد کمی از مردانی که تحت عمل جراحی پروستاتکتومی قرار می گیرند هرگز کنترل کامل مثانه خود را به دست نمی آورند.

در صورت بی اختیاری ادرار، پزشک شما را به یک کلینیک فیزیوتراپی ارجاع می دهد. در جلسات فیزیوتراپی، تمرینات عضلانی برای کنترل مثانه را به شما آموزش می دهند. داروها نیز می توانند به تسکین این مشکل کمک کنند.

اکثر مردان پس از عمل برای مدتی احساس ضعف و خستگی می کنند. مدت زمانی بروز این عوارض، بین افراد متفاوت است. اگر ضعف شما بیش از چند هفته ادامه داشت، به پزشک خود اطلاع دهید. در اینگونه موارد پزشک برای رفع مشکل چندین جلسه فیزیوتراپی را تجویز می کند.

روش های بهبود یا درمان عوارض بعد از جراحی پروستات

کلیه عوارض بعد از جراحی فیزیوتراپی، به روش های مدیریت و درمان نیاز دارند. اما گزینه درمان بسته به تشخیص پزشک و نوع عارضه ممکن است تا حدودی مختلف باشد. برخی از روش های بهبود یا درمان عوارض بعد از جراحی پروستات عبارتند از:

دارودرمانی

درمان‌های دارویی برای عوارض جراحی پروستات شامل موارد زیر است:

داروهای تجویزی	تاثیر دارو
داروهای مسکن مانند آسپرین	کاهش درد
داروهای ضد التهاب مثل ایبوپروفن	تسکین التهاب و تورم پس از عمل
داروهای بی حسی	کنترل درد و تورم در ناحیه عمل
داروهای کنترل علائم تحریک ادرار	پیشگیری از تکرر ادرار
داروهای هورمونی ضد آندروژن	کمک به درمان سریع تر سرطان و پیشگیری از پیشرفت بیماری
داروهای ضد بی‌اختیاری مثانه	کمک به کنترل بهتر مثانه

دارو باید توسط پزشک متخصص تجویز شود. حتما با پزشک خود در مورد عوارض و درمان‌های مختلف مشورت کنید. همچنین برای کمک به درمان سریع تر و کوتاه تر شدن دوره بیماری توصیه‌های پزشک و دستورات مصرف دارو را با دقت رعایت کنید.  

تغذیه سالم بعد از جراحی پروستات

رژیم غذایی مناسب برای پیشگیری و درمان عوارض جراحی پروستات مصرف موادغذایی مفیدی است که به بهبود سیستم ادراری کمک می کند. رژیم غذایی سالم برای کمک به سلامت پروستات عبارت است از:

• میوه‌ها و سبزیجات: مصرف بالایی از میوه‌ها و سبزیجات باعث فراهم شدن ویتامین‌ها، مواد معدنی و آنتی‌اکسیدان‌ها می‌شود که برای سلامت پروستات حیاتی هستند. به خصوص آنتی اکسیدان مهمی مانند لیکوپن که به مقدار زیاد در گوجه‌فرنگی یافت می‌شود، تا حد زیادی در سلامت پروستات موثر است.
• منابع غنی پروتئین: مصرف منابع سالم پروتئین مانند ماهی، مرغ، بلغور گندم، لوبیا و نخود فرنگی می‌تواند به تقویت عملکرد پروستات کمک کند.
• محصولات لبنی نیمه چرب یا کم چرب: مصرف محصولات لبنی نیمه چرب یا کم چرب مانند ماست، کره و پنیر به عنوان یک منبع سالم فسفر و کلسیم  سطح سلامت پروستات را افزایش می دهد.
• مصرف مواد ضد التهاب: موادی مانند زنجبیل، کرفس، همچنین سبزیجات و میوه‌های تازه می‌توانند به کاهش التهابات مرتبط با عوارض جراحی پروستات کمک کنند.
• مواد غذایی حاوی اسیدهای چرب امگا-3: مصرف غذاهای دریایی مانند ماهی‌ سالمون که دارای اسیدهای چرب امگا-3 هستند، می‌تواند به بهبود وضعیت پروستات کمک کند.
• کاهش مصرف گوشت قرمز: مصرف بیش از حد گوشت قرمز (مانند گوشت گاو و گوساله) ممکن است به ورم پروستات منجر شود. بهتر است که میزان مصرف گوشت قرمز را در رژیم غذایی خود کاهش دهید.
• کاهش مصرف قند و محصولات شیرین: مصرف بالای قند و محصولات شیرین معمولا به افزایش التهاب و مشکلات مرتبط با پروستات منجر می شود.
• مصرف مایعات کافی: آب و مایعات دیگر مانند آب‌میوه‌ها و نوشیدنی‌های سالم می‌توانند به تخلیه بهتر ادرار و پاکسازی مجاری ادراری کمک کنند.

در آخر، باید به توصیه‌های پزشک خود در خصوص رژیم غذایی مناسب برای بهبود بیماری خود پایبند باشید.  

ورزش های بعد از عمل پروستات

انجام منظم تمرینات ورزشی باعث می شود تا خطر ابتلا به عوارض  بعد از عمل پروستات کاهش پیدا کند. برای همین پزشک ممکن است برخی تمرینات ورزشی را برای بیمارانی که تحت جراحی پروستات قرار گرفته اند، تجویز کند. این ورزش‌ها شامل موارد زیر است:

• معاینه‌ها و تمرینات فیزیوتراپی: ممکن است پزشک با توجه به وضعیت جسمی شما، انجام تمرینات و معاینات فیزیوتراپی در منزل را توصیه کند. انجام تمرینات فیزیوتراپی، در تقویت عضلات کوتاه شده تاثیر زیادی دارد. متخصصان طب فیزیکی در مرکز توانبخشی دایان با بهترین و به روزترین امکانات به بیماران در بهبود سریع تر بعد از عمل کمک می کنند. 
• معاینات و تمرینات تنفسی: تمرینات تنفسی می‌توانند به بهبود کنترل مثانه و کاهش مشکلات مرتبط با ادرار کمک کنند.
• وسایل ورزشی: گاهی نیاز است که برای بهبود کنترل مثانه از وسایل ورزشی مانند دوچرخه ثابت استفاده کنید.
• پیاده‌روی: پیاده‌روی سبک می تواند به تقویت عضلات و افزایش تحمل بدن کمک کند.
• یوگا و مراقبت‌های بدنی: تمرینات یوگا و مراقبت‌های بدنی باعث افزایش انعطاف‌پذیری و تقویت عضلات می شوند.
• قدرت و مقاومت: تمرینات تقویتی مانند بلند کردن وزنه می‌توانند به تقویت عضلات بدن کمک کنند.
• تمرینات تنگ و رها کردن ماهیچه ها: به این تمرینات کگل گفته می شود. تمرینات کگل برای تقویت عضلات لگن موثر هستند و می‌توانند به بهبود کنترل مثانه کمک کنند.

تمرینات فیزیوتراپی بعد از عمل پروستات باید با توجه به وضعیت جسمی شما توسط پزشک تجویز شوند. در آغاز، باید تمرینات را با حداقل فشار و استراحت‌های کافی انجام دهید و سپس به تدریج میزان فشار را افزایش دهید.قبل از شروع هر برنامه ورزشی جدید، ابتدا با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئن شوید که ورزش برای شما مناسب است.

انجام فیزیوتراپی بعد از جراحی پروستات

انجام تمرینات فیزیوتراپی قبل ازجراحی برای کاهش بی اختیاری ادرار مفید است. در این شرایط باید ماهیچه های کف لگن که باعث کنترل ادرار می شوند، را شناسایی کنید. این ماهیچه ها اسفنکتر خارجی (pic) را در خود جای می دهند که در عملکرد مثانه نیز نقش دارد. شناسایی و تقویت این ماهیچه‌ها به کنترل ادرار پس از جراحی کمک می کند. به همین علت شروع فیزیوتراپی حداقل یک ماه قبل از جراحی توصیه می شود.

مهمترین نکات در جلسات فیزیوتراپی پروستات بعد از جراحی عبارتند از:

• تمرینات عضلات کف لگن: این تمرینات بعد از پروستاتکتومی اهمیت ویژه ای دارند. آنها باعث تقویت ماهیچه های مثانه و روده می شوند و به حفظ عملکرد جنسی کمک می کنند.
• تقویت هسته: روی تمریناتی تمرکز کنید که باعث تقویت عضلات مرکزی بدن می شوند. این تمرینات از عضلات مرکزی کمر و لگن پشتیبانی می کنند.
• بهبود تعادل بدن: فیزیوتراپی می تواند به بهبود وضعیت و هم ترازی بدن کمک کند. زیرا عمل جراحی در برخی از بیماران می تواند منجر به عدم تعادل عضلانی شود.
• مدیریت بی‌اختیاری ادرار: بی اختیاری ادرار یکی از مشکلات شایع پس از جراحی است. فیزیوتراپیست‌ها  بیمار را در مورد تکنیک‌هایی برای مدیریت و غلبه بر بی‌اختیاری ادرار راهنمایی می کنند.
• مدیریت بافت اسکار: برخی از تکنیک های فیزیوتراپی مانند ماساژ و کشش ملایم در مدیریت بافت اسکار و بهبود تحرک بافت ها تاثیر زیادی دارد.
• مدیریت درد: فیزیوتراپیست ها می توانند تکنیک هایی را برای مدیریت درد یا ناراحتی بعد از عمل ارائه دهند.
• بازگشت به فعالیت‌های روزمره: متخصص فیزیوتراپ  در مورد زمان و چگونگی از سرگیری ایمن فعالیت‌های منظم، از جمله ورزش، کار و فعالیت جنسی بیمار را راهنمایی می کند.
• آموزش بیمار: فیزیوتراپ در مورد اصلاح سبک زندگی، از جمله رژیم غذایی و مصرف مایعات، اطلاعات مفیدی را به بیمار می دهد.
• حمایت عاطفی: روند بهبودی پس از پروستاتکتومی معمولا از نظر عاطفی چالش برانگیز است. فیزیوتراپیست ها اغلب پشتیبانی لازم را  برای کمک به جنبه های روانی بیمار ارائه می دهند.
• برنامه های درمانی سفارشی: نیازهای هر بیمار منحصر به فرد است. فیزیوتراپیست بر اساس شرایط خاص، از جمله نوع جراحی و سلامت کلی فرد، برنامه درمانی را تنظیم می کند.

فیزیوتراپی پس از عمل پروستات پروستاتکتومی، نقش مهمی در روند بهبودی دارد. هدف این تمرینات کمک به بازیابی قدرت، انعطاف پذیری و عملکرد عضلات ناحیه لگن است.

فیزیوتراپی پروستات با استفاده از تحریک الکتریکی عصب

TTNS شامل تحریک عصب تیبیال خلفی است، یک عصب حسی حرکتی که از L4-S3 سرچشمه می گیرد و مستقیماً به کنترل مثانه کمک می کند. تحریک این عصب نوعی تعدیل عصبی است که باعث مهار و کنترل بهتر انقباضات مثانه می شود. تحریک الکتریکی عصب همچنین ظرفیت ذخیره سازی مثانه را افزایش می دهد و باعث کاهش احساس فوریت ادرار در بیمار می شود.

عصب تیبیال خلفی برای تحریک به راحتی قابل دسترسی است زیرا در پشت مالئول داخلی قرار دارد.

روش های تحریک عصب تیبیال

• تحریک عصب تیبیا از راه پوست، با الکترودهای سر سوزنی که تهاجمی و گران هستند.
• تحریک عصب تیبیا از طریق پوست با روش (TTNS)، که فقط به یک دستگاه اولیه TENS (تحریک الکتریکی عصب) و الکترودهای استاندارد نیاز دارد. TTNS بسیار مقرون به صرفه تر از تحریک عصب تیبیا با الکترود است و انجام آن بسیار ساده تر است.

این درمان برای بیمارانی استفاده می شود که با علائم OAB فوریت ادرار، تکرر ادرار / شب ادراری، با یا بدون بی اختیاری فوریتی مراجعه می کنند. TTNS اغلب پس از شکست درمان های محافظه کارانه استاندارد مانند تمرین عضلات کف لگن، بازآموزی رفتاری مثانه، اصلاح شیوه زندگی و دارو استفاده می شود.

در این روش دو الکترود روی مچ پا و عصب تیبیال خلفی قرار می‌گیرد و پارامترهای خاصی توسط فیزیوتراپ روی دستگاه TENS تنظیم می‌شود. سپس بیماران روزانه به مدت 12 هفته و هر جلسه 30 دقیقه از TTNS در خانه استفاده می کنند.

TTNS یک روش درمانی نسبتاً ایمن است که تنها موارد منع مصرف آن حاملگی، تپش قلب، صرع، وجود فلز درون مچ پا و زخم های باز مچ پا است. عوارض جانبی بسیار کم است و شامل درد، گرفتگی، التهاب یا خارش محل الکترود و گاهی احساس سرگیجه است.

مطالعات نشان می دهد که استفاده از تحریک عصب تیبیا از طریق پوست با روش (TTNS)  در 48-93٪ از بیماران بسیار موثر است و نرخ درمان بی اختیاری ادرار را تا 25 الی45٪  کاهش می دهد.

فیزیوتراپی بعد عمل پروستات با آموزش بیوفیدبک

بیوفیدبک (Biofeedback) از روش های بسیار موثر در کاهش عوارض بعد از جراحی پروستات است. در این نوع جراحی، که به عنوان پروستاتکتومی شناخته می‌شود، جراح غده پروستات را از بدن خارج می کند. یکی از مهمترین عوارض جراحی عدم کنترل کامل بر دفع ادرار است که به عنوان ناتوانی در کنترل ادرار یا تورما شناخته می‌شود. عمل جراجی پروستاتکتومی در برخی دیگر از بیماران نیز منجر به ضعف عضلات کمر و کف لگن می شود.

بیوفیدبک یک روش غیردارویی است که در تقویت عملکرد عضلات به بیمار کمک می‌کند. در این روش، فرد با استفاده از حسگرها و بازخورد‌های صوتی یا تصویری، می‌تواند عملکرد عضلات خود را بسنجد و یاد بگیرد که چگونه آن‌ها را تقویت و کنترل کند. برای بیمارانی که پس از پروستاتکتومی مشکلات ادراری دارند، فیزیوتراپی بعد عمل پروستات با آموزش بیوفیدبک باعث بهبودی سریع تر می شود و به بیمار کمک می کند تا به تدریج کنترل بیشتری بر روی عملکرد عضلات کمر و کف لگن پیدا کند.

بیوفیدبک بعد از جراحی پروستات چگونه انجام می شود؟

بیوفیدبک بعد از جراحی پروستات به عنوان یک روش فیزیوتراپی درمانی مورد استفاده قرار می گیرد. این روش به شما کمک می‌کند تا عضلات مرتبط با کنترل ادرار را تقویت کنید و عملکرد آنها را بهبود دهید.

مراحل انجام بیوفیدبک بعد از جراحی پروستات عبارتند از:

• مشاوره و ارزیابی اولیه: در این مرحله، با یک فیزیوتراپیست یا متخصص بیوفیدبک مشاوره می‌کنید. او به شما توضیح می‌دهد که تمرینات بیوفیدبک چیست و چگونه می‌تواند به شما کمک کند. با همکاری تیم درمانی، هدف‌های مشخصی برای بهبود کنترل ادرار و عملکرد عضلات تعیین می‌شود.
• استفاده از حسگرها: در جلسات بیوفیدبک، حسگرها بر روی منطقه‌های مرتبط با کنترل ادرار نصب می شوند. این حسگرها اطلاعاتی در مورد فعالیت عضلات و تغییر در فشارهای موضعی ارائه می دهند.
• بازخورد: با استفاده از حسگرها، اطلاعات در مورد عملکرد عضلات به نمایش در می‌آید. این اطلاعات ممکن است به صورت صوتی، تصویری یا حرکتی باشند.
• تمرین و تکرار: فیزیوتراپیست با توجه به بازخورد، ممکن است تمرینات خاصی را به شما توصیه کند. این تمرینات معمولاً شامل تقویت عضلات کف لگن و عضلات مرتبط با کنترل ادرار هستند.
• مراقبت‌های خانگی: فیزیوتراپیست با توجه به نتایج ارزیابی تمریناتی به شما یاد می دهد تا آنها را در خانه انجام بدهید و روند بهبود خود را به تنهایی دنبال کنید.
• ارزیابی پیشرفت: در جلسات مکرر، پیشرفت شما ارزیابی می‌شود و تغییر در عملکرد عضلات و کنترل ادرار مورد بررسی قرار می‌گیرد.

به هر حال، این اهداف ممکن است بسته به وضعیت فرد و توصیه‌های پزشک و فیزیوتراپیست تغییر کند. مهم است که همواره با تیم درمانی و پزشک خود در تماس باشید و هرگونه نگرانی یا سوالی را با آنها در میان بگذارید.

تمرین های تقویت کننده عضلات کف لگن

اگر به دنبال چند تمرین جایگزین برای تمرینات کگل می‌گردید، این تمرینات را حتما انجام دهید. این ۵ حرکت ورزشی باعث تقویت عضلات کف لگن و کاهش اختلال در این ناحیه می شوند.

۱. حرکت اسکوات

حرکت اسکوات بزرگ‌ترین عضله بدن را درگیر می‌کند و یکی از بیشترین تاثیرات را برای بهبود قدرت بدن دارد. وقتی این حرکت اساسی را انجام می‌دهید، قبل از این‌که هر گونه وزنه‌ای اضافه کنید، ابتدا باید از نحوه صحیح حرکت مطمئن شوید.

۲. هیپ تراست نشسته

این حرکت تقویت عضلات کف لگن در واقع تمرینی برای پا است که پایه و اساس خیلی از حرکات دیگر در پیلاتس را تشکیل می‌دهد. با اضافه‌کردنِ حرکت اسپلیت می‌توانید عضلات ران و کف لگن را نیز درگیر کنید.

۳. حرکت سگ پرنده

حرکت سگ پرنده تمرینی برای تعادل و ثبات است. این حرکت در واقع برای کل بدن موثر است و باعث می‌شود تعداد زیادی از عضلات بدن‌تان را درگیر کنید، که شامل عضلات کف لگن نیز می‌شود.

۴. حرکت پل

حرکت پل یکی از تمرینات فوق‌العاده برای باسن است. این تمرین اگر کاملاً درست انجام شود می‌تواند روی تقویت عضلات کف لگن هم تأثیر بگذارد. حتی بدون وزنه هم مکث‌ها و حرکت‌های موجود در این تمرین باعث می‌شود تا انقباض عضلات کف لگن را حس کنید.

اگر می‌خواهید این حرکت را به‌صورت پیشرفته‌تر انجام دهید، می توانید آن را روی یک توپ طبی امتحان کنید. برای شروع حرکت، پاهای‌ خود را روی توپ قرار دهید و کمرتان را صاف روی زمین بگذارید؛ سپس مراحلی که در بالا گفته شد را به ترتیب انجام دهید.

۵. پلانک معکوس

انجام صحیح این حرکت نیز تاثیر زیادی در تقویت عضلات کف لگن و بهبود این قسمت از بدن دارد. سعی کنید این حرکت و دیگر حرکات معرفی شده را انجام دهید و از نتایج مثبت آن در افزایش سلامتی خود لذت ببرید.

تمرین های کنترل عضله های کف لگن

درمان های متعددی برای کنترل نشت ادرار وجود دارد اما چیزی که بسیاری از بیماران آن را مفید می دانند، فیزیوتراپی پروستات و کف لگن و انجام تمرین ماهیچه های کف لگن بعد از عمل جراحی پروستات است. این ورزش بسیار آسان است اما پیدا کردن ماهیچه صحیح برای تمرین در وهله اول کمی مشکل به نظر می رسد.

ماهیچه های کف لگن از استخوان شرمگاهی در قسمت جلویی بدن تا انتهای ستون فقرات و زیر مثانه و روده بزرگ قرار دارند. این گروه از ماهیچه ها درست مانند یک تسمه مثانه و روده را نگه داشته و به فرد دردفع ادرار و مدفوع کمک می کنند.

تقویت این ماهیچه ها از طریق فیزیوتراپی پروستات، باعث کاهش مشکلاتی مانند نشت و بی اختیاری ادرار در اغلب بیماران می شود. در برخی از بیماران نشت ادرار هنگام تحریک جنسی رخ می دهد.

تقویت ماهیچه های کف لگن برای مدیریت سایر عوارض ناشی از درمان سرطان پروستات نیز موثر است. به عنوان مثال انجام منظم این تمرینات به رفع مشکل ایجاد نعوظ و نگه داشتن آن، مشکلات روده بزرگ مثل احساس مداوم دفع، نشت مدفوع یا دفع مداوم باد نیز کمک می کند. 

بنابراین فوائد خیلی زیادی برای شروع تمرینات کگل وجود دارد. اگر قرار است به خاطر سرطان پروستات یا پروستات بزرگ شده جراحی شوید، شروع این ورزش های فیزیوتراپی قبل از انجام عمل جراحی پروستات، ایده بسیار خوبی است.

انجام تمرینات فیزیوتراپی بعد عمل پروستات می تواند از نشت ادرار جلوگیری کند. بنابراین بعد از جراحی پروستات و به محض برداشتن سوند، فیزیوتراپی و ورزش ماهیچه های کف لگن را شروع کنید. انجام این ورزش ها کاملا ایمن است و هیچ خطری ندارد. اگر قبلا جراحی داشته اید اما هنوزمشکل دفع ادرار دارید، همین حالا ورزش را شروع کنید چون برای بهبود سریع تر شما بسیار مفید است.

چگونگی پیدا کردن ماهیچه کف لگن

به علت طرز قرار گیری، فرد قادر نیست ماهیچه های کف لگن را مثل ماهیچه های دست و پا به خوبی از روی پوست پیدا کند بنابراین پیدا کردن این عضلات کمی زمان بر است.

۱- ابتدا بنشینید، بایستید یا دراز بکشید. در هر موقعیتی که راحت تر هستید بمانید و فرقی ندارد. ران و باسن خود را ریلکس کنید.

۲- سپس ماهیچه های باسن و مقعد را منقبض کنید، انگار می خواهید جلوی خروج باد را بگیرید. سپس انقباض را رها کنید. سعی کنید ران و باسن خود را به هم نچسبانید یا ماهیچه های شکمی را منقبض نکنید. نفس تان را هم حبس نکنید و خیلی نرمال نفس بکشید.

۳- هم زمان، تصور کنید در حال ادرار کردن هستید و خود را منقبض کنید به گونه ای که می خواهید جلوی دفع ادرار را بگیرید و بعد انقباض را رها کنید. می توانید حین دفع ادرار هم این کار را یک یا دو بار انجام دهید چرا که به یافتن ماهیچه درست کمک می کند. این حرکت را مدام انجام ندهید چرا که باعث ایجاد مشکلاتی در خالی کردن مثانه می شود.

۴- اگر ماهیچه های صحیح را منقبض کنید، در آلت تناسلی حالت شیب حس می کنید و کیسه بیضه ( پوست اطراف بیضه کمی بالاتر می رود. برای شروع، این ورزش را جلوی آینه انجام بدهید. چون می توانید حرکات آلت تناسلی و کیسه بیضه را به خوبی مشاهده کنید.

۵- همچنین، با لمس پوست پشت کیسه بیضه می توانید بفهمید ماهیچه صحیح را ورزش می دهید یا خیر. باید حس کنید که ماهیچه ها بالا کشیده شده و با انقباض از انگشتانتان دور می شوند.

ورزش آرام ماهیچه های کف لگن

به آرامی ماهیچه ها را تا جایی که می توانید منقبض کنید تا وقتی که احساس بالا کشیده شدن پیدا کنید. سعی کنید این انقباض و بالا کشیده شدن را برای ده ثانیه نگه دارید. به طور عادی، نفس بکشید.

به آرامی ماهیچه ها را ریلکس کرده و ده ثانیه استراحت کنید. بالا کشیدن را تکرار کنید، چند ثانیه به خود به خود استراحت بدهید و تمرین را ده بار تکرار کنید. شاید حس کنید برای شروع قادر نیستید انقباض را برای ده ثانیه نگه دارید. با هر زمانی که می توانید شروع کنید و زمان را کم کم به ده ثانیه افزایش دهید.

ورزش سریع ماهیچه های کف لگن

همان حرکاتی که در بالا گفتیم تکرار کنید اما این بار با سرعت هر چه تمام ماهیچه ها را منقبض کنید. انقباض را یک ثانیه نگه دارید و بعد رها کنید. سعی کنید ده بار این انقباضات سریع را انجام دهید.

هیچ قانونی برای تعیین دفعات انجام ورزش های فیزیوتراپی پس از جراحی پروستات وجود ندارد. به عنوان مثال می توانید یک سری از ورزش های آرام و سریع را سه تا شش بار در روز انجام دهید و آن را تبدیل به بخشی از کار های روزمره زندگی تان کنید. سعی کنید تمرینات را زیاد از حد انجام ندهید. ماهیچه های کف لگن مثل بقیه ماهیچه ها هستند و اگر زیاد از آن ها کار بکشید خسته می شوند.

هدف از فیزیوتراپی بعد از جراحی پروستات چیست؟

فیزیوتراپی بعد از جراحی پروستات می تواند از جهات مختلف برای بیماران مزایا و اهمیت زیادی داشته باشد. پزشک با اهداف مختلف، فیزیوتراپی پروستات را برای بیماران را تجویز می کند. برخی از مهمترین آنها عبارتند از:

• کاهش درد
• بهبود عملکرد بدن
• بهبود مشکلات روده
• بهبود استقامت و توانایی عضله ها
• کاهش مشکلات مربوط به بی اختیاری ادرار

اگر چه تکنیک های فیزیوتراپی می توانند تاثیر زیادی در بهبود علائم بیمار داشته باشند، اما کیفیت تکنیک های فیزیوتراپی بعد عمل پروستات هم در اثربخشی وضعیت بیماران تاثیر زیادی دارد. برای همین بهتر است تمرینات فیزیوتراپی خود را زیر نظر فیزیوتراپیست های باتجربه در مراکز معتبر مانند دایان انجام دهید.

زمان شروع ورزش بعد از عمل پروستات

اگر قرار است به خاطر سرطان پروستات یا پروستات بزرگ شده جراحی شوید، شروع ورزش های فیزیوتراپی قبل از انجام عمل جراحی پروستات، ایده بسیار خوبی است. انجام این تمرینات باعث می شوند به آن ها عادت کرده و زود تر از موعد مشکل نشت ادرار را متوقف کنید. بعد از جراحی پروستات و به محض برداشتن سوند، فیزیوتراپی و ورزش ماهیچه های کف لگن را شروع کنید.

سخن آخر

جراحی پروستات در مبتلایان به بیماری ها و سرطان پروستات می تواند یکی از گزینه های درمانی آخر باشد که در برخی موارد عوارضی را به همراه دارد. بروز بی اختیاری ادرار و ضعف در عضلات کنترل ادرار یکی از مهمترین عوارض بعد از جراحی پروستات است. پزشک در این شرایط می تواند گزینه های درمانی مختلفی را برای جلوگیری و درمان عوارض بعد از جراحی تجویز کند. یکی از این موارد فیزیوتراپی پروستات است که می تواند تاثیر زیادی در بهبودی بیماران داشته باشد. اما انجام تکنیک های فیزیوتراپی بعد از عمل پروستات در مراکز فیزیوتراپی دایان برای بیماران با هدف بهبود حداکثری بیماران و توسط فیزیوتراپیست های باتجربه صورت می گیرد تا خیال بیماران بابت انجام خدمات فیزیوتراپی بعد از جراحی راحت باشد.

سوالات متداول