سندرم درد پاتلوفمورال و درد کشکک زانو

سندرم درد پاتلوفمورال (PFPS) شایع ترین علت درد زانوی بیماران است.

علت آن عدم تعادل در نیروهایی است که جهت گیری کشکک زانو و خم شدن و باز شدن زانو را کنترل می کنند، خصوصا زمانی که فشار وزن بیش از حدی بر روی زانو وارد می شود.

عوامل خظر زا برای ایجاد این مشکل عبارتند از:

استعمال بیش از حد، حادثه شدید، اختلال در عملکرد عضلات، سفتی رباط های جانبی، تحرک بیش از حد کشکک زانو و انعطاف پذیری ضعیف عضله ی چهار سر.

از علائم معمول این سندرم، درد در پشت یا اطراف کشکک زانو است.

این درد با دویدن و انجام فعالیت هایی که شامل خم کردن زانو هستند، بیشتر می شود.

از بررسی بیماران مبتلا به سندرم درد کشککی-رانی، موارد مختلفی مشخص شده است، از محدود شدن تحرک کشکک گرفته تا تحرک بیش از حد این استخوان.

برای اطمینان از صحت تشخیص وجود این سندرم، آزمایشی بر روی زانو انجام می شود که  در آن تمرکز اصلی بر روی کشکک و ساختار های اطراف آن است.  

برای بسیاری از افرادی که برایشان سندرم درد کشککی-رانی یا پاتلوفمورال تشخیص داده شده است، آزمایش های عکس برداری لزوما قبل از شروع درمان ها انجام نمی شود.

رادیوگرافی برای بیمارانی توصیه می شود که قبلا تجربه یک حادثه ی شدید یا یک جراحی را داشته اند، دچار تورم زانو هستند، سن شان بالای 50 سال است ( برای رد کردن احتمال استئوآرتریت) و کسانی که درد شان با درمان ها بهتر نمی شود.

تحقیقات اخیر نشان داده است که فیزیوتراپی در درمان  PFPS مفید بوده است.

شواهد کمی از تاثیر و مفید بودن استفاده مداوم از بریس های زانو یا دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی وجود دارد.

جراحی فقط زمانی باید در نظر گرفته شود که پس از گذراندن یک دوره کامل توانبخشی فیزیوتراپی، نتیجه مناسبی حاصل نشده باشد.

آموزش دادن به بیمار درباره ی اصلاح موارد خطرزا اهمیت زیادی در پیشگیری از آسیب دیدگی دوباره دارد.

درد کشکک زانو “زانوی دوندگان”

درد در زیر سطح کشکک نام های مختلفی دارد، مانند درد زانو در قسمت جلویی، نرمی کشکک، سندرم patella malalignment و سندرم درد کشککی-رانی یا پاتلوفمورال (PFPS).

سندرم درد پاتلوفمورال  یا کشککی رانی چیست؟

سندرم درد پاتلوفمورال یا کشککی-رانی (PFPS) دردی است که محل آن بین کشکک (کاسه زانو) و استخوان فمور (استخوان ران) است.

این مشکل زمانی اتفاق می افتد که از کشکک بیش از اندازه استفاده شود یا وقتی که اندازه فشاری که بر کشکک زانو وارد می شود بیشتر از توان تحمل بدن باشد.

زمانی که زانو خم یا راست می شود، استخوان های ران، کشکک را برروی مسیر درست آن بر روی استخوان ران می کشند.

غضروف مفصلی ای که سطح پشت کاسه زانو و مسیر استخوان ران را پوشش می دهد، ممکن است آنقدر ساییده یا تحریک شود که درد زیادی را در ناحیه ی استخوان زیر آن ایجاد کند.

هر چقدر فشردگی ناشی از انجام حرکات مقاومتی بیشتر باشد، فشاری که در آن مفاصل ایجاد می شود هم بیشتر خواهد بود.

با افزایش این فشار، فرسایش در آن مفاصل نیز بیشتر می شود.

اگر در این شرایط فرسایش غضروف اتفاق بیفتد، این غضروف های ژله ای و کلاژنی در عمیق ترین سطح لبه  جانبی کشکک هستند که فرسوده می شوند.  

این فرسایش موجب می شود که غضروف از استخوان زیری آن جدا شود و شدیدا دچار سوزش شود، اما در این شرایط سطح غضروف همچنان نرم باقی می ماند.

عواملی که با سندرم درد پاتلوفمورال  یا کشککی (PFPS) در ارتباط هستند

عامل	نشانه بالینی
چرخش استخوان فمور به سمت داخل	متمایل شدن کشکک ها به سمت یکدیگر و به سمت داخل، به دلیل چرخش استخوان فمور به سمت داخل
افزایش پرانتزی بودن پا	وقتی فرد جفت پا می ایستد، زانو هایش به سمت داخل می روند و یکدیگر تماس پیدا می کنند، این حالت هنگام اسکات زدن تشدید می شود. غالبا این مشکل با ضعف ماهیچه های سرینی میانی در ارتباط است.
چرخش استخوان درشت نی	اغلب با بیومکانیک پا در ارتباط است
چرخش مچ پا از مفصل سابتالار (sabtalar)	افتادگی پا یا گودی عمیق کف پا که با چرخش استخوان درشت نی در ارتباط است
انعطاف پذیری ماهیچه	ماهیچه های همسترینگ، ماهیچه راست رانی، ITB/TFL  و عضله ی گاستروکنمیوس
محل و حالت قرار گرفتن استخوان کشکک	شل شدن مفصل در ناحیه ی کشکک زانو و  حرکات غیر ارادی
ویژگی های بافت نرم	کمپلیانس بافت های داخلی و جانبی
کنترل ماهیچه ای عضلات چهار سر ران	ضعف عضلانی. زمان انقباض ماهیچه ی VMO. جهت گیری استخوان کشکک

نشانه ها و علائم  سندرم درد پاتلوفمورال PFPS

• درد در زیر، اطراف، یا دو طرف کشکک.
• درد و سفتی زیر استخوان کشکک، پس از نشستن طولانی مدت و پس از آن بلند شدن و  راه رفتن.
• احساس سایش، ترک خوردن، پرش و خشکی در زیر کشکک، هنگام حرکت زانو.
• درد در ناحیه ی کشکک زانو در هنگام دویدن، بالا رفتن از پله ها، خم کردن زیاد زانو یا زانو زدن
• احساسی شبیه قفل شدن زانو
• ورم کردن های گاه به گاه
• تشدید آسیب با بالا رفتن یا پایین آمدن از پله ها، گاهی اوقات با راه رفتن، خصوصا بر روی سطح شیب دار و با نشستن طولانی مدت
• خالی کردن زانو به طور مکرر(همراهی نکردن عضله چهار سر ران)

دلیل سندرم درد پاتلوفمورال یا زانوی دوندگان

استفاده بیش از حد از زانو

 خیلی زیاد و مکرر …. دویدن مسافت طولانی، بالا رفتن از پله،  اسکات زدن یا زانو زدن مکرر

فشار های طولانی

نشستن طولانی مدت با زانو های خم شده (نشستن روی صندلی در محل کار، صندلی ماشین یا صندلی هواپیما)

نوع فشار

فعالیت هایی که شامل ضربه زدن  یا پریدن باشد و دویدن در سراشیبی

فشار خیلی زیاد

تمرین هایی که در آنها نیاز است که زانو در برابر یک فشار خیلی زیاد یا وزنه خم شود.

مانند حرکت کشش زانو با دستگاه / حرکت کشش پا با دستگاه در باشگاه بدنسازی، اسکات زدن کامل، وارد شدن ضربه مستقیم به زانو یا افتادن بر روی زانو.

عدم تعادل ماهیچه

سفتی ماهیچه (ماهیچه های همسترینگ و نرمه ی ساق پا) باعث کاهش انعطاف پذیری هنگام راه رفتن و دویدن  می شود.

در نتیجه آن، استخوان کشکک بر روی قسمت کوچکی از مسیر فمور فشار زیادی وارد می کند و این منجر به درد ناشی از فرسایش بیش از حد در آن ناحیه می شود.

ماهیچه های ضعیف ممکن است نتوانند به طور مناسبی از استخوان کشکک حمایت کنند و موجب می شوند که ناحیه ای از کشکک زیاده از حد استفاده شده و دردناک شود.

صافی کف پا / چرخش بیش از حد پا از مچ

این مشکل مکانیک های مفصل را تغییر می دهد و با درد کشکک در ارتباط است.

کفش های نامناسب

کفش های دوندگی ای که برای دویدن مسافت های طولانی طراحی نشده اند (کفش هایی که سرشان باریک است و از رو بسته نمی شوند، کفش های مخصوص تمرین های مختلف) و یا دویدن با کفش های کهنه.

کفش های دوندگی باید بعد از دویدن 300 تا 500 مایل یا پس از 6 تا 9 ماه استفاده از آن عوض شوند.

بعد از برطرف کردن این نوع مشکل زانو، اولین کاری که باید قبل از شروع کردن دوباره ی دویدن انجام دهید، این است که یک جفت کفش مناسب دوندگی نو بخرید.

چه کاری می توانید برای جلوگیری از سندرم درد پاتلوفمورال  یا کشککی-رانی انجام دهید؟

• گرم کردن بدن به طور مناسب و انجام حرکات کششی قبل از ورزش کردن، تمرین کردن و یا قبل از شروع مسابقه.
• در نظر گرفتن زمان کافی برای استراحت کردن و ریکاوری بین هر دور از مسابقات یا ورزش ها و تمرین ها.
• انجام تمرین های مداوم برای افزایش قدرت بدنی، سرعت و استقامت بدن:

1. سلامت قلب و عروق
2. تقویت زانو و ران
3. انعطاف پذیری و استقامت

پیش بینی

درد شدید کشکک معمولا طی 6 تا 8 هفته استراحت کافی بر طرف می شود.

در این مدت فرد نباید زیاد راه برود، بدود، بپرد و فعالیت های دیگری که موجب تشدید آسیب می شوند انجام دهد.

اگر بیمار به بازی کردن، دویدن، پریدن، راه رفتن با درد یا انجام فعالیت های تشدید کننده آسیب ادامه دهد، بهبودی حاصل نمی شود.

برطرف شدن درد مزمن در ناحیه کشکک زانو و ران (در مواردی که ورزشکاران به خود فشار می آورند که با وجود درد و با وجود علائمی که بیش از 6 تا 8 هفته وجود داشته اند، به کار خود ادامه دهند) می تواند 6 ماه یا بیشتر طول بکشد.

دارو های ضد التهابی همچنین می توانند به درمان این مشکل کمک کنند.

درمان سندرم درد پاتلوفمورال یا کشککی-رانی

استراحت

نباید برای ورزش کردن بدوید، بپرید و حرکت کشش پا/زانو با دستگاه، حرکت دستگاه پله یا دوچرخه را انجام دهید.

داروهای ضد التهابی

(آسپرین، ایپروفن و غیره) ممکن است برای کاهش درد و التهاب مفید باشند.

کشش

کشش ماهیچه های نرمه ی ساق پا و همسترینگ (هر کشش را برای 30 ثانیه نگه دارید، دو بار در هر روز حرکات کششی را انجام دهید و در هر بار 2 یا 3 بار حرکات را تکرار کنید)

تقویت کردن

 تقویت عضله چهار سر ران از طریق انجام تمرین های ایزومتریک  به صورت 10 تا 15 تکرار در هر ساعت در تمام طول روز؛

بالا آوردن پا به صورت راست، دو بار در روز در 3 ست و در هر ست 10 تکرار؛  

اسکات زدن ناقص با خم کردن زانو تا 45 درجه و پایین رفتن سریع (در یک ثانیه) و بالا آمدن آهسته تر (در 2 ثانیه)، دو بار در روز در 3 ست و در هر ست 10 تکرار (اسکات زدن نباید برایتان دردی ایجاد کند).

تقویت ماهیچه پهن درونی (VMO) به عنوان راهی برای درمان PFPS توسط مطالعات بیومکانیکی تایید شده است و مطالعات بالینی موثر بودن آن را نشان داده اند.

این مطالعات بیومکانیکی نشان داده اند که در صورتی که ماهیچه  VMO قوی تر باشد، فشاری که بر پایین مفصل PFJ در زانو وارد می شود، کمتر خواهد بود.

تقویت ماهیچه های سرینی متوسط و کوچک- ضعیف بودن این ماهیچه ها باعث چرخش استخوان فمور به سمت داخل می شود و فشار وارد بر کشکک را افزایش می دهد.

اصلاح بیومکانیک

کشش های رتیناکولارجانبی، ماهیچه ی همسترینگ و کشش های عضله ی گاستروکنمیوس؛ استفاده از ارتوتیک ها

بهینه سازی شاخص توده بدن برای مثال کم کردن وزن.

اصلاح کفش در صورت لزوم یک جفت کفش مخصوص دوندگی جدید تهیه کنید

استفاده از ارتوتیک ها

نشان داده شده است که چرخش بیش از حد مچ پا، موجب افزایش چرخش زانو به سمت داخل می شود و یک مورد معمول برای درد در ناحیه ی کشکک است.

معروف است که مدل سازی بیومکانیکی می تواند به طرق مختلفی درد کشکک را کم کند.

اصلاح چرخش بیش از حد پا از مچ، موجب می شود که نتایج بهتری از درمان درد کشکک زانو حاصل شود.

کم کم دویدن آهسته را شروع کنید

به این صورت که یک روز در میان به طور متناوب راه بروید و آهسته بدوید و تدریجا مسافتی که به آهستگی می دوید را زیادتر و مسافتی که راه می روید را کمتر کنید تا اینکه بتوانید به طور پیوسته آرام آرام بدوید.

بستن باند

1. نشان داده شده است که بستن باند موجب کاهش درد می شود.
2. می تواند موجب تغییر حالت قرار گرفتن استخوان کشکک در اکثر افراد شود.
3. عملکرد ماهیچه های پهن در ران را تغییر می دهد.
4. قدرت ماهیچه های چهار سر ران را بهبود می بخشد.

فیزیوتراپی محدوده خیابان دولت