رادیکولوپاتی یا یک عصب تحت فشار در ستون فقرات، می تواند منجر به انواع مختلفی از علائم آزاردهنده شود، مانند درد، ضعف و بی حسی.
در این مقاله بررسی می کنیم که این بیماری چگونه اتفاق می افتد و علائم و نحوه تشخیص و درمان آن چگونه است.
رادیکولوپاتی چیست؟
وقتی دیسک های ستون فقرات آسیب ببیند، ممکن است بر ریشه‌های عصبی نزدیک خود تاثیر بگذارند و این منجر به رادیکولوپاتی میشود.
ستون فقرات ساختاری است که از روی هم قرار گرفتن ۳۳ استخوان یا مهره ای تشکیل شده است که از نخاع در برابر جراحت ها یا حوادث آسیب زننده محافظت می‌کنند.
استخوان های ستون فقرات به فرد این امکان را می‌دهند که بتواند بدنش را صاف نگه دارد، خم کند و بچرخاند.
این استخوان ها توسط شبکه ای از ماهیچه ها، تاندون ها و رباط ها در جای خود نگه داشته شده اند.
اعصاب از ستون فقرات ریشه می گیرند و به قسمت های دیگر بدن مانند دست ها و پاها گسترش پیدا می کنند.
ستون فقرات انحناهایی به شکل حرف S دارد که وجود این انحناها برای سلامت ستون فقرات حیاتی است.
این انحناها مسئول جذب شوک، حفظ تعادل و ایجاد دامنه حرکتی هستند.
هر قسمت از ستون فقرات نام و عملکرد خاصی دارد که در زیر به آن اشاره شده است:
- ستون فقرات سرویکال یا گردن
- ستون فقرات سینه ای یا میانه کمر
- ناحیه لومبار ستون فقرات یا پایین کمر
- استخوان ساکروم یا خاجی که ستون فقرات را به مفاصل ران متصل می کند
- استخوان دنبالچه
لابه لای هر دو مهره یک دیسک قرار گرفته است. این دیسک ها مانع از ساییده شدن مهره ها بر روی یکدیگر میشوند.
اگر جراحتی رخ دهد، این دیسک های بین مهره ای ممکن است آسیب ببینند و به ریشه اعصابی که در نزدیکی آنها قرار دارند، فشار بیاورند یا آنها را تحریک کنند.
بسته به اینکه کدام عصب تحت فشار قرار گرفته است، درد ممکن است در قسمت های مختلفی از بدن ظاهر شود.
افراد ممکن است در اثر یک جراحت دچار رادیکولوپاتی شوند اما این بیماری ممکن است بدون هیچ دلیل واضحی نیز ایجاد شود.
برای آن دسته از افرادی که بین ۳۰ تا ۵۰ سال سن دارند، احتمال بیشتری وجود دارد که در قسمت‌های سرویکال و لومبار ستون فقرات دچار رادیکولوپاتی شوند.
دلایل و عوامل خطر زا
رادیکولوپاتی
دلایل احتمالی زیادی برای رادیکولوپاتی وجود دارد مانند تکنیک های نامناسب در هنگام بلند کردن اجسام وضعیت بدنی نامناسب و جراحت‌های کمر
رادیکولوپاتی ممکن است به دلیل انواعی از بیماری ها یا جراحت ها ایجاد شود. مانند:
- فتق دیسک. فتق دیسک موجب وارد شدن فشار بر روی ریشه اعصاب اطراف آن می شود.
- سیاتیک
- بیماری های دژنراتیو دیسک
- خارهای استخوانی
- تومورهای ستون فقرات
- استئوآرتریت یا آرتروز ستون فقرات
- تنگی کانال ستون فقرات. یک یماری دردناک که زمانی ایجاد می شود که کانال ستون فقرات باریک شود.
- شکستگی های فشاری
- لغزش مهره (spondylolisthesis). وقتی مهره ای حرکت کند و بر روی مهره زیرین خود قرار بگیرد، لغزش مهره رخ داده است.
- کژ پشتی (scoliosis)، که به دلیل وجود یک انحنای غیر عادی در ستون فقرات ایجاد می شود.
- دیابتی که دلیل آن تغییر جریان خون در عصب است.
- نشانگان دم اسب، یک بیماری ناد اما خطرناک است که زمانی رخ می‌دهد که فشردگی ریشه عصب بر روی ارگان های لگنی و پاها تاثیر می گذارد.
عوامل خطر زای دیگری که در بروز رادیکولوپاتی نقش دارند، عبارتند از:
- بالا رفتن سن
- چاقی مفرط
- وضعیت بدنی نامناسب
- استفاده از تکنیک های نامناسب هنگام بلند کردن چیزی با دست
- حرکات تکراری
- سابقه خانوادگی در داشتن بیماریهای دژنراتیو استخوانی
علائم رادیکولوپاتی
از آنجا که اعصاب از نخاع گسترش پیدا می کنند و به قسمت های مختلفی از بدن می روند، بسته به اینکه فشردگی عصب در کدام ناحیه ستون فقرات اتفاق افتاده است، افراد علائم مختلفی را تجربه می کنند.
رادیکولوپاتی سرویکال
رادیکولوپاتی سرویکال زمانی اتفاق می‌افتد که یک عصب در گردن یا بالای کمر فشرده شود.
علائم مرتبط با رادیکولوپاتی سرویکال شامل موارد زیر هستند:
- درد در گردن، شانه، بالای کمر یا بازو
- ضعف یا بی حسی که معمولاً در یک طرف از بدن ایجاد می شود
فیزیوتراپی گردن
رادیکولوپاتی سینه ای
وقتی عصبی در ناحیه میانه کمر فشرده یا تحریک شود فرد ممکن است درد را در قفسه سینه یا تنه خود احساس کند.
رادیکولوپاتی سینه ای عارضه نادری است که ممکن است به اشتباه زونا (شینگلز) یا مشکلات قلبی شکمی یا کیسه صفرا تشخیص داده شود.
علائم مرتبط با رادیکولوپاتی سینه ای شامل موارد زیر هستند:
- درد ناگهانی و شدید و منتشر شونده یا درد سوزناک در دنده، پهلو یا شکم
- بی حسی و سوزش
رادیکولوپاتی لومبار
اگر فشردگی یا تحریک عصب در قسمت پایین کمر رخ داده باشد، فرد ممکن است دردی را در پایین کمر، پاها و ناحیه مفصل ران احساس کند.
رادیکولوپاتی لومبار با عنوان سیاتیک نیز شناخته می شود و علائم آن شامل درد و بی حسی در پایین کمر، مفاصل ران، باسن، ساق ها و ران ها و پاها است.
علائم معمولاً با نشستن طولانی یا زیاد راه رفتن بدتر می شوند.
در بعضی موارد اعصابی که بر روی روده و مثانه تاثیر می گذارند ممکن است فشرده شوند و فشردگی این اعصاب موجب بی اختیاری یا از دست دادن کنترل مثانه یا روده خواهد شد.
موارد زیر از دیگر علائم عمومی رادیکولوپاتی هستند:
- درد تیزی که از کمر شروع میشود و به پاها گسترش پیدا می‌کند.
- درد تیزی که هنگام نشستن یا سرفه کردن ایجاد می شود.
- بی حسی یا ضعف در پاها و ساق ها و ران ها
- بی حسی یا سوزش در کمر یا ساق ها و ران ها
- تغییراتی درحس یا در رفلکس ها، حساسیت بیش از حد
- درد در بازو یا شانه
- بدتر شدن درد با حرکت دادن گردن یا سر
- در موارد شدید بی اختیاری ادرار و مدفوع
تشخیص رادیکولوپاتی
علاوه بر یک معاینه فیزیکی و بررسی علائم، پزشکان ممکن است برای تشخیص رادیکولوپاتی از موارد زیر استفاده کنند:
- عکس برداری رادیولوژی با اشعه ایکس، MRI و سی تی اسکن
- آزمایش پالس الکتریکی که الکترومیوگرافی یا EMG نام دارد، برای آزمایش عملکرد عصب
درمان رادیکولوپاتی
رادیکولوپاتی معمولاً بدون جراحی نیز قابل درمان است. بسته به شدت رادیکولوپاتی و دیگر بیماری ها پزشکان داروهای خاصی را توصیه می کنند، مانند:
درمان های رادیکولوپاتی ممکن است شامل مصرف داروهای مسکن و پوشیدن گردن بند طبی باشند.
- داروهای غیر استروئیدی مانند ایبوپروفن، آسپرین یا ناپروکسین
- کورتیکواستروئید های خوراکی یا استروئیدهای تزریق شدنی
- داروهای مسکن نارکوتیک (مخدر)
- فیزیوتراپی
- یک گردن بند طبی نرم
- استفاده از یخ و گرما
فیزیوتراپی رادیکولوپاتی
یک فیزیوتراپیست می تواند درمان های مختلفی نظیر گرمادرمانی، اولتراسونوگرافی، لیزر پرتوان، مگنت درمانی، تحریک الکتریکی و تکنیک های آرامسازی عضلانی ، طب سوزنی و… را برای عضلات کمر و بافت های نرم به کار گیرد تا درد رادیکولوپاتی کمر را کاهش دهد.
همانطور که دردتان تسکین می یابد، فیزیوتراپیست می تواند تمریناتی را برای افزایش انعطاف پذیری، تقویت کمر و عضلات شکمی و بهبود وضعیت بدنی شما به شما آموزش دهد.
استفاده منظم از این تکنیک ها می تواند به جلوگیری از بازگشت درد کمک کند. بدون شک فیزیوتراپی برای درمان رادیکولوپاتی مهمترین بخش درمان دردهای رادیکولوپاتی می باشد زیرا بدون استفاده از هز نوع دارو و جراحی به درمان کامل شما می انجامد
در بعضی موارد پزشکان ممکن است جراحی را برای درمان علت فشردگی عصب توصیه کنند.
از جمله رویه های جراحی که برای درمان این مشکل به کار میروند می توان به مواردی چون ترمیم فتق دیسک، بیشتر کردن فضای کانال ستون فقرات، برداشتن خار استخوانی یا جوش دادن استخوان ها اشاره کرد.
هر موردی ویژگی های خاص خود را دارد و پزشک درباره جزئیات انواع مختلفی از جراحی ها با بیمار صحبت خواهد کرد.
انتخاب این گزینه ها به دلیل اصلی رادیکولوپاتی، سلامت عمومی فرد و عوامل شخصی دیگر بستگی خواهند داشت.
پیشگیری از نظر فیزیوتراپی
استفاده از بعضی استراتژی های فیزیوتراپی در جلوگیری از بروز درد ناشی از فشردگی عصب مفید هستند، مانند:
- حفظ وضعیت بدنی مناسب در همه شرایط حتی هنگام رانندگی کردن
- استفاده از تکنیک های مناسب برای بلند کردن چیزها با دست
- داشتن فعالیت فیزیکی منظم مانند تمرین های تحمل وزن
- تقویت میان تنه
- حفظ وزن مناسب
- در نظر گرفتن وقفه های مکرر و گنجاندن حرکات کششی در فعالیتهای روتین
- خم نکردن سر برای نگه داشتن تلفن بر روی شانه
