پارکینسون یک اختلال عصبی است که به طور عمده بر روی نورون های عصبی تولید کننده هورمون دوپامین (“دوپامینرژیک”) در منطقه خاصی از مغز، به نام ماده سیاه اثر می گذارد. این بیماری از ﮔﺮوه ﺑﯿﻤﺎرﯾﻬﺎي ﺗﺤﻠﯿﻞ ﺑﺮﻧﺪه دﺳﺘﮕﺎه ﺧﺎرج ﻫﺮﻣﯽ ﯾﺎ اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال اﺳﺖ ﮐﻪ در آن ﺳﻠﻮﻟﻬﺎي ﻣﺎده ﺳﯿﺎه ﻣﻐﺰ واﻗﻊ در ﻣﻐﺰ ﻣﯿﺎﻧﯽ ﺑﻪ ﺗﺪرﯾﺞ از ﺑﯿﻦ ﻣﯽ روﻧﺪ و ﻫﻤﯿﻦ اﻣﺮ ﻣﻮﺟﺐ ﮐﺎﻫﺶ ﺗﻮﻟﯿﺪ ﻧﻮروﺗﺮاﻧﺴﻤﯿﺘﺮ دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﺷﻮد. در این مقاله به راه کار های فیزیوتراپی برای درمان و مقابله با بیماری پارکینسون خواهیم پزداخت.
از درد و کوفتگی بدن خسته شدی؟
تماس بگیر و وقت معاینه یا فیزیوتراپی تنظیم کن!
در ﺑﺮرﺳﯽ آﺳﯿﺐ ﺷﻨﺎﺧﺘﯽ، ﺟﺴﻢ ﺳﯿﺎه رﻧﮕﺪاﻧﻪ ﻫﺎي ﺧﻮد را از دﺳﺖ ﻣﯽ دﻫد.(فیزیوتراپی پارکینسون)
بیماری پارکینسون مرتبط با از دست دادن سلول های عصبی تولید کننده دوپامین در مغز است. هورمون دوپامین نقش بسیار مهمی در تنظیم حرکتات بدن دارد و کاهش آن می تواند علت بسیاری از علائم بیماری پارکینسون باشد.
دوپامین و سایر مواد شیمیایی مغزی معمولاً در تعادل اند و برای کنترل حرکات بدن، پروسه تفکر، تصمیم گیری، خلقیات و سایر رفتارها بسیار مهم هستند.
دلایل دیگر ایجاد بیماری پارکینسون هنوز مشخص نیست. تاریخچه خانوادگی یا قرار گرفتن در معرض سموم خاص محیطی یا ممکن است منجر به بروز پارکینسون شوند.
پارکینسون بیماری ای فرساینده است یعنی در طول زمان بدتر می شود اما کشنده نیست. شدت و علائم این بیماری بسیار وسیع است.
برخی افراد این بیماری را به مدت ۲۰ تا ۳۰ سال دارند و کاهش آرام و به مرور در حرکات و طرز تفکر خود در طولانی مدت می بینند. برخی دیگر این بیماران طی ۵ تا ۱۰ سال در انجام حرکات و تفکر مشکل پیدا کرده و بیماری پیشرفت سریعی دارد. حدود یک میلیون نفر در ایران مبتلا به این بیماری هستند. این بیماری معمولا درسن بالای 60 سال ایجاد می شود و با بالا رفتن سن شیوع آن نیز افزایش می یابد.
- 1. علائم بیماری پارکینسون
-
2.
فیزیوتراپی ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن
- 2.1. ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮاﻧﺒﺨﺸﯽ و فیزیوتراپی برای پارکینسون
- 2.2. ﺗﮑﻨﯿﮏ دﯾﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﮕﻮﻫﺎي دوﻃﺮﻓﻪ و ﮐﺮاس تسهیل عصبی عضلانی اﺳﺖ.
- 2.3. تشخیص پارکینسون
- 2.4. فیزیوتراپی چگونه به درمان پارکینسون کمک می کند؟
- 2.5. برنامه درمانی فیزیوتراپی پارکینسون
- 2.6. آیا پیشگیری امکان پذیر است؟
- 2.7. برای درمان پارکینسون به چه نوع متخصص فیزیوتراپی نیاز است؟
- 2.8. ﻧﮑﺎت آﺧﺮ درباره فیزیوتراپی پارکینسون
علائم بیماری پارکینسون
علائم غیر حرکتی پارکینسون مثل کاهش حس بویایی، مشکل در خواب، سرگیجه در زمان ایستادن سال ها قبل از شروع علائم حرکتی ظاهر می شوند.
علائم حرکتی این مشکل که عموماً شامل سفتی عضلات و مفاصل، لرزش دست ها و اندام، کند شدن حرکات(برادی کینزیا) و عدم تعادل می شود اغلب در حدود ۶۰ سالگی خود را نشان می دهند.
پارکینسون در سنین پایین تر هم مشاهده شده است. علائم حرکتی پارکینسون در ابتدا بسیار خفیف بوده اما شایع ترین علامت اولیه لرزش یک دست در زمان استراحت است.
این لرزش شبیه قل دادن یک قرص بین انگشت شصت و انگشت اشاره است. لرزش در پاها یا فک هم گاهی اتفاق می افتد.
چون این لرزش ها بیشتر در زمان استراحت دیده می شوند، در زمان حرکت از بین می روند و تداخلی با کارهای روزانه ندارند.
با پیشرفت بیماری فرد علائم دیگری را مشاهده خواهد کرد از جمله:
- حرکاتی کند تر که منجر به موارد زیر می شود:
- تکان خوردن مرتب دست ها و پاها حین راه رفتن
- تاب نخوردن دست ها در زمان راه رفتن
- صدا آرام تر می شود
- سفت شدن عضلات که سبب ناراحتی گردن شکم و شانه ها می شود
- درد به علت سفت شدن ماهیچه ها و عدم ثبات در طرز قرارگیری بدن که منجر به تعادلی ضعیف و افزایش ریسک افتادن می شود
- حرکاتی که طی انجام فعالیت های روزانه کند تر میشوند مثل لباس پوشیدن، حمام کردن یا رفتن به رختخواب
- احساس چسبیدن پا به زمین و سخت شدن برداشتن اولین قدم و یا دور زدن حین راه رفتن
- خمیده شدن بدن
- مشکل در صحبت با سطح نرمال صدا
- مشکل در بلع
- مشکل در انجام کارهایی که انجام شان قبلا آسان تر بود مثل باغبانی یا چرخاندن راکت تنیس یا چوب گلف
- مشکل در عوض کردن حالات صورت
- مشکل در نگهداری و دفع ادرار ( تکرر ادرار)
علائم غیر حرکتی این ها هستند:
- مشکل در توجه برای طولانی مدت و تقسیم توجه بین دو کار یا بیشتر
- خستگی
- فقدان انگیزه
- سرگیجه
- افسردگی
- اضطراب
- اختلال در خواب
ﻧﻤﻮدﻫﺎي ﺑﺎﻟﯿﻨﯽ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﻋﺒﺎرﺗﻨﺪ از:
ﮐﻨﺪي ﺣﺮﮐﺖ :
ﺑﯿﻤﺎر پارکینسون ﺗﻤﺎﻣﯽ ﺣﺮﮐﺎت ﺧﻮد را ﺑﻪ ﮐﻨﺪي اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ. ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻪ ﺷﺮوع ﺣﺮﮐﺖ ﺧﯿﻠﯽ ﮐﻨﺪ و ﮐﺴﺎﻟﺖ آور اﺳﺖ و در اداﻣﻪ ﺣﺮﮐﺖ ﺑﯿﻤﺎر از ﮐﻨﺘﺮﻟﺶ ﺧﺎرج ﺷﺪه و دﭼﺎر ﻋﺪم ﺗﻌﺎدل ﻣﯽ ﺷﻮد. مثلا راه رفتن و یا بلند شدن از روی یک صندلی می توانند دشوار تر شوند. با گذشت زمان، فرد دچار یک الگوی حرکتی خاص می شود که با حالت موج گونه، بدون تعادل و بی قرار راه می رود. شروع، پایان و یا تغییر جهت در طول راه رفتن برای او دشوار خواهد شد.
ﻟﺮزش :
لرزش در این بیماران بسیار شایع است ولی در همه افراد مبتلا به پارکینسون اتفاق نمی افتد. در ﺣﺎﻟﺖ اﺳﺘﺮاﺣﺖ اﻧﺪاﻣﻬﺎي ﻓﺮد ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﺑﻪ ﺧﺼﻮص در ﻗﺴﻤﺘﻬﺎي دﯾﺴﺘﺎل اﻧﺪام لرزش دارد. لرزش ﺑﺎ اﻧﺠﺎم ﺣﺮﮐﺎت و ﺳﻌﯽ در ﺷﺮوع آن ﻫﺎ ﮐﻢ و ﯾﺎ ﺣﺘﯽ ﻗﻄﻊ ﻣﯽ ﺷﻮد.
رﯾﺘﻢ لرزش در اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران 4 ﺗﺎ 7 ﺿﺮﺑﻪ ﺑﺮ ﺛﺎﻧﯿﻪ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺳﻔﺘﯽ اﻧﺪاﻣﻬﺎ :
به هنگام راه رفتن، دست های بیمار به مقدار طبیعی جلو و عقب نخواهند رفت و عضله های فرد ممکن است سفت شوند. و در موارد شدید فرد دچار ریژیدیدتی در عضلات می شود.
رﯾﮋﯾﺪﯾﺘﯽ ﺑﻪ ﻣﻌﻨﺎي ﺳﻔﺘﯽ اﻧﺪاﻣﻬﺎ ﻧﺎﺷﯽ از اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮن ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻋﻀﻼت آﮔﻮﻧﯿﺴﺖ و آﻧﺘﺎﮔﻮﻧﯿﺴﺖ ﺣﺮﮐﺖ اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﺸﺨﺼﻪ درﮔﯿﺮي دﺳﺘﮕﺎه اﮐﺴﺘﺮاﭘﯿﺮاﻣﯿﺪال اﺳﺖ.
در رﯾﮋﯾﺪﯾﺘﯽ در ﺑﺮاﺑﺮ ﺣﺮﮐﺖ رﻓﺖ و ﺑﺮﮔﺸﺖ ﯾﮏ ﻣﻔﺼﻞ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در ﮐﻞ داﻣﻨﻪ ﺣﺮﮐﺘﯽ وﺟﻮد دارد ﮐﻪ ﺑﻪ آن ﻋﻼﻣﺖ ﺣﺮﮐﺖ ﭼﺮخ دﻧﺪ اي ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ.
در اﺳﭙﺎﺳﺘﯽ ﺳﯿﺘﻪ ﻣﻘﺎوﻣﺖ در داﻣﻨﻪ ﺧﺎﺻﯽ از ﺣﺮﮐﺖ وﺟﻮد دارد و اﻧﺪام ﺑﺎ ﺣﺮﮐﺖ غیرفعال ﺑﻪ ﯾﮑﺒﺎره ﺑﻪ اﻟﮕﻮ ﭘﺮﺗﺎب ﻣﯽ ﺷﻮد رﻓﻠﮑﺲ ﭼﺎﻗﻮي ﺿﺎﻣﻦ دار رﯾﮋﯾﺪﯾﺘﯽ در ﺑﯿﻤﺎران ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮﻧﯽ ﻣﻮﺟﺐ ﻣﺼﺮف ﺑﯿﺶاز ﺣﺪ اﻧﺮژي در اﺛﺮ اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮن ﻫﻤﺰﻣﺎن ﻋﻀﻼت و ﺧﺴﺘﮕﯽ زودرس ﻣﯿﺸﻮد.
ﻋﻼﺋﻢ دﯾﮕﺮ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن
ﻋﺪم ﺛﺒﺎت ﭘﻮﺳﭽﺮال:
عدم تعادل ﯾﮑﯽ از ﻣﺸﮑﻼت ﺟﺪي ﺑﯿﻤﺎران ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن اﺳﺖ ﮐﻪ ﻣﻨﺠﺮ ﺑﻪ ﺳﻘﻮط و زﻣﯿﻦ ﺧﻮردن زﯾﺎد اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﺑﯿﺸﺘﺮ از 2/3 ﺑﯿﻤﺎران ﻣﺒﺘﻼ ﺑﻪ پارکینسون دﭼﺎر ﺑﯽ ﺛﺒﺎﺗﯽ ﭘﻮﺳﭽﺮال ﻫﺴﺘﻨﺪ.
در اﯾﻦ ﺣﺎﻟﺖ ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺎدر ﺑﻪ ﮐﻨﺘﺮل ﭘﻮﺳﭽﺮ ﺧﻮد ﻧﯿﺴﺖ و ﺑﺎ ﮐﻮﭼﮑﺘﺮﯾﻦ ﺣﺮﮐﺖ ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ ﺛﺒﺎﺗﺶ ﺑﻬﻢ ﻣﯿﺨﻮرد و رﻓﻠﮑﺴﻬﺎي ﺗﺎﻣﯿﻦ ﺛﺒﺎت ﻧﻤﯽ ﺗﻮاﻧﻨﺪ ﺑﻪ ﻣﻮﻗﻊ وارد ﻋﻤﻞ ﺷﻮﻧﺪ.
ﻣﻌﻤﻮﻻ ﭘﻮﺳﭽﺮ ﺑﯿﻤﺎر ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن ﺧﻤﯿﺪه رو ﺑﻪ ﺟﻠﻮ اﺳﺖ.
راه رﻓﺘﻦ ﻏﯿﺮﻧﺮﻣﺎل:
ﺑﯿﻤﺎر پارکینسون ﮔﺎﻣﻬﺎي ﮐﻮﺗﺎه ﺑﺮ ﻣﯽ دارد، ﺑﺪﻧﺶ ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﺧﻢ ﺷﺪه، اﺑﺘﺪا ﺣﺮﮐﺘﺶ ﮐﻨﺪ اﺳﺖ وﻟﯽ ﺑﻌﺪا ﺗﻨﺪ ﻣﯽ ﺷﻮد و ﭼﻨﯿﻦ ﺑﻪ ﻧﻈﺮ ﻣﯽ رﺳﺪ ﮐﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﻣﺮﮐﺰ ﺛﻘﻞ ﺧﻮد را دﻧﺒﺎل ﻣﯽ ﮐﻨﺪ و با شتاب به سمت جلو قدم بر میدارد. ﺑﻪ اﯾﻦ ﻧﻮع راه رﻓﺘﻦ فستینیتینگ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﻨﺪ.
ﺳﺎﯾﺮ ﻋﻼﺋﻢ:
ﻧﮕﺎه ﺛﺎﺑﺖ و ﺧﯿﺮه، ﺗﮑﻠﻢ آﻫﺴﺘﻪ و ﺑﺎ آﻫﻨﮕﯽ ﯾﮑﻨﻮاﺧﺖ، اﺧﺘﻼﻻت دﺳﺘﮕﺎه ﻋﺼﺒﯽ ﺧﻮدﮐﺎر ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺗﻌﺮﯾﻖ ﺑﯿﺶ از ﺣﺪ، اﻓﺰاﯾﺶ ﺑﺰاق دهان، افت فشار خون و اﺧﺘﻼﻻت دستگاه ادراری و مدفوع از علائم دیگر بیماری پارکینسون می باشد.
ﻧﮑﺘﻪ: ﺗﻤﺎﻣﯽ ﻋﻼﺋﻢ ﮔﻔﺘﻪ ﺷﺪه ﻧﺎﺷﯽ از ﻧﺒﻮد و ﯾﺎ ﮐﻤﺒﻮد انتقال دهنده دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ ﮐﻪ از ﺟﺴﻢ ﺳﯿﺎه ﺗﺮﺷﺢ ﻣﯽ ﺷﻮد.
اﻓﺰاﯾﺶ اﯾﻦ انتقال دهنده از ﺣﺪ ﻃﺒﯿﻌﯽ ﻧﯿﺰ ﻣﻮﺟﺐ ﺑﺮوز ﻋﻼﺋﻢ ﺳﺎﯾﮑﻮﺗﯿﮏ ﻣﯽ ﺷﻮد.
ﻣﺮاﺣﻞ ﺑﯿﻤﺎري:
ﻣﺮﺣﻠﻪ 1: ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﯾﮑﻄﺮﻓﻪ و ﺧﻔﯿﻒ ﻫﺴﺘﻨﺪ.
ﻣﺮﺣﻠﻪ 2: ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ دو ﻃﺮﻓﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ، اﺧﺘﻼل در وﺿﻌﯿﺖ ﻣﺤﻮري ﺑﺪن وﺟﻮد ﻧﺪارد.
ﻣﺮﺣﻠﻪ 3: ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ دو ﻃﺮﻓﻪ ﻫﺴﺘﻨﺪ، ﺑﯿﻤﺎر ﻧﺎﭘﺎﯾﺪاري وﺿﻌﯿﺘﯽ دارد، ﮐﺎر روزاﻧﻪ را اﻧﺠﺎم ﻣﯽ دﻫﺪ وﻟﯽ ﺑﻬ ﮐﻤﮏ ﻣﺨﺘﺼﺮي ﻧﯿﺎز دارد.
ﻣﺮﺣﻠﻪ 4: درﮔﯿﺮي دو ﻃﺮﻓﻪ ﺳﺖ، ﺑﺪن ﺑﻪ ﺟﻠﻮ ﺧﻤﯿﺪه ﺷﺪه و ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺮاي ﮐﺎرﻫﺎي روزاﻧﻪ ﺑﻪ ﮐﻤﮏ ﻧﯿﺎز دارد.
ﻣﺮﺣﻠﻪ 5: ﻧﺸﺎﻧﻪ ﻫﺎ ﻓﺮاﮔﯿﺮ و دوﻃﺮﻓﻪ اﻧﺪ، ﺑﯿﻤﺎري ﮐﺎﻣﻼ ﭘﯿﺸﺮﻓﺖ ﮐﺮده و ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺮاي ﻫﻤﻪ ﮐﺎرﻫﺎي ﺷﺨﺼﯽ و روزﻣﺮه ﺑﻪ ﮐﻤﮏ و ﻣﺮاﻗﺒﺖ ﻧﯿﺎز دارد و ﯾﺎ زﻣﯿﻦ ﮔﯿﺮ ﻣﯿﺸﻮد.
درﻣﺎن داروﯾﯽ ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن:
ﺗﺮﮐﯿﺒﺎﺗﯽ داروﺋﯽ ﮐﻪ ﺣﺎوي دوﭘﺎﻣﯿﻦ ﻗﺎﺑﻞ ﻋﺒﻮر از ﺳﺪ ﺧﻮﻧﯽ-ﻣﻐﺰي ﻣﺎﻧﻨﺪ الدوﭘﺎ و ﯾﺎ داروﻫﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﻮﺟﺐ ﺗﻘﻮﯾﺖ دوﭘﺎﻣﯿﻦ در ﺑﺪن ﺷﻮد ﻣﺎﻧﻨﺪ: ﺑﺮوﻣﻮﮐﺮﯾﭙﺘﯿﻦ ﺑﺎ ﻧﺎم ﺗﺠﺎري پارلودل .
ﺿﻤﻨﺎ گاهی با تشخیص پزشکمغز و اعصاب ﺑﻪ اﻓﺮاد ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮﻧﯽ ﺗﺮﮐﯿﺒﺎت ﺿﺪ اﻓﺴﺮدﮔﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ اﯾﻤﯽ ﭘﺮاﻣﯿﻦ ﻧﯿﺰ داده ﻣﯽ ﺷﻮد. ﺗﺠﻮﯾﺰ داروي آرﺗﺎن ﻧﯿﺰ از ﻋﻼﺋﻤﯽ ﻣﺎﻧﻨﺪ ﺧﺸﮑﯽ دﻫﺎن و اﺣﺘﺒﺎس ادرار ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.
ﻧﮑﺘﻪ: ﺗﻮاﻧﺒﺨﺸﯽ و ﻓﯿﺰﯾﻮﺗﺮاﭘﯽ در ﻣﺮاﺣﻞ 2 ﺗﺎ 4 ﮐﺎرﺑﺮد دارد و ﺑﯿﻤﺎر ﻣﺮﺣﻠﻪ 5 اﺑﺘﺪا ﺑﺎﯾﺪ ﻋﻼﺋﻤﺶ رو ﺑﻪ ﮐﻤﮏﺗﺤﺮﯾﮏ ﻣﻐﺰي و دارو درﻣﺎﻧﯽ ﮐﺎﻫﺶ داد ﺳﭙﺲ ﺗﻮاﻧﺒﺨﺸﯽ و فیزیوتراپی را ﺷﺮوع ﮐﺮد.
فیزیوتراپی ﭘﺎرﮐﯿﻨﺴﻮن
دومین اختلال شایع فرساینده مغزی که بزرگسالان را درگیر می کند پارکینسون است ( آلزایمر اولین است ).
افراد از همه نژاد ها به پارکینسون مبتلا می شوند اما در میان آفریقایی – آمریکایی ها و آسیایی ها کمتر دیده می شود.
بیماری پارکینسون در ابتدا فقط به عنوان بیماری حرکتی تعریف شد اما تحقیقات نشان دادند این بیماری علائم غیر حرکتی مثل سرگیجه حین بلند شدن هم دارد.
افرادی که از این بیماری رنج می برند خطر افتادن و آسیب دیدگی به علت عدم تعادل در آنها بیشتر است.
درمان شامل ترکیبی از دارو درمانی و فیزیوتراپی و در بعضی موارد جراحی است که متخصص فیزیوتراپی با بیمار و خانواده او درباره علائم مشورت کرده، سطح آمادگی جسمانی فرد را نگه داشته و به او کمک می کند تا فعال باقی بماند.
فیزیوتراپی ﺑﯿﻤﺎران پارکینسون ﺑﺴﯿﺎر ﻣﻬﻢ و در ﮐﺎﻫﺶ ﻋﻼﺋﻢ آﻧﻬﺎ و اﻓﺰاﯾﺶ اﺳﺘﻘﻼﻟﺸﺎن ﺑﺴﯿﺎر ﺣﺎﺋﺰ اﻫﻤﯿﺖ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮاﻧﺒﺨﺸﯽ و فیزیوتراپی برای پارکینسون
ﺑﺮﻧﺎﻣﻪ ﺗﻮاﻧﺒﺨﺸﯽ ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ ﺑﺮاي ﻣﻮارد زﯾﺮ ﺗﻨﻈﯿﻢ ﺷﻮد:
ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻋﻀﻼت ﺑﻪ ﺻﻮرت ﮔﺮوﻫﯽ، اﺻﻼح ﻧﺤﻮه راه رﻓﺘﻦ بیمار، ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺎﻻﻧﺲ و تعادل، اﻓﺰاﯾﺶ ﺗﻮﺟﻪ ﺣﯿﻦ ﺣﺮﮐﺎت.
ﺑﺮاي ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻋﻀﻼت اﻧﺪام ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ و ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ از اﻟﮕﻮﻫﺎي تسهیل عصبی عضلانی ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻬﺮه ﺑﺮد و ﺣﺘﻤﺎ باید در ﻗﺴﻤﺖ چرخشی اﻟﮕﻮﻫﺎ ﺗﺎﮐﯿﺪ ﺷﻮد و زﻣﺎن ﺑﯿﺸﺘﺮي ﮔﺬاﺷﺘﻪ ﺷﻮد.
ﺿﻤﻨﺎ ﺑﺮاي ﺗﻘﻮﯾﺖ ﻋﻀﻼت ﻣﯿﺘﻮان از ﺗﻤﺮﯾﻦ درﻣﺎﻧﯽ در ﻓﺮﯾﻢ (ﺗﻌﻠﯿﻖ درﻣﺎﻧﯽ) ﻧﯿﺰ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ﺑﻪ ﺧﺼﻮص ﺑﺮاي اﻧﺪام های ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ.
از ﺗﻤﺮﯾﻦ ﮔﻠﻮﺑﺎل ﮐﻪ در آن اﻧﻘﺒﺎض ﻫﻤﺰﻣﺎن عضلات ﮐﻮآدر و ﻫﻤﺴﺘﺮﯾﻨﮓ(عضلات جلو و پشت ران) اﺳﺖ ﺑﻪ ﺧﻮﺑﯽ ﻣﯽ ﺗﻮان ﺑﻬﺮه ﺑﺮد.
ﻧﮑﺘﻪ: یکی از مهمترین برنامه های درمانی فیزیوتراپی پارکینسون انجام ورزش های مناسب میباشد.
ﺿﻤﻨﺎ ﻣﯿﺘﻮان ﺣﯿﻦ اﻧﺠﺎم ﺗﻤﺮﯾﻦ، از تحریکات الکتریکی فانکشنال روی ﻋﻀﻼت اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد و ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺑﮕﻮﯾﯿﻢ ﺑﻪ ﻣﺤﺾ اﺣﺴﺎس ﺟﺮﯾﺎن ﺗﻤﺮﯾﻦ را اﻧﺠﺎم دﻫﺪ.
ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر ﺑﻬﺒﻮد ﺑﺎﻻﻧﺲ ﺑﯿﻤﺎران پارکینسون ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ ﺗﻤﺮﯾﻨﺎت ﮐﺮاس یا ضربدری اﻧﺪاﻣﻬﺎ را انجام داد. ﻣﺎﻧﻨﺪ:
ﯾﮏ دﺳﺖ ﺑﺎﻻ و ﯾﮏ دﺳﺖ ﭘﺎﯾﯿﻦ در اﻧﺪام ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ و ﯾﮏ پا ﺟﻠﻮ و ﯾﮏ ﭘﺎ ﻋﻘﺐ در اﻧﺪام ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد ﮐﻪ ﺑﺎﯾﺪ ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر ﺗﻮﺿﺒﺢ دﻫﯿﻢ ﮐﻪ ﺣﺮﮐﺎت را ﺑﺎ دﻗﺖ و ﺑﻪ ﺻﻮرت رﯾﺘﻤﯿﮏ اﻧﺠﺎم دﻫﺪ.
ﺗﮑﻨﯿﮏ دﯾﮕﺮ اﺳﺘﻔﺎده از اﻟﮕﻮﻫﺎي دوﻃﺮﻓﻪ و ﮐﺮاس تسهیل عصبی عضلانی اﺳﺖ.
ﺣﺮﮐﺎت ﭼﺮﺧﺶ ﺗﻨﻪ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺪاﻣﻬﺎ و ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ ﺑﺴﯿﺎر ﺑﺮاي اﯾﻦ ﺑﯿﻤﺎران ﺳﻮدﻣﻨﺪ اﺳﺖ. ﺑﺪﯾﻦ ﻣﻨﻈﻮر ﻣﯿﺘﻮان از ﭼﺮخ ﻣﺴﮕﺮي اﺳﺘﻔﺎده ﮐﺮد.
ﺻﻔﺤﻪ ﮔﺮدي زﯾﺮ ﭘﺎي ﺑﯿﻤﺎر ﻗﺮار ﻣﯿﮕﯿﺮد و ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺎ ﮔﺮﻓﺘﻦ ﭘﺎراﻟﻞ ﺑﺎر ﺳﻌﯽ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﺗﻨﻪ را ﺛﺎﺑﺖ ﻧﮕﺎه داﺷﺘﻪ و اﻧﺪاﻣﻬﺎي ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ را ﺑﻪ ﻃﺮﻓﯿﻦ ﺑﭽﺮﺧﺎﻧﺪ.
ﻣﯿﺘﻮان ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر یک تکه چوب داد و از ﺧﻮاﺳﺖ که چوب را دو دﺳﺘﯽ و اﻓﻘﯽ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﭘﺎﻫﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﺑﺎﺷﺪ و ﺗﻨﻪ را ﺑﺎ ﺣﺮﮐﺖ وﻧﺪ ﺑﻪ ﻃﺮﻓﯿﻦ ﻧﺴﺒﺖ ﺑﻪ اﻧﺪام ﺗﺤﺘﺎﻧﯽ ﺑﭽﺮﺧﺎﻧﺪ.
نکته:
ﺑﯿﻤﺎراﻧﯽ پارکینسون ﮐﻪ ﺗﻮان اﯾﺴﺘﺎدن ﻧﺪارﻧﺪ ﻣﯿﺘﻮان ﺣﺮﮐﺎت ﮐﺮاس را ﺑﻪ ﺻﻮرت ﻧﺸﺴﺘﻪ یا خوابیده اﻧﺠﺎم دﻫﻨﺪ. ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت
ﮐﻪ در ﻧﺸﺴﺘﻪ رو ﺻﻨﺪﻟﯽ ﺳﻌﯽ ﮐﻨﻨﺪ دﺳﺘﻬﺎ را ﺑﺎﻻ ﮔﺮﻓﺘﻪ و ﺑﻪ ﻃﺮﻓﯿﻦ ﺑﭽﺮﺧﻨﺪ و ﯾﺎ دﺳﺖ ﭼﭗ را ﺑﻪ ﭘﺎي راﺳﺖ ﺑﺎﻟﻌﮑﺲ ﺑﺮﺳﺎﻧﻨﺪ.
ﺑﻪ ﻣﻨﻈﻮر اﺻﻼح راه رفتن ﺣﺘﻤﺎ ﻣﯽ ﺑﺎﯾﺴﺖ ﺗﻤﺮﯾﻨﺎت راه رﻓﺘﻦ را اﻧﺠﺎم دﻫﯿﻢ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ در ﭘﺎراﻟﻞ ﺑﺎر از ﺑﯿﻤﺎر ﻣﯽ ﺧﻮاﻫﯿﻢ ﺑﺪون ﻧﮕﺎه ﮐﺮدن ﺑﻪ ﭘﺎﻫﺎ دﺳﺘﻮرات ﻣﺎ را ﻋﻤﻠﯽ ﮐﻨﺪ و ﺳﻌﯽ در اﺻﻼح راه رﻓﺘﻦ داﺷﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ.
دﺳﺘﻮرات ﺑﺎﯾﺪ ﺷﺎﻣﻞ:
ﺑﻠﻨﺪ ﮐﺮدن و ﻧﮑﺸﯿﺪن ﭘﺎﻫﺎ، ﺧﻢ ﮐﺮدن زاﻧﻮ ﺣﯿﻦ ﻓﺎز ﺳﻮﺋﯿﻨﮓ، ﮔﺬاﺷﺘﻦ ﭘﺎﺷﻨﻪ روي زﻣﯿﻦ در اﺑﺘﺪاي ﻓﺎز اﺳﺘﺎﻧﺲ و ﺳﻌﯽ در ﺻﺎف اﯾﺴﺘﺎدن، ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﺗﻤﺮﯾﻦ ﻗﺪم ﮔﺬاﺷﺘﻦ درﺟﺎ ﻧﯿﺰ ﺑﺴﯿﺎر ﮐﻤﮏ ﮐﻨﻨﺪه ﺳﺖ ﺑﻪ اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ ﮐﻪ از ﺑﯿﻤﺎر ﻣﯿﺨﻮاﻫﯿﻢ ﭘﺎراﻟﻞ ﺑﺎر را ﺑﮕﯿﺮد، ﭘﺎﺷﻨﻪ را ﺟﻠﻮ ﻗﺮار دﻫﺪ و ﺳﭙﺲ ﭘﻨﺠﻪ را ﺑﻪ ﻋﻘﺐ ﺑﮕﺬارد. اﯾﻦ ﺣﺮﮐﺖ را ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺮﺗﺒﻪ ﺗﮑﺮار ﮐﻨﺪ.
ﺑﯿﻤﺎر پارکینسون ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ روزي 30 اﻟﯽ 40 دﻗﯿﻘﻪ راه رﻓﺘﻦ در ﻓﻀﺎي ﺑﺎز و ﺧﺎرج از ﺧﺎﻧﻪ داﺷﺘ ﺑﺎﺷﻨﺪ.
ﺑﯿﻤﺎر پارکینسون ﺣﺘﻤﺎ ﺑﺎﯾﺪ ﻣﻔﺎﺻﻠﺶ رو در روز ﭼﻨﺪﯾﻦ ﻣﺮﺗﺒﻪ در داﻣﻨﻪ ﮐﺎﻣﻞ ﺣﺮﮐﺖ دﻫﺪ.
بیشتر بخوانید: نقش ورزش و فیزیوتراپی در درمان بیماری پارکینسون
تشخیص پارکینسون
چون هیچ تست تشخیصی خاصی برای پارکینسون وجود ندارد تشخیص بیماری دشوار خواهد بود.
معمولاً تشخیص برپایه تاریخچه پزشکی و آزمایشات نورولوژیکی انجام می شود.
اگر متخصص فیزیوتراپی در فرد، مشکوک به پارکینسون است احتمالاً او را به نورولوژیست ارجاع دهد.
تشخیص پارکینسون در صورتی داده می شود که فرد موارد زیر را داشته باشد:
- کندی حرکات
- لرزش حین استراحت یا سفتی عضلات
- پیشرفت سریع علائم در زمان خوردن داروها
- بروز علائم اولیه فقط در یک طرف بدن
فیزیوتراپی چگونه به درمان پارکینسون کمک می کند؟
چون پارکینسون روی هر فرد به شکل متفاوتی تاثیر می گذارد، متخصص فیزیوتراپی با بیمار مبتلا به پارکینسون صحبت می کند تا مشکل خاص او را کنترل و مهار کند.
متخصص فیزیوتراپی بعد از تشخیص پارکینسون ارزیابی ای جامع انجام می دهد که شامل تست هایی جهت بررسی وضعیت قرارگیری بدن، قدرت، انعطاف، راه رفتن، دوام، تعادل، هماهنگی اندام ها و توجه به حرکات است.
برپایه نتایج این تست ها، فیزیوتراپیست درمانی شخصی سازی شده برای فعال و مستقل ماندن فرد ترتیب می دهد.
برنامه شامل ورزش ها و تکنیک هایی جهت غلبه بر علائم پارکینسون است.
برنامه درمانی فیزیوتراپی پارکینسون
بسته به طبیعت و شدت بیماری، برنامه درمانی روی فعالیت ها و آموزش هایی تمرکز می کند که فرد را در موارد زیر کمک خواهد کرد:
- افزایش سطح سلامت فیزیکی، قدرت و انعطاف
- ارتقا استراتژی های موثرتر برای وارد و خارج شدن از تخت، صندلی و ماشین
- چرخیدن آسان تر در داخل رختخواب
- متوقف شدن و عوض کردن جهت حرکت به شکلی آسان تر
- بهبود هماهنگی اندام ها در راه رفتن
- بهبود توانایی حرکات دست
- کاهش ریسک افتادن
- بهبود توانایی بالا رفتن و پایین آمدن از پله ها و انجام بیش از یک کار همزمان
- شرکت در فعالیت هایی که برای فرد مهم هستند
برخی از داروها برای کنترل و مهار علائم پارکینسون تاثیری سریع و مثبت دارند. مثلاً انجام حرکات بلا فاصله بعد از شروع داروها بسیار آسان تر است.
فیزیوتراپیست می داند چگونه درمان، ورزش ها و فعالیت ها را بر پایه تاثیر داروها جهتِ گرفتن بهترین نتایج زمان بندی کند.
بیماری پارکینسون سبب می شود فعالیت های هر روزه سخت، نا امید کننده و زمان بر باشند.
فیزیوتراپیست به بیمار و خانواده اش کمک می کند علائم بیماری از بین برود. با تغییر شرایط فرد، برنامه درمانی هم تنظیم شده تا به فرد کمک کند مستقل و فعال باقی بماند.
برخی از آن هایی که پارکینسون دارند از واکر استفاده می کنند. فیزیوتراپیست در صورت موثر بودن هر کدام از وسایل کمکی به بیمار طرز کارشان را آموزش داده و با او تمرین می کند.
اگر برای وارد شدن به تخت و خارج شدن از آن نیاز به کمک دارید فیزیوتراپیست و تیم او با شما و خانواده صحبت کرده و استراتژی هایی جهت آسان تر شدن حرکات برای پیشگیری از بروز آسیب ارائه می دهد.
علاوه بر آن، فیزیوتراپیست پیشنهاد هایی برای تغییر فضای داخلی خانه و ایمن تر کردن آن می دهد.
آیا پیشگیری امکان پذیر است؟
تا به امروز هیچ راه شناخته شده ای برای پیشگیری از پارکینسون پیدا نشده است.
تحقیقات نشان داده اند بیمارانی که تمرینات منظم فیزیوتراپی دریافت می کنند در راه رفتن، تعادل، افزایش قدرت انعطاف و تناسب اندام پیشرفت قابل ملاحظه ای نشان می دهند.
همچنین افراد دارای پارکینسون بعد از رها کردن برنامه های ورزشی شان به مرور ماهیچه های خود را از دست می دهند.
بنابراین بهتر است با فیزیوتراپیست کار کنید تا برنامه های ورزشی بلند مدتی را برنامه ریزی کند.
برای درمان پارکینسون به چه نوع متخصص فیزیوتراپی نیاز است؟
همه متخصصین فیزیوتراپی از طریق تحصیلات و تجربه آماده می شوند تا بیماران پارکینسون را درمان کنند.
احتمالاً بخواهید موارد زیر را هم در نظر بگیرید:
- فیزیوتراپیستی که در درمان اختلالات عصبی و نورولوژیکی مجرب بوده است. برخی فیزیوتراپیست ها در این زمینه مهارت بیشتری دارند.
- فیزیوتراپیستی که متخصصی مجوز دار است، بورد تخصصی فیزیوتراپی نورولوژیکی دارد.
این فیزیوتراپیست دارای دانشی وسیع و پیشرفته، تجربه و مهارت کافی است.
در زمان جستجو برای پیدا کردن فیزیوتراپیست مورد نظر موارد زیر را مد نظر داشته باشید:
- توصیه دوستان یا اقوام
- وقتی با یک مرکز فیزیوتراپی تماس می گیرید درباره تجربه فیزیوتراپیست جهت درمان پارکینسون بپرسید.
- در اولین جلسه با متخصص فیزیوتراپی مشکل خود را کامل و با جزئیات توضیح دهید و اجازه دهید فیزیوتراپیست بداند می خواهید با انجام فیزیوتراپی چه به دست بیاورید.
ﻧﮑﺎت آﺧﺮ درباره فیزیوتراپی پارکینسون
1. ﯾﮑﯽ از روﺷﻬﺎي ﻣﻮﻓﻖ در ﮐﻨﺘﺮل لرزش ﺑﯿﻤﺎران پارکینسون اﺳﺘﻔﺎده از ﺑﯿﻮﻓﯿﺪﺑﮏ اﺳﺖ. ﺳﺎده ﺗﺮﯾﻦ ورزش آن اﯾﻦ اﺳﺖ ﮐﻪ ﯾﮏ ﻟﯿﻮان آب ﺑﻪ ﺑﯿﻤﺎر داده ﺷﻮد و از وي ﺧﻮاﺳﺘﻪ ﺷﻮد ﺗﺎ ﻟﺮزش دﺳﺘﺶ را ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﺪ و از رﯾﺨﺘﻪ ﺷﺪن آب ﻟﯿﻮان ﺟﻠﻮﮔﯿﺮي ﮐﻨﺪ.
2. در ﺣﺎﻟﺖ ﭘﯿﺸﺮﻓﺘﻪ ﺗﺮ اﺳﺘﻔﺎده از بیوفیدبک الکترومایوگرافی ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ.
ﺑﻪ اﯾﻦ ﺻﻮرت ﮐﻪ دو ﮐﺎﻧﺎل الکترومایوگرافی ﺳﻄﺤﯽ ﺑﻪ ﻋﻀﻼت اﮐﺴﺘﺎﻧﺴﻮر و ﻓﻠﮑﺴﻮر دﺳﺖ و ﻣﭻ دﺳﺖ ﻣﺘﺼﻞ ﮐﻨﯿﺪ و از ﺑﯿﻤﺎر ﺑﺨﻮاﻫﯿﺪ ﻧﻮﺳﺎﻧﺎت و ﺗﻨﺸﻦ ﻋﻀﻼت رو ﺑﺎ ﻧﮕﺎه ﮐﺮدن ﺑﻪ صفحه مانیتور ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻋﻀﻼت را ﮐﻨﺘﺮل ﮐﻨﺪ و ﺗﺎ ﺟﺎﯾﯽ ﮐﻪ ﻣﯿﺘﻮاﻧﺪ ﻣﯿﺰان ﻓﻌﺎﻟﯿﺖ ﻋﻀﻼت را ﮐﺎﻫﺶ دﻫﺪ.
3. ﺑﯿﻤﺎران پارکینسون ﮐﻪ دﭼﺎر اﺧﺘﻼل اﺳﻔﻨﮕﺘﺮي ﺷﺪه ﺑﺎﺷﺪ را ﺑﺎﯾﺪ ارزﯾﺎﺑﯽ ﮐﺮد. در ﺻﻮرت ﻧﯿﺎز ﺗﻤﺮﯾﻨﺎت ﺗﻘﻮﯾﺘﯽ ﻋﻀﻼت ﮐﻒ ﻟﮕﻦ را (ورزﺷﻬﺎي ﮐﮕﻞ) ﺑﻪ آﻧﻬﺎ ﯾﺎد داد. یا میتوان از بیوفیدبک عضلات کف لگن برای مشکلات ادراری و مدفوع کمک گرفت.
مباحث مرتبط
کلینیک فیزیوتراپی ، فیزیوتراپی در منزل ، فیزیوتراپی سکته مغزی، فیزیوتراپی آرتروز ، فیزیوتراپی بی اختیاری ادرار ، فیزیوتراپی قلهک ، فیزیوتراپی خیابان دولت ، فیزیوتراپی دروس ، فیزیوتراپی احتشامیه ، بهترین فیزیوتراپی خیابان دولت ، هزینه فیزیوتراپی.
برای دریافت مشاوره فیزیوتراپی برای بیماری پارکینسون و دریافت خدمات فیزیوتراپی زیر نظر متخصصین ما در کلینیک دایان در کلینیک و در منزل با شماره های زیر تماس بگیرید.
شماره تماس های کلینیک دایان : 02122764555 – 09128340536- 02122786049
جهت دریافت نوبت فیزیوتراپی و معاینه حضوری و یا درمان فیزیوتراپی در منزل با ما تماس بگیرید.