ژنتیک، سن، هورمون ها، سبک زندگی و موارد دیگر از جمله عوامل بیماری های استخوانی به شمار می روند. از شکستگی استخوان گرفته تا آرتروز فلج کننده، اختلالاتی که بر استخوان تأثیر می گذارند اشکال مختلفی دارند.
هر بیماری استخوانی می تواند منجر به ناهنجاری در استخوان ها و مفاصل، افزایش خطر شکستگی و درد و ناتوانی مزمن شود.
از درد و کوفتگی بدن خسته شدی؟
تماس بگیر و وقت معاینه یا فیزیوتراپی تنظیم کن!
ژنتیک، سن، هورمون ها، شغل، سطح فعالیت، سبک زندگی و عوامل محیطی همگی در ایجاد بیماری های استخوانی نقش دارند.
در ادامه آنچه لازم است درباره علل شایع و عوامل خطر بیماری های مختلف استخوانی بدانید آورده شده است.
علل شایع بیماری های استخوانی
بیماری های استخوانی انواع مختلفی دارند. برخی از این بیماری ها به طور عمده بزرگسالان و برخی دیگر کودکان را تحت تأثیر قرار می دهند.
اما بسیاری از این شرایط بدون در نظر گرفتن سن ایجاد شده و به علل و عوامل خطر دیگری غیر از سن ارتباط دارند.
شایع ترین علل بیماری های استخوانی عبارتند از:
- ژنتیک
- سن
- جنسیت
- قومیت
- شغل
- عوامل محیطی
- باکتری ها
- آسیب و فعالیت بیش از حد
- آرتریت التهابی
- دیابت و اختلالات هورمونی
- ژنتیک
بسیاری از بیماری های سیستم اسکلتی، مادرزادی در نظر گرفته می شوند چراکه یا در بدو تولد و یا بلافاصله پس از تولد مشاهده می شوند.
البته این بدان معنا نیست که تمام بیماری های مادرزادی استخوان ژنتیکی هستند. برخی از بیماری های مادرزادی ناشی از عوامل مربوط به بارداری، زایمان و اوایل نوزادی هستند.
عوامل ژنتیکی در بسیاری از بیماری ها نقش داشته و اغلب با بیماری های ژنتیکی استخوان ناشناخته و بیماری های قابل تشخیص مرتبط هستند.
در واقع بسیاری از بیماری های استخوانی با سابقه خانوادگی مرتبط بوده و در نسل های یک خانواده به ارث برده می شوند. در ادامه بطور کامل درباره ژنتیک بیماری های استخوانی توضیح داده شده است.
سن
تغییر در سلامت استخوان ها با افزایش سن شایع است. پوکی استخوان یا وضعیتی که استخوان ها ضعیف و شکننده می شوند اغلب در افراد مسن تشخیص داده می شود چراکه تراکم استخوان کاهش یافته و باعث می شود استخوان ها راحت تر بشکنند.
ضعف عضلانی نیز عاملی برای ناپایداری استخوان ها است.
همچنین پیری علت اصلی استئوآرتریت، نوعی آرتروز که باعث ساییدگی، پارگی و تجزیه بافت های انعطاف پذیر انتهای استخوان ها که غضروف مفصلی نامیده می شوند است.
از آنجا که غضروف بازسازی نمی شود، پیری تغییرات مخربی را آغاز کرده که در نهایت منجر به آسیب دائمی استخوان ها و مفاصل می شود.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی پوکی استخوان
راه کارهایی که فیزیوتراپی و متخصص طب فیزیکی می تواند برای پوکی استخوان داشته باشد چیست؟
قومیت و نژاد
در گروه های قومی مختلف بیماری های استخوانی متفاوتی وجود دارد. بسیاری از این بیماری ها به اندازه و ساختار بدن مربوط می شوند.
بر اساس بسیاری از مطالعات قومیت و بیماری های استخوانی با تراکم مواد معدنی استخوان در ارتباط هستند، هرچند نتیجه اکثر این مطالعات با میزان شکستگی ارتباطی ندارند.
با این وجود قومیت بر ساختار و قدرت استخوان ها تأثیر می گذارد.
برخی بیماری های ژنتیکی استخوان مانند بیماری پاژه استخوان که در آن جایگزینی بافت قدیمی با بافت جدید استخوانی مختل می شود در بین گروه های قومی شایع هستند.
بیماری پاژه استخوان افراد در تمام اقوام و نژادها را تحت تأثیر قرار می دهد، اما به نظر می رسد که این بیماری در افراد آسیایی کمتر دیده می شود.
تصور می شود این بیماری در سفیدپوستان شایع تر است اما در سیاه پوستان بیشتر دیده می شود.
جنسیت
به نظر می رسد زنان بیشتر در معرض بیماری های آرتریت التهابی، آرتروز و پوکی استخوان هستند.
آرتریت التهابی اصطلاحی است که برای توصیف گروهی از بیماری های آرتروز ناشی از سیستم بیش از حد فعال استفاده می شود.
بیشتر بخوانید : چه چیزی باعث آرتروز می شود؟
بیماری های التهابی شامل آرتریت پسوریاتیک، آرتریت روماتوئید، اسپوندیلیت انکیلوزان و لوپوس هستند. بسیاری از این بیماری ها با التهاب مفاصل که منجر به درد و سفتی مفاصل می شود مشخص خواهند شد.
بیماری آرتریت التهابی نیز سایر بافت های همبند از جمله ریه ها، قلب، پوست، چشم ها و سایر اندام ها را تحت تاثیر قرار می دهد. این نوع آرتروز می تواند منجر به آسیب های جبران ناپذیر شود.
آرتریت التهابی زنان را بیشتر از مردان درگیر می کند. خطر ابتلا مادام العمر به آرتریت روماتوئید در زنان 3.6 درصد و در مردان 1.7 درصد است.
استئوآرتریت به دلایل بیومکانیک و وجود هورمون ها در زنان شایع تر است.
از نظر بیومکانیک، عملکرد و حرکت منحصر به فرد مفاصل زنان از جمله داشتن باسن پهن تر، مفاصل انعطاف پذیرتر، تحرک بیش از حد (دو مفصلی) و زایمان همگی در ابتلا به استئوارتریت نقش دارند.
اعتقاد بر این است که کاهش هورمون ها به ویژه استروژن و تستوسترون نیز در ابتلای زنان به استئوآرتریت تأثیر دارد. در حقیقت میزان ابتلا به استئوآرتریت پس از یائسگی و توقف قاعدگی افزایش می یابد.
تستوسترون به ساخت و تقویت ماهیچه های مورد نیاز برای حمایت از مفاصل و کاهش خطر ابتلا به این بیماری کمک می کند.
کاهش تستوسترون که در زنان به طور کلی کم است زنان را در معرض ابتلا به استئوآرتریت قرار می دهد.
زن بودن نیز یک عامل خطر برای پوکی استخوان و استئوپنیا است. زنان استخوان های کوچکی دارند و با افزایش سن به دلیل کاهش استروژن، تراکم استخوان ها کاهش می یابد.
استئوپنیا زمانی اتفاق می افتد که بدن به همان سرعتی که استخوان های قدیمی را جذب می کند استخوان جدید تولید نکرده و این موضوع در نهایت منجر به کاهش تراکم استخوانی و ضعیف شدن استخوان ها می شود.
شغل
بیماری های استخوانی شغلی نادر هستند، اگرچه آرتروز با برخی خطرات شغلی در ارتباط است. بالا بودن حجم کار فیزیکی یکی از عوامل خطر شغلی رایج برای ابتلا به استئوآرتریت است.
زانو زدن مکرر، بالا رفتن از پله ها، خم شدن و حرکات تکراری سایر عوامل خطر شغلی مرتبط با این بیماری هستند. گرایش ژنتیکی نیز خطرات شغلی مرتبط با این بیماری را افزایش می دهد.
سایر خطرات شغلی برای بیماری های استخوانی شامل مواردی است که فرد در معرض عوامل مضر مانند موادی که در شغل محوطه سازی استفاده می شود قرار گیرد.
آرتریت روماتوئید با قرار گرفتن در معرض سموم شغلی مرتبط است. گزارش مجله آرتروز در سال 2017 نشان می دهد که این نوع مواجهه یک عامل خطر عمده برای ابتلا به آرتریت روماتوئید است.
عوامل محیطی بیماری های استخوانی
قرار گرفتن در معرض برخی سموم بر سلامت استخوان ها تأثیر می گذارد.
این وضعیت شامل قرار گرفتن در معرض فلزات سنگین، سموم قارچی، آزبست، کلر، آلاینده های محیطی، نیکوتین و قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی شغلی است.
به عنوان مثال بیماری خود ایمنی آرتریت التهابی با قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی سمی و سموم محیطی ارتباط دارد.
بیسفنول یکی از سمومی است که در ایجاد آرتریت التهابی و سایر بیماری های خود ایمنی (شرایط ناشی از تعامل سیستم ایمنی) نقش دارد. این سم در بسیاری از محصولات مصرفی یافت می شود.
باکتری ها و عفونت ها
بیماری های عفونی استخوان مانند استئومیلیت توسط باکتری ها ایجاد می شوند. باکتری های شناخته شده مرتبط با عفونت های استخوانی باکتری های استافیلوکوکوس هستند.
عفونت های باکتریایی استخوان یا مغز استخوان به خصوص اگر درمان نشوند می توانند بسیار خطرناک باشند. عفونت ها خطر ابتلا به برخی از انواع آرتریت التهابی را نیز افزایش می دهند.
گزارش مجله کلینیکی و سلولی ایمونولوژی در سال 2014 نشان می دهد در صورتی که بخشی از سیستم ایمنی بدن توانایی مبارزه با باکتری ها یا عفونت ها را از دست بدهد، یا عفونت باعث فعال شدن بیش از حد سیستم ایمنی بدن شود و یا در صورت واکنش سیستم ایمنی بدن به عفونت و حمله به اندام های بدن، فرد به آرتریت روماتوئید مبتلا خواهد شد.
آسیب و فعالیت بیش از حد
بسیاری از آسیب های مفصلی و استخوانی و به ویژه موارد مرتبط با بی ثباتی مفصل مانند دررفتگی و پارگی رباط ها خطر ابتلا به استئوآرتریت را افزایش می دهند.
آرتریت التهابی عامل بیماری های استخوانی
برخی از انواع آرتریت های التهابی می توانند در ایجاد سایر بیماری های استخوانی مانند آرتروز، پوکی استخوان و استئوپنیا نقش داشته باشند.
آرتروز زمانی اتفاق می افتد که آرتریت التهابی باعث آسیب مفصلی و از بین رفتن غضروف شود. آرتریت روماتوئید نسبت به سایر انواع آرتریت التهابی بیشتر با استئوآرتریت مرتبط است.
پوکی استخوان و آرتریت التهابی نیز با تحلیل استخوان ارتباط دارند. آرتریت التهابی با فرسایش موضعی استخوان در داخل و اطراف مفصل ملتهب باعث تحلیل رفتن استخوان می شود.
به نظر می رسد بیشترین خطر ابتلا به پوکی استخوان و استئوپنیا ارتباط هر دو بیماری با آرتریت روماتوئید است.
دیابت و سایر بیماری های هورمونی
دیابت و سایر اختلالات هورمونی می توانند منجر به التهاب شوند که در نهایت باعث آرتروز می شود. دیابت کنترل نشده منجر به تحلیل رفتن استخوان ها و مفاصل و ایجاد استئوآرتریت و پوکی استخوان خواهد شد.
افراد دیابتی و به ویژه کسانی که مبتلا به دیابت نوع 1 هستند کیفیت استخوان پایین تری داشته و خطر شکستگی استخوان در آن ها بیشتر است.
اختلالات هورمونی نیز بر اسکلت انسان تأثیر خواهند گذاشت. به عنوان مثال پر کاری غدد پاراتیروئید یا هیپرپاراتیروئیدیسم منجر به تخریب بیش از حد استخوان شده و خطر شکستگی را افزایش می دهد.
عوامل ناشناخته بیماری های استخوانی
برخی از بیماری های استخوانی ایدیوپاتیک هستند، یعنی علل یا نحوه ابتلا به آن ها مشخص نیست.
دو بیماری استخوانی دوران کودکی بدون علت مشخص عبارتند از: پوکی استخوان ایدیوپاتیک نوجوانان و اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان.
پوکی استخوان ایدیوپاتیک نوجوانان باعث تشکیل استخوان کمتر، تحلیل بیش از حد استخوان یا هر دو مورد می شود.
اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان نیز باعث انحنای غیرطبیعی ستون فقرات شده که در اواخر دوران کودکی یا نوجوانی رخ می دهد.
ژنتیک
بیماری های متابولیک استخوان مانند استئوجنسیس ایمپرفکتا، استئومالاسی و دیسپلازی اسکلتی از طریق الگوهای وراثت مندلی که بیماری ناشی از یک ژن خاص است بوجود می آیند.
دیسپلازی اسکلتی شامل بیش از 450 بیماری مانند استئوجنسیس ایمپرفکتا، آکندروپلازی و دیگر انواع کم رشدی و هیپوکندروپلازی می باشد.
این شرایط ژنتیکی استخوان ناشی از جهش هایی است که از والدین به فرزندان منتقل شده و مانع از رشد طبیعی استخوان های کودک می شود.
دیسپلازی اسکلتی همیشه ارثی نیست و کودک گاهی از جهش ژنی جدیدی که در دوران رشد جنین به وجود می آید به این بیماری مبتلا می شود.
پوکی استخوان، یک بیماری استخوانی که باعث ضعیف و شکننده شدن استخوان ها می شود، و استئوپنیا که زمینه ساز پوکی استخوان است و با تراکم استخوانی پایین شناخته می شود با توجه به چندین ژن تعیین خواهند شد.
پوکی استخوان به ندرت مربوط به ژنتیک است. ژن هایی که باعث کاهش تراکم استخوان می شوند از طریق وراثت پلی ژنیک، شرایطی که یک ویژگی واحد توسط دو یا چند ژن مختلف کنترل می شود بوجود می آیند.
الگوی وراثت آرتریت التهابی نامشخص است زیرا بسیاری از عوامل ژنتیکی و محیطی در ابتلا به این بیماری نقش دارند.
با این حال در صورتی که بیش از یک عضو خانواده نوعی آرتریت التهابی داشته باشد ابتلا به این بیماری غیر معمول نیست.
افراد خطر ابتلا به استئوآرتریت را به ارث می برند، اما نه خود بیماری را، و این خطر به نسل های بعدی نیز منتقل خواهد شد. محققان نمی دانند که آیا الگوی وراثت مشخصی برای استئوآرتریت وجود دارد یا خیر.
عوامل خطر مرتبط با سبک زندگی
عوامل خطر مرتبط با سبک زندگی که در بیماری های استخوانی نقش دارند عبارتند از: رژیم غذایی ناسالم، سبک زندگی بی تحرک، اضافه وزن، سیگار کشیدن، مصرف بیش از حد الکل و استفاده از برخی داروها.
رژیم غذایی ناسالم
داشتن رژیم غذایی کم کلسیم یا ویتامین D خطر ابتلا به استئوپنیا یا پوکی استخوان را افزایش می دهد. کلسیم یک ماده مغذی ضروری برای سلامت استخوان ها و ویتامین D ماده ای لازم برای جذب کلسیم است.
مصرف کلسیم کم باعث کاهش تراکم استخوان، تحلیل زود هنگام استخوان ها و افزایش خطر شکستگی می شود.
بر اساس مطالعه ای که در سال 2018 توسط مجله پیشگامان میکروبیولوژی عفونی و سلولی انجام شد برخی مواد موجود در غذاها نیز می توانند باعث ایجاد آرتریت روماتوئید و سایر آرتریت های التهابی شوند.
محققان در ادامه خاطرنشان کردند که باکتری های موجود در شیر و گوشت گاو در افرادی که در معرض خطر ژنتیک این بیماری هستند باعث ابتلا به آرتریت روماتوئید خواهند شد.
بیشتر بخوانید : افزایش کیفیت زندگی با افزایش سن
سبک زندگی بی تحرک
افرادی که زمان زیادی را نشسته می گذرانند نسبت به افراد فعال بیشتر در معرض ابتلا به آرتروز و پوکی استخوان هستند.
در واقع بی تحرکی باعث ابتلا به بسیاری از بیماری های مزمن شده و برای سلامتی مضر است.
وزن بدن
حفظ وزن سالم می تواند به مدیریت سلامت استخوان کمک کند.
به عنوان مثال، بر اساس گزارش مرکز آرتروز جانز هاپکینز تنها با داشتن 10 کیلوگرم اضافه وزن با هر قدمی که بر می دارید نیروی وارد شده به زانو تا 40 پوند افزایش می یابد.
در مورد وزن، سن و قد و ساختار استخوان از پزشک سوال بپرسید.
سیگار کشیدن
سیگار کشیدن یک عامل خطر برای ابتلا به آرتروز، آرتریت التهابی و کاهش تراکم استخوان است و می تواند خطر شکستگی و زمان لازم برای ترمیم شکستگی را نیز افزایش دهد.
مصرف بیش از حد الکل
تحقیقات نشان می دهد مصرف زیاد الکل باعث کاهش بازسازی استخوان شده، خطر شکستگی را افزایش داده و بهبود شکستگی ها را به تاخیر می اندازد. الکل می تواند تعادل کلسیم و تولید ویتامین D را مختل کند.
برخی داروها
استفاده طولانی مدت از برخی داروها جذب آن ها را سخت کرده و به استخوان ها آسیب خواهد رساند.
نمونه هایی از داروهایی که می توانند به استخوان ها آسیب برسانند عبارتند از: کورتیکواستروئیدها که برای درمان آرتریت التهابی استفاده می شوند، مهارکننده های انتخابی بازجذب سروتونین برای درمان اختلالات خلقی، برخی داروهای ضد تشنج، داروهای ضد بارداری هورمونی و مهار کننده های پمپ پروتون که برای کاهش اسید معده استفاده می شوند.
سخن نهایی
بیماری های استخوانی دلایل بسیار زیادی داشته و اغلب بیش از یک علت یا عوامل خطر با بیماری استخوانی مرتبط هستند.
برخی از این علل و عوامل خطر اجتناب ناپذیر هستند اما برخی دیگر از جمله سبک زندگی قابل کنترل بوده و با انجام برخی اقدامات می توانید خطر ابتلا به برخی از انواع بیماری های استخوانی را کاهش دهید.
اگر نگران سلامت استخوان یا عوامل خطر بیماری های استخوانی هستید با پزشک مشورت کنید.
پزشک برای تعیین علت و ارائه راه هایی برای کاهش عوامل خطر آزمایشات مختلفی از جمله غربالگری ژنتیکی یا آزمایش تراکم استخوان تجویز خواهد کرد.
بیشتر بخوانید : فیزیوتراپی شکستگی
هر آنچه که لازم است در خصوص فیزیوتراپی شکستگی و راه کارهای فیزیوتراپی در خانه بدانید
اگر دچار مشکلات استخوانی شده و پزشک ، فیزیوتراپی و طب فیزیکی را به شما تجویز کرده است ما در کلینیک فیزیوتراپی دایان خدمات تخصصی فیزیوتراپی را زیر نظر متخصصین با تجربه ارائه می دهیم.
شماره تماس های کلینیک فیزیوتراپی دایان جهت دریافت نوبت حضوری فیزیوتراپی مچ دست و فیزیوتراپی در منزل : 02122786049 – 09128340536
