برای تشخیص و درمان بیماری صرع ، دلیل بیماری، پزشک علائم و تاریخچه بیماری های بیمار را بررسی خواهد کرد.
پزشک ممکن است برای تشخیص بیماری صرع و تعیین دلیل تشنج ها دستور انجام چند آزمایش را بدهد، مانند موارد زیر.
قبل از مطالعه روش های درمان بیماری صرع و تشخیص آن می توانید بخش اول آن با عنوان بیماری صرع چیست؟ علائم و علت به وجود آمدن بیماری را بخوانید و با بیماری صرع، علائم آن و دلایل به وجود آمدنش بیشتر آشنا شوید.
پزشک رفتار، توانایی حرکتی، عملکرد ذهنی و دیگر موارد را بررسی خواهد کرد تا دلیل مشکل بیمار و نوع صرعی که ممکن است داشته باشد را تشخیص دهد.
پزشک ممکن است یک نمونه خون از بیمار بگیرد تا نشانه های عفونت، استعداد ژنتیکی یا دیگر مشکلاتی که ممکن است مرتبط با تشنج ها باشند را بررسی کند.
پزشک همچنین ممکن است انجام بعضی آزمایش ها را برای تشخیص ناهنجاری های مغزی پیشنهاد دهد، مانند:
این آزمایش رایج ترین آزمایش برای تشخیص صرع است.
در این آزمایش، الکترودها با یک کلاه یا یک ماده خمیر مانند به پوست سر بیمار متصل می شوند و فعالیت الکتریکی مغز را ثبت می کنند.
اگر مبتلا به صرع هستید، تغییر در الگوی نرمال امواج مغزی شما، حتی زمانی که تشنج ندارید هم طبیعی است.
پزشک ممکن است هنگام انجام EEG، در حالی که فرد بیدار یا خواب است، او را از طریق ویدیو زیر نظر بگیرد تا هرگونه تشنجی که تجربه می کند را ثبت کند.
ثبت تشنج ها ممکن است به پزشک در تشخیص نوع تشنج یا رد کردن احتمال وجود سایر بیماری ها کمک کند. این آزمایش ممکن است در مطب پزشک یا در بیمارستان انجام شود.
همچنین در صورت لزوم، این امکان وجود دارد که بیمار یک EEG قابل حمل داشته باشد و آنرا در خانه بپوشد تا الکتروانسفالوگرام، فعالیت مغز را در طی چند روز درهنگام تشنج ها ثبت کند.
پزشک ممکن است قبل از این آزمایش انجام کارهایی را به بیمار توصیه کند که باعث تشنج میشوند، مانند کمی خوابیدن قبل از انجام آزمایش.
از میان آزمایش هایی که با ایجاد تغییراتی در یک آزمایش EEG انجام میشوند، پزشک ممکن است الکتروانسفالوگرام با چگالی بالا را توصیه کند که در آن فاصله الکترودها از هم نزدیکتر از فاصله آنها در EEG معمولی است – حدود نیم سانتی متر از هم فاصله دارند.
EEG با چگالی بالا می تواند به پزشک در تعیین دقیق تر مناطقی از مغز که در معرض تشنج هستند کمک کند.
در سی تی اسکن از اشعه X برای ایجاد تصاویر مقطعی از مغز استفاده می شود.
سی تی اسکن می تواند ناهنجاری هایی را در مغز نشان دهد که ممکن است باعث ایجاد تشنج شده باشند، مانند تومور، خونریزی و کیست.
در MRI برای ایجاد تصویری از مغز، از آهن رباها و امواج رادیویی قوی استفاده می شود.
پزشک ممکن است بتواند با این تصاویر ضایعات یا ناهنجاری های موجود در مغز که می توانند سبب تشنج بیمار شده باشند را تشخیص دهد.
عملکردی تغییرات جریان خون را که هنگام کار قسمتهای خاصی از مغز اتفاق می افتند، اندازه گیری می کند.
پزشکان ممکن است قبل از عمل جراحی از یک FMRI استفاده کنند تا نواحی دقیق عملکردهای مهم در مغز، مانند گفتار و حرکات را مشخص کنند، تا جراحان بتوانند در حین عمل از آسیب دیدن آن قسمت ها جلوگیری کنند.
در اسکن های PET از مقادیر کمی از مواد رادیواکتیو با دوز پایین استفاده می شود.
این مواد به داخل رگ تزریق می شوند تا به ظاهر شدن مناطق فعال مغز و تشخیص ناهنجاری ها کمک کنند.
این نوع آزمایش عمدتاً وقتی مورد استفاده قرار می گیرد که بیمار در ابتدا MRI و EEG را انجام داده باشد و در آنها محل منشا ایجاد تشنج ها در مغز مشخص نشده باشد.
در آزمایش SPECT از مقدار کمی از مواد رادیواکتیو با دوز کم که به داخل رگ تزریق می شوند، استفاده می شود تا یک نقشه ۳ بعدی از فعالیت جریان خون در مغز در هنگام تشنج ایجاد کند.
پزشکان همچنین ممکن است نوعی تست SPECT به نام subtraction ictal SPECT coregistered to MRI (SISCOM) SPECT را در کنار تصویر برداری رزونانس مغناطیسی انجام دهند که ممکن است نتایج دقیق تری را ارائه دهد.
در این آزمایش ها پزشکان، تفکر، حافظه و مهارت های تکلم بیمار را بررسی می کنند.
نتایج این آزمایش به پزشکان در تعیین قسمت آسیب دیده مغز کمک می کند.
علاوه بر نتایج آزمایشهای بیمار، پزشک ممکن است برای تعیین محل منشا تشنج در مغز از ترکیبی از تکنیک های تحلیلی استفاده کند.
SPM روشی است برای مقایسه مناطقی از مغز که متابولیسم در آنها در طی تشنج نسبت به شرایط نرمال مغز افزایش پیدا می کند.
این روش می تواند به پزشکان در پیدا کردن محل منشا تشنج کمک کنند.
تجزیه و تحلیل کوری تکنیکی است که داده های EEG را به عنوان ورودی می گیرد و آنها را با MRI گرفته شده از مغز تطبیق می دهد تا نشان دهد که تشنج در کدام قسمت های مغز رخ می دهد.
MEG میدان های مغناطیسی تولید شده توسط فعالیت سلول های مغز را برای شناسایی مناطق احتمالی شروع تشنج اندازه گیری می کند.
تشخیص درست نوع تشنج و اینکه چه زمانی تشنج ها شروع میشوند، بهترین شرایط را برای یافتن یک درمان موثر برای شما فراهم می کند.
پزشکان به طور کلی درمان صرع را با دارو شروع می کنند. اگر داروها بیماری را درمان نکنند، آنها ممکن است جراحی یا نوع دیگری از درمان را پیشنهاد دهند.
اکثر مبتلایان به صرع با مصرف یک داروی ضد تشنج که به آن ضد صرع نیز می گویند، درمان می شوند.
بعضی دیگر ممکن است با مصرف ترکیبی از داروها، بتوانند دفعات و شدت تشنج خود را کاهش دهند.
بسیاری از کودکان مبتلا به صرع که دیگر علائم صرع را تجربه نمی کنند، می توانند سرانجام داروها را قطع کنند و بدون تشنج به زندگی ادامه دهند.
بسیاری از بزرگسالان بعد از اینکه دو یا چند سال تشنجی نداشتند، می توانند داروها را قطع کنند. پزشک در مورد زمان مناسب برای قطع دارو به بیمار توصیه هایی را خواهد کرد.
پیدا کردن دارو و دوز مناسب برای آن می تواند پیچیده باشد. پزشک در هنگام انتخاب دارو برای تجویز، وضعیت بیمار، میزان تکرار تشنج ها، سن بیمار و سایر عوامل را در نظر خواهد گرفت.
پزشک همچنین سایر داروهای مورد استفاده بیمار را بررسی خواهد کرد تا اطمینان حاصل شود که داروهای ضد بیماری صرع با آنها تداخلی ندارند.
پزشک احتمالاً ابتدا تنها یک دارو را با دوز نسبتاً پایین تجویز خواهد کرد و ممکن است دوز دارو را به تدریج افزایش دهد تا اینکه تشنج بیمار به خوبی کنترل شود.
داروهای ضد تشنج ممکن است عوارض جانبی داشته باشند. عوارض خفیف آنها شامل موارد زیر هستند:
عوارض جانبی حادتر اما نادر شامل موارد زیر هستند:
برای کنترل کردن تشنج با دارو، به بهترین شکل ممکن، به نکات زیر دقت کنید:
حداقل نیمی از افرادی که به تازگی مبتلا به صرع تشخیص داده شده اند، با اولین داروی خود کاملا درمان می شوند.
اگر داروهای ضد صرع نتیجه مطلوبی را ایجاد نکنند، پزشک ممکن است جراحی یا سایر روشهای درمانی را پیشنهاد دهد.
بعد از آن بیمار باید به طور منظم به پزشک خود مراجعه کند تا وضعیت و داروهای مصرفی او مورد بررسی قرار گیرد.
وقتی کنترل تشنج ها با دارو میسر نباشد، گزینه درمانی دیگری که ممکن است در نظر گرفته شود جراحی است.
در جراحی صرع، یک جراح قسمتی از مغز را که موجب تشنج ها شده است بر می دارد.
پزشکان معمولا وقتی جراحی را در نظر می گیرند که آزمایش ها موارد زیر را نشان داده باشند:
اگر چه بسیاری افراد بعد از یک جراحی موفق نیز برای پیشگیری از تشنج ها همچنان به بعضی دارو ها نیاز خواهند داشت، اما با این حال بیمار می تواند داروهای کمتری را با دوز کمتری مصرف کند.
در موارد بسیار اندکی، جراحی برای درمان صرع می تواند موجب عوارضی مانند تغییر دائمی در توانایی های فکری (شناختی) فرد شود.
از جراح تان درباره تجربه او، احتمال موفقیت عمل مورد نظر و احتمال بروز عوارض جانبی ناشی از آن بپرسید.
به غیر ازداروها و جراحی، این درمان های بالقوه غیر دارویی، روش های درمانی جایگزینی را برای درمان صرع ارائه می دهند:
در تحریک عصب واگ یا واگوس، پزشکان یک دستگاه به نام محرک عصب واگوس را مشابه یک دستگاه تنظیم کننده ضربان قلب در زیر پوست سینه فرد قرار می دهند.
سیم های این محرک به عصب واگوس در گردن متصل می شوند. این دستگاه که با باتری کار میکند پشت سرهم انرژی الکتریکی را از طریق عصب واگوس به مغز ارسال میکند.
مشخص نیست که چگونه این روش از بروز تشنج ها جلوگیری می کند اما این وسیله می تواند معمولاً تشنج ها را ۲۰ تا ۴۰ درصد کاهش دهد.
پس از این درمان، بیماران همچنان نیاز به مصرف داروهای ضدصرع خواهند داشت. البته بعضی از بیماران ممکن است بتوانند دوز داروهایشان را کاهش دهند.
تحریک عصب واگوس ممکن است عوارض جانبی را داشته باشد، مانند گلودرد، خش دار شدن صدا ،کوتاه شدن نفس یا سرفه.
میزان تشنج های بعضی از کودکان مبتلا به صرع با دنبال کردن یک رژیم غذایی سخت که پر چربی و کم کربوهیدرات است کاهش پیدا کرده است.
در این رژیم غذایی که رژیم غذایی کتوژنیک نامیده می شود بدن برای تولید انرژی به جای کربوهیدرات ها، چربی ها را میسوزاند.
پس از چند سال بعضی از کودکان ممکن است بتوانند رژیم کتوژنیک را تحت نظارت دقیق پزشکان شان متوقف کنند و دیگر دچار تشنج نشوند.
اگر در نظر دارید که برای خودتان یا کودکتان از رژیم کتوژنیک استفاده کنید با پزشک مشورت کنید.
مهم است که اطمینان حاصل کنید که کودکتان هنگام دنبال کردن این رژیم غذایی دچار سوء تغذیه نمی شود.
عوارض جانبی یک رژیم کتوژنیک ممکن است شامل این موارد باشد: کمبود آب بدن، یبوست، کند شدن روند رشد به دلیل کمبود مواد مغذی و انباشته شدن اسید اوریک در خون که می تواند موجب سنگ کلیه شود.
در صورتی که رژیم به طور مناسبی تنظیم شود و تحت نظارت های پزشکی باشد، احتمال بروز این عوارض جانبی خیلی کم است.
دنبال کردن یک رژیم کتوژنیک میتواند یک چالش باشد. شاخص گلوکز پایین و رژیم های اصلاح شده اتکینز، گزینههای جایگزین سهل گیرانه تری هستند که میتوانند در کنترل تشنج ها موثر باشند.
در تحریک عمقی مغز جراحان الکترودهایی را درون قسمت خاصی از مغز که معمولاً تالاموس است جای می دهند.
این الکترودها به یک ژنراتور که در سینه یا جمجمه قرار داده شده است متصل هستند که پالس های الکتریکی را به مغز ارسال میکند و تشنج ها را کاهش میدهد.
محققان در حال مطالعه بر روی بسیاری از درمانهای بالقوه جدید برای صرع هستند، مانند:
دستگاه های قابل کاشتی که مشابه دستگاه های تنظیم ضربان قلب هستند و به پیشگیری از تشنج ها کمک می کنند مورد مطالعه و بررسی قرار دارند.
این تحریک های واکنشی یا دستگاه های حلقه بسته، الگوهای فعالیت مغز را تحلیل می کنند تا تشنج ها را قبل از آنکه اتفاق بیفتند پیش بینی کنند و یک انرژی الکتریکی یا دارو را برای متوقف کردن تشنج به بدن وارد کنند.
به نظر می رسد که تحریک زیر آستانه ای_تحریک مداوم ناحیه ای از مغز کمتر از حدی که از لحاظ فیزیکی قابل ملاحظه باشد_ موجب بهبود تشنج و کیفیت زندگی افراد مبتلا به صرع می شود.
این روش درمانی ممکن است برای کسانی موثر باشد که منشاء تشنج هایشان در جایی از مغز است که نمی توان آن را با جراحی جدا کرد زیرا بر گفتار و عملکرد های حرکتی فرد تاثیر می گذارد.
همچنین ممکن است برای کسانی مفید باشد که ویژگیهای تشنج آنها نشان میدهد که احتمال موفقیت درمان با تحریک عصبی واکنش گرا برای آنها کم است.
تکنیکهای جراحی حداقل تهاجمی جدید مانند کند و سوز لیزری هدایت شده با MRI نتایج اطمیان بخشی را در کاهش تشنج ها نشان می دهند و خطرات آنها نیز نسبت به جراحی معمول مغز باز برای صرع کمتر است.
برای بعضی از انواع صرع، هنگامی که عمل جراحی باز بیش از حد خطرناک باشد، کند و سوز لیزی استریوتاکتیک یا جراحی رادیولوژیک استریوتاکتیک ممکن است درمانهای موثری باشند.
در این عملها پزشکان برای کنترل بهتر تشنج ها اشعه را بر روی ناحیه منشا تشنج می تابانند تا آن بافت را تخریب کنند.
مشابه تحریک عصب واگوس این دستگاه عصب های خاصی را تحریک می کنند تا تکرار تشنج ها کاهش یابد.
اما برخلاف تحریک عصب واگوس این وسیله از بیرون پوشیده میشود و نیازی به هیچ جراحی برای کاشت این دستگاه نیست.
مطالعات انجام شده در کلینیک ها در حال آزمایش درمانها، مداخلات یا آزمایشهایی برای پیشگیری، تشخیص، درمان یا کنترل این بیماری هستند.
درک بیماری می تواند به شما کمک کند که بهتر آن را کنترل کنید.
به علاوه، سعی کنید انتخاب های سالمی در زندگی داشته باشید، مانند کنترل استرس، محدود کردن مصرف مشروبات الکلی و ترک سیگار.
با دنباله روی از روش ها و سبک زندگی سنتی، اسلامی می توان با رسیدن به آرامش و سلامت جسمانی بیشتر از بروز و تشدید بیماری صرع جلوگیری کرد.
تشنج های کنترل نشده و تاثیرات آن ها بر روی زندگی فرد، ممکن است فشار بیش از حدی را از لحاظ احساسی به فرد وارد کنند یا منجر به افسردگی شوند.
مهم است که اجازه ندهید که صرع جلوی پیشرفت شما را بگیرد. شما همچنان می توانید یک زندگی فعال و کامل داشته باشید.
برای مقابله با صرع:
سعی کنید همیشه حس شوخ طبعی تان را حفظ کنید.
اگر اجازه رانندگی کردن ندارید شاید بهتر باشد که به شهر دیگری بروید که سیستم حمل و نقل عمومی بهتری دارد.
اگر تشنج هایتان آنقدر شدید است که نمی توانید خارج از خانه کار کنید، هنوز هم راه هایی وجود دارد که بتوانید احساس مفید بودن کنید و با مردم در ارتباط باشید.
شاید بهتر باشد کار کردن در منزل را در نظر بگیرید.
افرادی که با آنها کار یا زندگی می کنید را با روش درست کنترل تشنج آشنا کنید تا در صورتی که هنگام وقوع یک تشنج کنار شما بودند، به شما کمک کنند.
شاید بهتر باشد پیشنهادات زیر را به آنها بدهید:
شما احتمالاً ابتدا به پزشک خانوادگی تان یا یک پزشک عمومی مراجعه خواهید کرد.
اما در بعضی موارد وقتی برای تنظیم یک قرار ملاقات تماس میگیرید، ممکن است فوراً به یک فرد متخصص مانند یک پزشک آموزش دیده در زمینه مشکلات سیستم عصبی (نورولوژییست) یا یک نورولوژیست آموزش دیده در مورد بیماری صرع (متخصص صرع) ارجاع داده شوید.
از آنجا که قرار ملاقات ها ممکن است کوتاه باشند و چون اغلب حرفهای زیادی برای گفتن وجود دارد، بهتر است که خود را از قبل برای قرار ملاقات آماده کنید.
در اینجا مواردی ارائه می شوند که به شما کمک می کنند تا برای قرار ملاقات تان آماده شوید و بدانید که باید از پزشکتان چه انتظاری داشته باشید.
همچنین هرگونه اتفاق یا شرایطی را که ممکن است موجب تحریک تشنج تان شده باشد را یادداشت کنید، مانند فراموش کردن مصرف دارو، کمبود خواب یا افزایش استرس.
از افرادی که شما را هنگام تشنج هایتان دیده اند، مانند خانواده، دوستان و همکاران تان سوال کنید تا بتوانید اطلاعاتی که ممکن است خودتان ندانید را نیز یادداشت کنید.
کسی که شما را همراهی میکند ممکن است چیزی را به یاد آورد که شما متوجه نشده اید یا فراموش کرده اید.
همچنین از آنجا که شما ممکن است هنگام دچار شدن به تشنج متوجه هر آنچه که اتفاق می افتد نباشید پزشکتان ممکن است بخواهد از شخصی که شما را در آن حال مشاهده کرده است سوالاتی را بپرسد.
موارد زیر، سوال های اصلی هستندکه می توانید درباره صرع از پزشک بپرسید:
علاوه بر سوالاتی که برای پرسیدن از پزشک آماده کردهاید، در حین ملاقاتها هرجا که متوجه چیزی نشدید، در پرسیدن تعلل نکنید.
بعضی فعالیتها و شرایط خاص میتوانند موجب تحریک تشنج ها شوند. بنابراین مفید خواهد بود که:
همچنین مهم است که قبل از ملاقات با پزشک شروع به ثبت اطلاعاتی درباره تشنجهایتان کنید.
کلینیک فیزیوتراپی دایان واقع در شمال تهران و خیابان دولت، توانبخشی Rehabilitation در فیزیوتراپی، درمان های دستی و سوزن خشک یا درای نیدلینگ را به عنوان بخشی از خدمات فیزیوتراپی خود ارائه می دهد.
این روش های درمانی میتوان به تسکین دردهای بدن کمک کرده و باعث بهبودی آن ها شود.
علاوه بر موارد فوق نوروفیدبک و بیوفیدبک نیز در این کلینیک انجام میگیرد.